جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده مشکل انتزاع مفاهیم کثیر از ذات بسیط یکی از انگیزه­های اصلی گرایش به الهیات سلبی است کما این‌که قول به عینیت ذات و صفات بدون تصحیح کیفیت انتزاع مفاهیم کثیر ناتمام است. در پاسخ به نحوۀ انتزاع کثیر از واحد چند نظریه مطرح شده است: الف) انتزاع مفاهیم از صفات متعددی که عین ذاتند. ب) انتزاع مفاهیم از آثار حضرت حق. ج) انتزاع مفاهیم از حیثیت واحد وجود و... لکن همۀ این راهکارها ناتمام است لذا راهکار پیشنهادی ما آن است که اوصافی که ما از خود و دیگران انتزاع می‌کنیم را با توجه به اینکه خداوند متعال منشأ جمیع کمالات بوده و فاقد شیء نمی‌تواند معطی شی باشد، با تجرید از شوائب امکانی، به ذات احدی نسبت می­دهیم و او را واجد جمیع اوصاف کمالی می­دانیم؛ اگرچه راجع به کیفیت اتصاف سکوت اختیار کرده و تنها اصل اتصاف را اثبات می­نمائیم.

اساس دعوت ائمه اطهار اخلاق است و سیره عملی ائمه اطهار نیز تأکید بر ادامه و احیای مکارم اخلاقی می باشد. دوران زندگی ائمه شیعه از سال 11 تا پایان سال 148 هجری قمری ؛ بجز دوره امامت امام علی(ع) ، از امامت امام حسن (ع) تا امام صادق(ع) با حکومت بنی امیه ، و از سال 132 تا 148 ه ق که هم زمان با امامت امام صادق نیز می باشد، با حکومت عباسیان مصادف می باشد. این مدت که 137 سال به طول انجامید ، از جهات فکری، فرهنگی، سیاسی ، اجتماعی و... اهمیّت خاصی دارد. لذا تحلیل سیره عملی این ذوات مقدسه در این دوران و جمع آوری همه رفتارهایی که در مقام اثرگذاری بر شخصیت و رفتار دیگران از آنان گزارش شده است، می تواند ذخیره گرانبهایی در بازشناسی و پژوهش در زمینه تربیت اسلامی باشد.پژوهش حاضر که به منظور تحقق این هدف و با عنوان بررسی سیره عملی ائمه از سال 11 تا پایان 148 ه ق صورت پذیرفت، در صدد است ضمن بازخوانی فضای فکری و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی دوران یادشده و ترسیم نقش موثر این ائمه در زمان خویش، به واکاوی روش های این بزرگواران در برخورد با پدیده های اجتماعی و ارائه اصول اخلاقی و تربیتی آن ها در این زمینه بپردازد و بیان نماید که تلاش آن ها برای احیای سیره نبوی و اصلاح همه جانبه امت اسلامی بود. به این منظور ، در هر بخش که مربوط به یکی از ائمه می باشد، پس از بیان اوضاع سیاسی ، اجتماعی و فضای فکری و فرهنگی ائمه در آن دوره، اقدامات و اصلاحات آن ها در اجتماع و اصول اخلاقی و تربیتی که ائمه در جامعه و در برخورد با حکام رعایت می کردند، و همچنین نتایجی که این اصول به دنبال داشت، بیان شده است.