جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مؤلف بر حواشي خفري تعليقاتي نگاشته و آنرا «كحل الابصار» نام داده . هر چند از نوشته وي در ديباچه پيداست كه خواسته است بر تعليقات خفري حاشيه نويسد اما در قسمت بزرگي از كتاب به ويژه اواخر آن، عبارات شرح قوشچي را عنوان قرار داده و در يكي از دو نسخه ما سطور مورد نظر قزويني از شرح قوشچي در حاشيه نقل گرديده . در آغاز عبارات خفري «قال المنصف» و در آغاز عبارات قوشچي «قال الشارح» آورده . اين تعليقات از آغاز الهيات شرح تجريد است تا پايان مسئله قدرت (=نخستين مسئله از فصل دوم در صفات صانع) و قسمت اعظم اين حواشي متعلق به مسئله قدرت است . آقا رضي قزويني = محمد پسر حسن از علماء اخباري و شاگرد مولي خليل غازي قزويني متوفي 1089 بوده و درين كتاب از وي بسيار نام مي برد . از ميان شارحان تجريد و نگارندگان حواشي تجريد و شروح آن كم تر نام برده و در ديباچه كتاب چنين گويد : «گروهي از مشاهير زمان به شرح و توضيح درباره تحقيقات خفري پرداختند اما انصاف كم و تعصب فراوان نشان دادند و تا كنون تعليقات جامع شرائط دقت و امعان بر حواشي خفري نوشته نشده و درباره مطالب آن به حق داوري نكرده اند و همه كوشش من آنست كه جز باقتضاء‌ ضرورت، مطلبي را به عاريت نگيرم و اگر گرفتم نام گوينده را صريحاً ياد كنم» . از فاضل سماكي محقق دواني، سعيد شريف، رساله كليات فخر رازي نقل كرده است. «عبدالحسين حائري» آغاز كتاب: بسمله . الهي كيف ادعوك و انا انا و كيف لا ادعوك و انت انت صلي علي افضل بريتك محمد ......و بعد فيقول .....رضي الدين محمد القزويني .....ان الحاشية المشهورة للعلامة الخفري علي شرح الهيات تجريد الكلام كتاب مرغوب ......فعلقت عليها .....هذه الدرر المستخرجة ......تسمي كحل الابصار و نور الانظار....قال المصنف قدس سره المقصد الثالث الصانع اعلم ان الفلاسفة و المتكلمين بعد اتفاقها .. انجام كتاب: قوله و ان يفعل فلا يستمر هذا بالنظر الي فعل القادر كما .............فباعتبار الاستمرار يصح ان يكون الانتفاء و العدم متعلق القدرة انتهي . [الذريعة 17/284؛ مرعشي 4/5و 15/150 و 11/395 و 16/325 و 31/413؛ فهرست نسخه هاي خطي كتابخانه مدرسه مروي تهران : شماره 895؛ كتابخانه مجلس شورا 5/89-92؛ ذريعه 1/66 و 6/66و 3/267 ؛ روضات الجنات 550-551 ؛ امل الامل قسمت 2/62 ؛ ريحانة الادب 1/25 ؛ فوائد الرضويه 464 ؛ كتابخانه مدرسه آخوند ص 1433 ؛ دانشگاه تهران 11/2299 و 12/2985؛ فهرست مروي 204 ؛ اهدائي به آستان قدس 97 ؛ نشريه 7/519 و 7/206؛ نسخه پژوهي 3/147 ؛ شورا 1/135/33؛ فهرستواره منزوي 9/483]