جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حسن‌نیت، اصلی است که نه‌تنها در اجرای موضوع معاهده و رسیدن به هدف مطلوب کمک‌کننده است، بلکه تفسیر معاهده نیز در پرتو حسن‌نیت صورت می‌گیرد. در این پژوهش با بررسی منابع تفسیری، به حسن‌نیت در آیات قرآن پرداخته‌شده است. اختلاف در مفهوم، کارکرد متفاوت آن در حقوق معاهدات، وجود مصادیق غیرمنحصر از این اصل و... اهمیت پرداختن به این موضوع در معاهدات را ضروری می‌نماید. آیاتی که دلالت بر حسن فاعلی، رفتار صادقانه همراه با تعهد در اجرا و نبود سوءنیت می‌کند، نه‌تنها در اجرا که در مرحله پیش از انعقاد معاهده نیز مطرح است و این امر بیانگر ابعاد گسترده و جامع قرآن در این زمینه است؛ زیرا قرآن از یک‌سو وفای به عهد را لازم و بر آن تأکید می‌کند و طرف معاهده را نسبت به تعهد مسئول می‌شناسد و از سوی دیگر در صورت احراز رفتار خائنانه نسبت به معاهده یا سوءنیت در اجرا، فسخ معاهده را جایز می‌داند.

عدالت ترمیمی، مشتمل بر نظریات مختلفی درجهت مسئولیت‌پذیر نمودن و اصلاح بزه‌کار است، یکی از نظریات در این حوزه شرمساری است. در این نظریه جرم زمانی کنترل می‌شود که اعضای جامعه از طریق مشارکت در تقبیح بزه‌کار و ایجاد شرمساری در وی، تلاشی منسجم را برای بازپذیر کردن بزه‌کار به یک شهروند مطیع قانون در جامعه به کار گیرند. این موجب بازدارندگی عمومی نسبت به کسی است که دارای چنین احساسی است. این نظریه که در کشورهای متعددی در حال اجراست، از نظر بن مایه‌های معرفتی و اجرایی دچار کاستی‌هایی است. از این رو در جهت اصلاح مجرم و به تبع آن کاهش جرم با تاکید بر آموزه‌های قرآنی در این زمینه ایده بازگشت و اصلاح استنباط شده است. این ایده در واقع همان اجرای فرآیند توبه از سوی گناه‌کار هم در بعد فردی و هم در بعد اجتماعی است؛ زیرا اجرای توبه واقعی نه تنها موجب محو آثار گناه می‌شود، بلکه امید فرد را در تقویت بندگی افزایش داده و عنصری پویا در جبران و به دست آوردن رضایت الهی است و نیز اسباب مصونیت جامعه از گناه را فراهم می‌آورد. ضمن این‌که مراجعه به اهداف مجازات‌ها در اسلام نشان می‌دهد که هدف از کیفر، انتقام جویی نیست بلکه سوق دادن افراد به مراعات حدود و حریم الهی است؛ از این رو، این نهاد نیازمند شرایط درونی، بیرونی و تکمیلی است که در این پژوهش پس از مراجعه به منابع تفسیری و فقهی با روش توصیفی و تحلیلی به آن پرداخته شده است.