جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تفسیر قرآن به قرآن به عنوان یک روش تفسیری ویژه و دارای اصول و مبانی خاص، در قرن چهاردهم مورد استقبال مفسرانی چون علامه طباطبایی و عبدالکریم خطیب قرار گرفت و به عنوان صحیح‌ترین روش تفسیر قرآن شناخته شد.پژوهش حاضر که به بررسی تطبیقی روش یاد شده در تفاسیر این دو مفسر اختصاص دارد، می‌تواند از یک طرف گامی موثر در جهت شناساندن بهتر این روش و کشف مبانی و وجوه آن به شمار آید و از طرف دیگر، امتیازات روش تفسیری مفسران آن‌ها نسبت به یکدیگر را بهتر نمایان سازد.مطالعه‌ی دو تفسیر المیزان و التفسیر القرآنی للقرآن و بررسی سیره ی عملی مفسران آن‌ها نشان می‌دهد که اعتقاد به مبانی مشترکی همچون عمومی بودن فهم قرآن، حجیت عقل در مسیر فهم قرآن، حجیت ظواهر قرآن، استقلال قرآن در دلالت بر مقاصد خود و بی نیازی از غیر و اعتقاد به عرف خاص قرآن سبب گرایش آن ها به این روش تفسیری شده است. علی رغم این که اعتقاد علامه به وحدت موضوعی سوره‌های قرآن و اعتقاد خطیب به تناسب سوره‌های قرآن نیز در چنین گرایشی بی تأثیر نبوده است.اعتقاد دو مفسر به مبانی مشترک سبب شده تا به هنگام تفسیر آیات، از وجوه مشترکی همچون تفسیر آیه با آیه، سیاق، منطوق آیات و عرف ویژه‌ی قرآن، بهره گیری کنند. مقایسه‌ی دو تفسیر به خوبی نشان می‌دهد که مفسران آن ها با وجود بهره گیری از وجوه تفسیری مشترک، برداشت‌های تفسیری متفاوتی از آیات ارائه کرده‌اند. در این پژوهش بر آنیم تا با روش توصیفی – تحلیلی پس از بررسی مبانی و وجوه تفسیری علامه و خطیب در روش تفسیر قرآن به قرآن، به ریشه یابی علل اختلاف برداشت‌های تفسیری آن ها بپردازیم.