جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

متکلمین و دانشمندان شیعه به تبع محوریت اصل امامت که اساس تفسیر شیعه از اسلام را تشکیل می دهد در آثار علمی خود با استفاده از منابع روایی که در دست داشته اند و بر اساس مبانی معرفتی خود در گستره ای از علوم کلامی ، فلسفی و عرفانی سعی در شناخت امام و ویژگی های او به عنوان رهبر و راهنمای خود و به عنوان انسانی که قول و عمل و تقریر او حجت می باشد داشته اند . علمای امامیه در باب مرجعیت علمی و سیاسی امام اتفاق نظر دارند،ولی از آنجایی که امر امامت از نظر شیعه ریشه در اصطلاح قرآنی آن دارد که منصبی الهی است که بعد از منصب نبوت فقط بعضی از پیامبران واجد آن بوده اند و این امامت فقط در راهنمایی خلاصه نمی شود بلکه همراه با هدایت به امر و ایصال به مطلوب و ولایت باطنی است بزرگان شیعه قائل به مرتبه ای از امامت می باشند که در لسان قرآن و روایات با عنوان ولایت از آن یاد می شود . امام بر اساس تقربی که نزد خدا دارا می باشد به اذن الهی از همه اشیاء و حقایق آگاه بوده و علاوه بر آن به اذن الهی قدرت تصرف در آنها را دارا می باشد . استناد دانشمندان شیعه در این باب به آیات قرآنی است که علم لدنی را و همچنین تصرف و معجزه را به اذن الهی برای انبیاء و اولیاء اثبات می کند و همچنین روایات فراوان که در مجامع روایی امامیه وجود دارد که در بعضی دلالت بر علم امام از بعضی از مغیبات داشته و در قسمی دیگر دلالت بر احاطه کلی امام به اشیاء دارد . معاصرین درباره محدوده علم امام اختلاف نظر دارند .گروهی این علم را بسیار گسترده و محیط به همه امور می دانند و عده ای علی رغم اعتقاد به علم غیب برای امام گستره آن را محدود دانسته اند . روش ما در این رساله بر اساس تجزیه مساله به سوال های اساسی است و عرضه آن به آثار دانشمندان معاصر و گرفتن پاسخ از آنها . در نهایت به نظر می رسد ریشه اختلاف نظر در این باب بهاصطلاح قرآنیولایت و مراتب آن از جمله ولایت کلیه بازگشته و موضع گیری در این باره نظر نهایی دانشمندان را راجع به علم امام رقم می زند .کلمات کلیدی : غیب – علم لدنی – ولایت کلیه- علم امام-دانشمندان شیعه