جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این رساله اولاً: با توجه به ذو مراتب بودن نفس ناطقه و عین الربط بودن او به مبدا اعلی، ثابت می‌شود که عهد وجودی او(عهد عالم ذر) با خالق هستی در تمام مراتبش، شأنی سعی و امتدادی از وجود ذومراتب او با تمایز در مرتبه و شخصیت واحد در تمام مراتب است، لذا نه اینکه این عهد تقدم زمانی بر مرتب? مادی او( نفس) ندارد، بلکه عهد وجودیِ نفس در مراتب فوق طبیعت،تقدم سعی و رتبی بر عالم طبیعت دارد، به عین معیتِ قیومیه؛( دلایل: در نتایج فصل دوم...) و ثانیاً: با توجه به اصل تشکیک در ظهوراتِ وجود و طبق اصل وحدتِ وجود، ابتداً ثابت می‌شود که جبر در پیکر? هستی راه ندارد،( چرا که جبر از تعدد و وحدت عددی شکل می‌گیرد) و بعداً طبق این اصل که «جبر به طور مطلق در کلِ سعیِ عالم وجود» نفی شد، ثابت می‌شود که جبر در مراتب و ظهورات این حقیقت احدی و صمدی(که یک ظهور آن نفس است) نیز مرتفع می‌شود؛ و با توجه به آنچه گذشت، با چند دلیل ثابت می‌شود که نفس ناطقه در پیمان خود در عالم ذر مختار بوده است( نه بدان اختیار که در برابر جبر تعریف می‌کنند، بلکه اختیار ظلّی)، و با چند تقریر نظری? امر بین امرین ثابت می‌شود.(دلایل: در نتایج فصل چهارم).