جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جهادگرایی گروه‌های تکفیری به عنوان یک رویکرد تهاجمی و صرفاً به معنای قتال، باعث ایجاد تعارضاتی در بین فرقه‌های اسلامی گردیده است. این درگیری و خشونت‌ها با عنوان جهاد اسلامی و با استناد به آیات قرآن صورت می گیرد، لذا در این پژوهش، تحلیلی در آیات قرآن در مسأله جهاد انجام دادهایم تا حقیقت روشن گردد. و اثبات این که امر به جهاد در قرآن برای تحمیل دین نیست و قاعده اولیه نزد رسول خدا دفاع از توحید بوده‌است، ضرورت این تحقیق را می رساند. هدف از تحقیق این است که نکفیر و خشونت تکفیری‌ها اساسی در دین نداشته و مراد از جهاد در قرآن دفاع از کیان اسلام و مسلمانان بوده‌است. با توجه به آنچه بیان شد، ما در این پژوهش پس از تبیین کلیات و مفاهیم، به ارزیابی مبانی فکری سلفیه تکفیری پرداخته و سپس استنادات قرآنی آنها را تحلیل و نقد کرده و در آخرسر اشارهای به آسیب‌های دیدگاه‌های تفسیری اینان داشته‌ایم. این پژوهش از نوع کیفی بوده که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با رویکردی انتقادی انجام داده‌ایم و از آنجا که موضوع اصلی بحث، تحلیل انتقادی دیدگاه‌های تفسیری سلفیه تکفیری در مسأله جهاد می‌باشد، در تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش نظری بهره گرفته‌ و به این نتیجه رسیدیم که مستندات منقول و حکم روشن عقل، هیچ اطلاقی در تکفیر مسلمانان و بکارگیری زور و اجبار در تحمیل عقیده به‌دست نمی‌دهد و در تمامی آیات بررسی شده مراد، جهاد دفاعی و از باب مقابله به مثل است. لیکن جریان سلفی تکفیری با سوء برداشت از تفسیر سلفیان گذشته، قرآن و سنت را برای اهداف تکفیری خود تفسیر می‌کند.

سلفیه تکفیری در حوزه تفسیر قرآن با استناد به ظواهر آیات، روایات و سیره پیامبر و اصحابش، به آنچه از قدیم مانده سخت پایبندند و عقاید صحیح اسلامی را منحصر به «ظواهر» قرآن و سنت می‌دانند و از هرگونه تفسیر، ژرف‌نگری و بهره‌گیری از عقل، علم و فلسفه در تعالیم دین و تطبیق آن با مقتضیات زمان اجتناب می‌ورزند. ورود مجاز در قرآن را انکار کرده و با تفسیر گزینشی آیات، به‌دنبال تفسیر آیات قرآن نبوده، بلکه به‌دنبال پیدا کردن عقاید خویش در قرآن و رد دیدگاه‌های مخالفان هستند؛ اما ظاهرگرایی علاوه بر عدم‌کفایت در تفسیر قرآن، مخالف با آیات قرآن است. تأکید افراطی بر نقل و روایت موجب راهیابی احادیث ضعیف به منابع و دوری از عقل‌گرایی در تفسیر شده و با پیش‌داوری‌های گرایشی، آیات به شیوه نادرست بر روایات تطبیق داده ‌می‌شوند.