جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فرضیه مطرح در این کتاب این است که نقطه‌نظرات متکلمان امامیه در باب «نجات» یک نظریه ساختارمند عقلانی، منسجم و خدا - انسان‌محور را تشکیل می‌دهد. از این‌رو در تأیید این فرضیه دین‌شناختی، سعی بر آن است ابتدا به توصیف نسبتا کاملی از مبانی، مؤلفه‌ها و مفاد و لوازم فکری نظریه‌ساز امامیه در باب نجات پرداخته شود و سپس میزان عقلانیت و انسجام نظریه «نجات‌شناسی امامیه» و جایگاه خدا و انسان در ساختار آن در مقایسه با دیدگاه‌های نجات‌شناختی اشاعره و معتزله تبیین گردد.

نجات بشر، یکی از دغدغه های مهم ادیان الهی است، با این وصف آیا نجات اخروی انسان، صرفاً وجه برون‌ذاتی دارد یا علاوه بر آن و حتی مقدم بر آن، دارای وجه درون‌ذاتی (فطری) هم می‌باشد؟ این مقاله در صدد است به روش توصیفی تحلیلی، ربط وثیق میان فطرت و نجات از نگاه ملاصدرا را تبیین کند. برای این منظور پس از بیان مختصر مفهوم فطرت و چیستی نجات، با ارائه چهار دلیل: 1. همپوشانی امور فطری سرنوشت‌ساز با مؤلفه‌های نجات، 2. اصل تطابق و تفاهم عقل و شرع، 3. فطری بودن توحید و تقوی و عرضی بودن کفر و فسق در موجود انسانی، 4. خاستگاه مشترک نجات‌جویی و کمال‌طلبی انسان، به توجیه نحوه ابتناء آموزه نجات بر فطرت در اندیشه صدرا پرداخته شده است. ماحصل تحقیق حاضر این است که اگر نسل بشر به فطرت مستقیم و اصیل خود بازگشت نموده و از تشخیص عقل سلیم و گرایش قلب سلیم تبعیت کند، همین حدّاقل آموزه‌های فطرت می‌تواند دستمایه نجات او شود. چه، فطرت در ادبیات شیعه، به‌مثابه برنامه درون‌ذاتی نجات انسان (پیامبر باطنی) تلقی شده است.