جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

علامه محمدجواد بلاغی از عالمان برجستة قرن سیزدهم قمری است که تألیفات متعددی در دفاع از اسلام و تشیع دارد. از جمله آثار پربار ایشان، که با سبکی نو در قالب گفت‌وگوهای نمایشنامه‌ای نوشته شده، کتاب «الرحلة المدرسيّة» است که تا کنون جز دو ترجمة ناقص و ضعیف، کار جدی بر روی آن صورت نگرفته است. مطالعة روش‌شناسانة این اثر، تبحر علامه را در فنون گوناگون روشن می‌سازد. در این نوشتار، روش علامه در جزء نخست این کتاب که با موضوع بحث‌هایی دربارة تورات و انجیل است، در قالب سه روش «تأمل انتقادی در عهدین»، «مقایسه میان عهدین و قرآن» و «استفاده از شیوه‌های گفتمان قرآنی» بررسی شده است. برخي از این مباحث عبارت‌اند از: نقد منبعی و محتوایی عهدین؛ اختلاف و اضطراب ترجمه‌ها و نسخه‌های آن؛ و احکام نادرست عهدین و اشتباهات فراوان تاریخی و جغرافیایی آن. در زمينة روش مقایسه میان عهدین و قرآن نيز می‌توان به محورهای اصلی توحید، نبوت و معاد در مقابل تعالیم فراوان ناسازگار با منطقِ عقل و وحی عهدین در این حوزه‌ها ـ که متأثر از وحیانی نبودن آن است ـ اشاره کرد. مهم‌ترین روش شکلی کتاب نیز استفاده از روش‌های گفتمان قرآن (برهان حِکمی، موعظة حسنه و جدل احسن) در گفتمان با مخاطب است که در این نوشتار، واکاوی شده است.