جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫يکي از جريان‌هاي فکري که در جوامع اسلامي به وجود آمده است، جريان غلو است و تعدادي از راويان، در کتب رجالي به عنوان «غالي» معرفي شده‌اند. از جمله عملکرد ايشان، جعل رواياتي پيرامون فضايل اهل‌بيت? است که به ميان روايات تفسيري راه پيدا کرده است. همچنين غاليان از جمله کساني بودند که در جعل روايات دال بر تحريف قرآن و رواج آن نقش داشتند. اين پژوهش در پنج فصل به اين موضوع پرداخته است. نويسنده پس از کليات و مفاهيم، حقيقت غلو از ديدگاه عالمان شيعه و سني را مطرح نموده و معيارهاي غلو از نظر اهل سنت را مخالفت با صحابه، بيان مناقب امام علي عليه السلام و تقديم امام علي عليه السلام بر صحابه دانسته است. همچنين نمونه‌هايي از غلو در ميان اهل سنت را با عنوان غلو در ذات، غلو در صفات، غلو نسبت به ابوبکر، عمر، عثمان، معاويه و رؤساي چهارگانه فقه اهل سنت بيان کرده است. سپس اقسام غاليان را به دو دستة غاليان مُلحد و غاليان مفوّضه تقسيم نموده است. باورهاي غاليان ملحد را عقيده به الوهيت ائمه اطهار?، اعتقاد به نبوت ائمه?، اعتقاد به حلول، و اعتقاد به تناسخ دانسته، و از جمله فرقه‌هاي آنان را بشاريه، بشيريه، بيانيه، خطابيه، سبائيه، سريه، شلمغانيه، مخمسه و اهل حق دانسته است. وي با مراجعه به کتب رجالي، توانسته است حدود صد تن از راويان غالي را شناسايي کند و تعدادي از راويان مشهور را که بيش از همه، در روايات موهم تحريف دست داشته‌اند، همراه با برخي روايات از برخي از آنها ارائه نموده و نقد و بررسي نمايد. نويسنده سپس به سنخ شناسي روايات غاليان در تحريف پرداخته و روايات غلو را در حوزه توحيد، نبوت و امامت (فضايل ائمه() دانسته و نمونه‌هايي از اين روايات را ارائه کرده و به نقد و بررسي آنها پرداخته است همچنين اهداف و انگيزه آنان را جاه‌طلبي و سودجويي، تخطئه دين، مخدوش کرده وجهه ائمه اطهار?، مخدوش ساختن چهره اصحاب اهل‌بيت?، تطهير و تنزيه ماهيت سران غاليان، فضيلت تراشي در جهت حب افراطي، و اباحي گري دانسته است. در پايان، روش و کيفيت غاليان در جعل روايات، به دو شيوه مستقيم و غير مستقيم (دسّ در روايات) بيان شده است.