جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف:هدف این نوشتار، تطبیق و بررسی نسبت عقل و دین از دیدگاه آیت‌الله جوادی ‌آملی و برتراند راسل بود و با تکیه بر آرای آیت‌الله جوادی آملی دیدگاههای راسل نقد و ارزیابی شد. روش: روش این مقاله، کتابخانه‌ای بود و با تحلیل داده‌ها از آثار استاد جوادی ‌آملی و راسل انجام شد. یافته‌ها: راسل عقل را متعارض با دین معرفی کرد و نگاهی تاریخ‌گرایانه در رابطه عقل و دین داشت؛ اما آیت‌الله جوادی ‌آملی عقل و دین را هماهنگ و در تعامل با یکدیگر می‌دانند. نتیجه‌گیری: با وجود تفاوت آشکار در دیدگاه این دو فیلسوف در نسبت‌سنجی عقل و دین، شباهتها‌یی نیز از جمله: قائل بودن به ‌محدودیت عقل، پذیرش عقل به عنوان راهی برای رسیدن به کمال و... ملاحظه می‌شود. همچنین سرچشمه‌ی بسیاری از ایرادات راسل در نسبت عقل و دین، غفلت از دین اسلام و توجه وی به دین مسیحیت بوده است.

ديدگاه راسل درباره وجود خداوند، «لاادري‌گري» يا به عبارتي، خداناباوري سلبي است. او از سويي، به وجود هيچ‌گونه خدايي باور ندارد و از سوي ديگر نيز آن را انکار نمي‌کند. پژوهش پيش‌رو درپي نقد دلايل راسل بر بي‌اعتبار کردن براهين اثبات خداوند است. و در روشي توصيفي- تحليلي با مراجعه به کتاب‌ها و مقالات دست اول راسل، ايرادات وي را به چالش کشيده است. نگارنده برآن است که راسل در تضعيف براهين اثبات خداوند، تنها به معلومات عمومي بسنده کرده است و مسئله خدا را منحصر به باورها و ايده‌هاي موهوم دانسته و سپس درپي تحليل، نقد و رد آنها گام برداشته است. در اين نوشتار با بررسي و نقد دلايل راسل، سستي و بي‌اعتباري منطقي آنها نمايان مي‌شود

از جمله مفاهیمی که در تمامی اعصار توجه بسیاری از صاحب‌نظران را به‌ خود جلب کرده و آنان را به‌ تفسیر و تأویل آن واداشته است مفهوم "عشق" می‌باشد. در طول تاریخ افراد بسیاری در خصوص عشق قلم‌زده‌اند اما در آن میان ملاصدرا به‌ علت بنای فلسفه‌ی خویش بر اساس اصولی متمایز از پیشینیان در مورد این حقیقت شگرف سخنان تازه‌ای بیان داشته است و افلاطون نیز از نخستین فلاسفه‌ای است که مفهوم عشق را مورد تفحص قرار داده و شهرت جهانی "عشق افلاطونی" را از آن خویش ساخته است. اگرچه هر یک از این دو اندیشمند به‌ دو حوزه‌ی مختلف فلسفه‌ی اسلامی و غرب تعلق دارند لکن در بسیاری از موارد از جمله: افاضه‌ی الهی دانستن عشق، سریان عشق در جمیع موجودات و باور به‌ خیر مطلق به‌ عنوان آخرین مرحله‌ی عشق و ... دارای شباهت‌هایی می‌باشند و نیز دارای اختلافاتی در منشأ عشق جسمانی و نفسانی، وجود حیات در جمادات، عشق در بسائط سه‌گانه و ... هستند. حاصل آنکه اگرچه این دو فیلسوف در فضای فرهنگی و فکری متفاوتی می‌زیسته‌اند اما در مورد حقیقتی واحد با بیانی متفاوت سخن رانده‌اند.