جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده این رساله به بحث درباره موضوع امر الهی و بررسی مسائل کلامی مربوط به آن می پردازد. این اصل عمدتاً در مورد چگونگی تبدیل واحد به کثرت و همواره مورد توجه اندیشمندان و متکلمان در حوزه فلسفه و کلام بوده است. و نیز مفهوم مایا در دین هندو از منظر کتب اوپانیشاد و متفکران ودانته پرداخته می شود. مطالعه در ادبیات اوپانیشادی و کلام شیعه ( امامیه و اسماعیلیه) در باب امر الهی و نحوه آفرینش نشان می دهد که اندیشه های مطرح شده پیرامون امر الهی و مایا نشان از بی واسطه بودن و نقش تجلی داشتن این مفهوم، در هر دو دین دیده می شود. درک نظرات اندیشمندان و متکلمان در پیرامون فلسفه آفرینش و اندیشه جهان متکثر جایگاهی بسیار گسترده دارد و هدف از این دستاورد درک آموزه امر الهی به عنوان واسطه خداوند و همچنین نیروی مایا که به موجب این دو مفهوم کل اعیان عالم متجلی می گردد. هدف اصلی از فرمان خداوند در دو سنت هندویی و اسلامی تبدیل واحد به کثرت دانسته می شود و این آموزه در مقام نیروی خلاقه خداوند محسوب می گردد.این رساله ضمن تبیین این مفاهیم به بررسی آراء و نظرات تفکر شیعی ( امامیه و اسماعیلیه) در فصل اول، مکتب فلسفه ودانته و آراء اندیشمندان آن مکتب، و در فصل سوم و به مقایسه شباهت ها و اختلافات آن دو سنت می پردازد.

آفرینش از نگاه اسلام و هندوئیزم، نوعی ایجاد یا پدیدار شدن کثرت از وحدت است. قرآن این عمل را نتیجه امر الهی و سنت ودانته (اوپانیشادها)، آن را محصول نیروی مایای برهمن دانسته است. مفهوم امر الهی در قرآن و تفاسیر تشیع و تسنن بیان شده است. برخی محققان، با استناد به آثار اسماعیلیان، مفهوم قرآنی «امر الهی» را معادل مایا در سنت هندو دانسته اند. این پژوهش، با هدف ارزیابی این دیدگاه به مقایسه دو مفهوم «امر» و «مایا» پرداخته است. بدین منظور، شماری از اوپانیشادها و نیز آثار برجسته فرق اسلامی، از جمله اسماعیلیان مورد بررسی قرار گرفته است. حاصل یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که وجوه تمایز و افتراق امر و مایا بیش از آن است که بتوان بر این همانی دو مفهوم حکم کرد.