جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این رساله به بررسی عشق الهی در اندیشه های عرفانی عین القضات همدانی و قدیسه ترزا آویلایی می پردازد. عین القضات همدانی، عارف شوریده و پاکباخته ایرانی است که آثار و اندیشه های او درباره شناخت عرفان مکتب خراسان و همچنین ولایت جبال از اهمیت والایی برخوردارند. عشق یکی از مهمترین ارکان اندیشه های عرفانی عین القضات است. طرز تفکر عین القضات درباره عشق همان آرا و عقاید عرفانی پیش از او به ویژه احمد غزالی را به یاد می آورد، با این تفاوت که سخن عین القضات از پختگی، انسجام و شور و حرارت بیشتری برخوردار است. او با فرض دانستن عشق در سیر و سلوک عارفانه بر برتری آن بر عقل و نیز بر لزوم عادت ستیزی و تحمل رنج و درد تأکید دارد. او گام نهادن در طریق عشق را بدون همراهی پیر و خالی کردن دل از همه محبوبان ممکن نمی داند. عین القضات عشق و عاشقی را راهی به سوی معشوق می داند که در نهایت به فنای عاشق در معشوق می انجامد. قدیسه ترزا آویلایی از عارفانی است که از سه چشم انداز مهم یعنی از منظر تاریخ ادبی، عرفان و نیز تحولات و اصلاحات کلیسا در اسپانیا شایسته توجه و بررسی است. او از بزرگان مکتب عشق بوده و از آموزه های او در خصوص عشق می توان به تأکید او بر دوری از دنیا، تهی شدن از منیت، اقتدا به مسیح و شباهت و همانندی با خدا از طریق خالی شدن از صفات انسانی و تخلق به صفات الهی اشاره نمود. ریاضات شدید، برتری عشق بر عقل، مرگ عرفانی و برتری درد و رنج بر لذت در راه عشق نیز از آموزه‏های اوست. این هر دو از بزرگان و شیفتگان مکتب عشق بوده و به همین سبب گاه هر دو به لحاظ موضوع، روش و هدف یکسان عمل می کنند. آنان با به کارگیری زبان عواطف انسانی در جستجوی اتحاد الهی و فنای در معشوق ازلی هستند.