جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از این پژوهش طرح و نقد چگونگی تولید علوم تربیتی دینی بر مبنای رویکرد فرهنگستان علوم اسلامی بود. این پژوهش در پارادایم کیفی و با دو روش اسنادی و مصاحبه انجام گرفت. در بخش اسنادی مفهوم علم دینی و چگونگی تولید آن در رویکرد فرهنگستان بررسی شد. تعریف علم، تعریف دین و فرآیند پیدایش علم در این دیدگاه فهم شد و سپس در بخش مصاحبه به چگونگی تولید علوم تربیتی دینی بر مبنای این رویکرد پرداخته شد. مصاحبه‌شوندگان از بین پژوهشگران مدافع رویکرد فرهنگستان به صورت هدفمند و با شرط اشباع‌شدگی انتخاب شدند. نتایج حاصل از مصاحبه مورد تحلیل محتوای استقرایی قرار گرفت و مولفه‌های مورد نظر استخراج گردید. بر مبنای نتایج حاصل از مصاحبه، بخشی از چگونگی تولید علوم تربیتی دینی به تغییر مبانی، غایات و روش بستگی دارد. تغییر در فرآیند تولید علوم تربیتی به تغییر در مبانی انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی، فلسفه تاریخ و معرفت‌شناسی نیاز دارد. در بخش غایات، فرهنگستان با نقد دو رویکرد مادی و التقاطی، تربیت را هماهنگی همه قوای انسان به شکل هماهنگ در بستر قرب و پرستش خدا می‌داند و علم تربیت باید در خدمت توسعه پرستش (فردی، تاریخی و اجتماعی) باشد. در بخش روش نیز بر مبنای روش عام، باید روش خاص به دست بیاید. بخش دیگری از تولید علوم تربیتی به رابطه این علوم با علوم دیگر از جمله فقه، عرفان عملی و جامعه‌شناسی بستگی دارد. در ادامه این پژوهش مهم‌ترین نقاط قوت و ضعف وارد شده به رویکرد فرهنگستان طرح و بررسی شد. بر این اساس در مبانی فرهنگستان ابهاماتی وجود دارد که در صورت عدم پاسخ و توجه مدافعین این رویکرد، به ضعف درونی این رویکرد می‌انجامد. بنابراین ارائه دقیق این مباحث در مجامع علمی و در معرض نقد و داوری قرار دادن آن، به شناخت بیشتر این رویکرد کمک خواهد کرد و ثمرات زیادی برای جامعه علمی و مدافعین این رویکرد به بار خواهد آورد.