جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از آیین های سنتی بومی مردم ایران در راستای روئین تنی ، آئین دود کردن اسفند است که به تعبیر برخی از دانشمندان علوم انسان شناسی به آئین های بلاگردانی شرقی معروف گردیده است . در این پژوهش آیین اسفند دود کردن در قلمروهای اسطوره ، دین و مذهب ، باور ها ، طب سنتی، برگزاری آیین هامورد بررسی قرار گرفت و همچنین اعتقادات و روشها و باورهای مختلف دود کردن اسفند در تعدادی از شهر ها و روستا های ایران در مراسم جشن و شادی ،عزاداری و در امان ماندن از چشم زخم بررسی شد .این آیین ها از پس گذر هزاره ها و در طول تاریخ همچنان در جامعه و اقوام گوناگون تداوم و بقا دارد ولزوم پژوهش در این باره را دو چندان می کند . در این پژوهش به نقش اسفند در این آیین ها و جایگاه آن در اسطوره ها و ارتباط آن با اسفندار مذ و نقش حفاظت و مادری پرداخته می شود . یافته ها نشان می دهد که تاکنون پژوهشی با این رویکرد صورت نگرفته است . این پایان نامه با تکیه بر نظریه کارکرد گرایی برانیسلاو مالینوفسکی و تفسیر گرایی گلیفورد گیرتز تنظیم گردیده و در نهایت با شیوه مطالعاتی کتابخانه ای و روش تجزیه و تحلیل کیفی ( تحلیل محتوا ) به پایان رسیده است . واژگان کلیدی : اسفند ، اسفندیار ، روئین تنی ، اسطوره ، آیین ، هوم ، سیمرغ

مقاله حاضر می کوشد به بررسی تحلیلی نمادها، نشانه ها وتمثیلات موجود بر سنگ قبرهای ایرانی از منظر انسان شناختی باستان شناسی بپردازد. مرگ و تدفین از جمله مسائل مشترکی است که انسان پیش از اسلام و انسان عصر حاضر بطوری یکسان با آن مواجه است و به همین نسبت سنگ قبرها یکی از شاخصهای تدفین بشر با هر مذهب و با هر قومیت و ملیتی آنرا همواره مورد توجه قرار داده است. مطالعات انجام شده بر روی سنگ مزارها نشان میدهد که احتمالا این پدیده از اوایل دوره تاریخی به عنوان هنری سمبولیک وجود داشته و برخی از نقوش روی سنگ قبرها حکایت از تاریخ، فرهنگ، جغرافیا، باورها و اعتقادات مردم هر منطقه از ایران دارد که از دیدگاه مردم شناسی قابل تامل است. این مقاله به روش اسنادی و تکنیک عکسبرداری تنظیم گردیده است.محدوده مطالعاتی دراین رساله قبرستان های ظهیرالدوله و ابن بابویه و نگاهی به چند گورستان تاریخی در ایران است .

بی‌تردید بخشی از هویت هر انسانی در عرصه ی اجتماع، به نام او بر می‌گردد که صرف نظر از کارکرد شناسایی، در نوع نگرش افراد نسبت به یکدیگر موثر است. فرایند نام گذاری افراد در گذر زمان دچار تحول و دگرگونی شده است. در این راستا برای پی بردن به چگونگی تغییر و تحول در نام‌های افراد، ضرورت داشت از علم مردم شناسی که به مطالعه‌ی فرهنگ جوامع انسانی و تغییرات فرهنگی در طی زمان می پردازد؛ بهره جست. بنابراین در این پژوهش به دنبال رسیدن به شناختی کامل پیرامون زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی نام گذاری فرزندان در شهرستان ایلام با رویکرد علم مردم شناسی بودیم. به همین جهت با استفاده از روش تطبیقی به مقایسه نام‌های متولدین دو دهه 1359-1350 و 1389-1380 براساس معیارهای دینی، فرهنگی، اسطوره‌ای، و ترکیبی پرداختیم. نتایج تحلیل‌ها نشان داد که گرایش به نام‌های دینی در بین والدین نوزادان پسر در دهه 80بیشتر از دهه 50 بود. ولی در والدین نوزادان دختر گرایش به نام های دینی سیر نزولی داشت. هم چنین روند استفاده از نام‌های فرهنگی برای نوزادان پسر دهه80 نسبت به دهه 50 کاهش داشت و در عین حال نوزادان دختر، نام‌های فرهنگی بیشتری را نسبت به سایر معیارها به خود اختصاص دادند؛ در معیار اسطوره‌ای گرایش والدینِ نوزادان پسر و دختر نسبت به نام اسطوره‌ای در دهه 80 سیر نزولی نشان داد. هم چنین والدین ایلامی بیشتر، برای نوزادان پسر از نام‌های ترکیبی استفاده کرده‌اند. بنابراین روند انتخاب نام و نام گذاری تحت تأثیر مذهب، فرهنگ و نظام اجتماعی هر جامعه قرار دارد.واژه های کلیدی: نام، نام گذاری، مردم شناسی، دین، فرهنگ، اسطوره، ایلام.

این پژوهشدر نظر دارد به بررسی جایگاهاجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی ، سیاسیو محیط شناسیعدد 12 از منظر نماد شناسی ، نشانه شناسی، آدرس شناسیو تاثیرات گوناگون آن در گاهشماری ایران باستان بپردازد . یافته ها نشان می دهدکه نه تنها عدد 12 یکی از اعداد کاربردیدر زندگی درباریانو عوام مردم ایران بلکه عددی مهم در تاریخ سراسر دنیا به شمار می آمده است . این عدد علاوه بر عددی بنیادین در گاهشماری ایران در کشورهایی از قبیل چین،مصر ، یونان ، هند و پرو... نیز جزو اعداد اولیه در تنظیم زمان به شمار می رود.علاوه بر آنرد پای این عدددر ادیان مختلف مسیحیت ، یهودیت و اسلامهمچنین در اساطیر ایران باستان و یوناننیز به چشم می خورد . برخلاف تصور عدد دوازده عددی است که جزء نقاط مشترک فرهنگ های مختلف جهان می باشد از اینرو نگارندهبه بررسی آن پرداخته و جهت انجام پژوهش فوقاز روشکتابخانه ای و اسنادی استفاده کرده است .واژه های کلیدی :انسان شناسی تصویری ، ایران باستان ،عدد 12، اعداد مقدس ، فرهنگ ، گاهشماری ، اسطوره