جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

انسان در سرشت خود، به سوی کمال گرایش دارد. کمال والای انسان رسیدن به قرب الهی و بهره‌مندی از صفات پروردگار است. هرچه در رسیدن انسان به سعادت ابدی مؤثر باشد، ارزش اخلاقی دارد، و هرچه انسان را از این آرمان و راه دور کند و از پرداختن به خدای متعال بازدارد و به زوال و انحطاط بکشاند، از رذائل اخلاقی به شمار می‌آید. نهج‌البلاغه بهترین و گویاترین زبان قرآنی و تبیین‌کننده مباحث تربیت اسلامی است. امام علی(ع) که خود، تجسمی از اخلاق دینی است، می‌تواند برای پیروانش بهترین اسوه باشد که نه‌فقط توده‌های مردم را به سوی رشد و تعالی رهنمون شود، بلکه شیوه‌های پیراستن از صفات رذیله را به مردم آموزش دهد. هدف از این پژوهش ــ که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است ــ دستیابی به انگیزه‌ها و سرچشمه پیدایش مشکلات معنوی انسان است که غفلت، او را از جایگاه خود در دستگاه آفرینش پایین آورده و به جایگاه پست حیوانی می‌کشاند. در این پایان‌نامه، با یاری‌گرفتن از نهج‌البلاغه، راهکارهای رهایی از این انحطاط ارائه می‌شود و پس از بیان نکته‌هایی درباره کرامت آدمی و اسباب و زمینه‌های آن، انگیزه‌هایی که سد راه رسیدن او به کمالات انسانی است معرفی می‌شود که برجسته‌ترین آن‌ها از دیدگاه امیرالمؤمنین علی(ع)، ترک بندگی و دوری از پیشوایان هدایت، تفاخر و خودپسندی، دورویی و پیمان‌شکنی، پیروی از شیطان، تعصب و حمیت جاهلی، گرایش به لذت‌های دنیوی، ظلم و عدالت‌ستیزی، فقر و تجمل‌گرایی است که همگی این‌ها بیانگر غفلت از هدف متعالی انسان است. پس از آن، با بهره‌مندی از سخنان امیرالمؤمنین علی(ع) برای هر صفت رذیله‌ای، راه درمان بیان می‌شود که امام علی(ع) آن‌ها را در خودشناسی، تفکر، ایمان به مبدأ و معاد، تهذیب نفس و تقوا، تواضع و فروتنی، وفای به عهد و خدمت به خلق می‌داند.