جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫اين تحقيق، به شناسايي ويژگي‌هاو مقايسه موجودات مجرد و مادي از منظر فلسفه اسلامي مي‌پردازد. و اقسام هر يک از آنها و ادلّه منکرين و مخالفان را ارزيابي مي‌کند. نوشتار حاضر در هفت فصل تنظيم شده است. فصل اول به بيان کلياتي درباره معناي لغوي و اصطلاحي مجرد، و اقسام مجردات و مادّيات اختصاص دارد. نويسنده در فصل دوم موجود مادي و ويژگي‌هايش را شرح داده و نظريات مِشّايين، اِشراقيون، متکلّمين و ذيمقراطيس را درباره ماده اولي بيان مي‌کند. وي سپس برهان هاي مشايين را بر وجود ماده اولي و ضرورت آن بررسيده و ادله مخالفان را به نقد مي‌کشد. نگارنده در ادامه ويژگي‌هاي موجود مادّي همچون: داشتن امتداد سه‌گانه، قبول انقسام، مکاندار بودن، قبول اشاره حسّي، زماندار بودن، داشتن قوه و استعداد، تغيير و تبدل و حرکت و تکامل را شرح مي‌دهد. نويسنده در فصل سوم خصوصيات مجرد نفساني را شرح مي‌دهد و ضمن بيان اهميت و جايگاه شناخت نفس و امکان شناخت نفس، تطابق عالَم صغير با عالَم کبير، به تعريف نفس، اثبات وجود آن و ادله تجرد نفس و رابطه آن با بدن مي‌پردازد. او در فصل چهارم به تبيين اوصاف مجرد مثالي پرداخته، وجود عالَم مثال، عالَم برزخ نزولي و صعودي، عالَم خيال منفصل و متصل و ديدگاه فلاسفه مسلمان، مانندُِ سهروردي و ملاصدرا را در اين زمينه منعکس ساخته و ديدگاه‌هاي مخالفان و منکران عالَم مثال را به نقد مي‌کشد. وي در فصل پنجم پس از اثبات مجرد عقلاني، به تبيين مراتب عقل انساني مانند عقل هيولايي، عقل بالملکه، عقل بالفعل و عقل مستفاد، ويژگي‌هاي عالَم عقول مجرده، انواع عقول و ادله اثبات، تطبيق عقول بر ملايک و امکان شمارش عقول مي‌پردازد. احکام مجردات، اعم از احکام مشترک مانندِ انحصار نوع در فرد، علم حضوري به ذات خود و... احکام مختص مثل مجرد نفساني بودن، مجرد مثالي بودن و مجرد عقلاني بودن، از مباحث مهم فصل ششم محسوب مي‌شود. نويسنده در فصل هفتم ارتباط موجودات مجرد و مادي را بررسيده و رابطه عليت بين آنها (رابطه فعل و فاعل)، حافظ وحدت بودن، تجرد غايت براي موجود مادي و تقدم وجودي مجرد بر مادي را از لِحاظ فلسفي تحليل مي‌کند.