جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چگونگی تأثیر اراده بر باورهای آدمی و نتایج حاصل از آن یکی از موضوعات مهم در حوزه ی معرفت شناسی باورهای دینی است که مورد بررسی اندیشمندان بسیاری قرار گرفته است. اثبات ارادی بودن باور،خواه مستقیم و خواه غیرمستقیم، به این می انجامد که انسان ها را برای باورهایشان سزاوار ارزیابی اخلاقی و ارزش گذاری وظیفه گرایانه بدانیم و از مفاهیمی همچون سرزنش، تشویق، وظیفه، التزام و توبیخ در مورد آن ها استفاده کنیم. از سوی دیگر،اثبات غیرارادی بودن باور، منجر به نفی هرگونه ارزش گذاری اخلاقی در مورد افراد خواهد شد. مبانی دو نظریه ی اخلاق باور و ایمان گرایی، بر ارادی بودن باورهای آدمی قرار گرفته است. اخلاق باور، نظریه ای است که برای نخستین باور دبلیو. کی. کلیفورد آن را مطرح کرد و ویلیام جیمز به اصلاح و بازنویسی آن پرداخت. بر اساس دیدگاه کلیفورد همیشه، همه جا و برای همه کس اشتباه است که باوری را بدون شواهد کافی اختیار کند. ایمان گرایی، دیدگاهی است که در آن باورهای دینی به طور ارادی و فارغ از وجود هر گونه شواهد و قرائن عقلانی مورد پذیرش قرار می گیرد. بر اساس نظریه ی ایمان گرایی شأن گزاره های دینی فراتر از آن است که بتوان آن را مورد ارزیابی های عقلانی قرار داد. از آن جا که ارادی بودن باور، پیش فرض هر دو نظریه ی اخلاق باور و ایمان گرایی است، رد اراده گرایی در ساحت باور، به رد هر دو نظریه ی مذکور منجر خواهد شد. این نوشتار، با نفی هرگونه اراده گرایی در ساحت باور، به نقد دو نظریه ی اخلاق باور و ایمان گرایی می پردازد.

چکیده پایان‌نامه ابتدا به مبانی این بحث پرداخته و دیدگاه‌های حضرت علی علیه السلام در پنج زمینه خداشناسی، انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی، معادشناسی و پدیده‌شناسی فقر و غنی را تبیین کرده، سپس روشها و اقدامات امام علیه السلام از جمله اصلاح و تدوین ساختار اقتصادى، راهکارهاى اجراى محرومیت‌زدایی، روش ایشان در فرهنگ‏سازى عمومى در جامعه و تدوین آیین‏نامه حکومتى براى والیان و موانع فقرزدایی در این مسیر را مورد بررسی قرار داده است و این نتیجه حاصل شد که در حکومت امیرالمومنین علیه السلام نظام عادلانه اقتصادی در تمام زمینه‌های اقتصادی از جمله تولید، توزیع، مصرف، توزیع مجدد ثروت، سرمایه‌گذاری، مالکیت و بیت‌المال محور اساسی فقرزدایی و محرومیت‌زدایی است و بر همین اساس می‌توان بزرگترین مشکل حضرت را در تاریخ حکومت‌داری ایشان مبارزه با ظلم اقتصادی و رفع موانع برپایی عدالت اقتصادی دانست.