جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده :از آنجا که استکبار در دیدگاه امـام علـی (ع) محصول درک نـاصواب نفس ، غفلت از هدف غایی خلقت انسان ، بی اعتنایی به قوه عاقله ، عدم اهتمام به فطرت متعالی ، خروج از مدار توحید و نفی ربوبیت تشریعی خداوند است و این موضوع با مبانی فوق ، خودشیفتگی و حبّ ذات و طغیان غرایز و انحراف از فطرت را به همراه دارد؛لذا رساله ی حاضر تحت عنوان: « ویژگی های استکبار و آثار آن در آموزه های امام علی (ع) » در صدد است ضمن بررسی نقش غرایز و فطرت در شکل گیری استکبار و تشریح تبعات و آثار آن ، با عنایت به سیره ی عملی ، رفتار سیاسی و گفتار امیر مومنان به طرح راهکارهایی جهت پیشگیری و درمان استکبار بپردازد، بر اساس تعالیم نهج البلاغه خروج از مدار توحید و حرکت در مسیر شیطان ، مبنای اصلی ورود به فرهنگ استکباری است و ثروت،قدرت،منصب،حتّی بعضاً علم و عبادت از ابزارهای زمینه ساز استکبارند. همچنین صنعت و پیشرفت انسان امروز و هر آنچه انسان را به عصیان و تکبر سوق می دهد علت اصلی ظهور استکبار ، بد اخلاقی های فردی و اجتماعی در این حوزه محسوب می شود. نگاه کلی نهج البلاغه به مفهوم استکبار نگاهی فردی و در حوزه مسائل اخلاقی است با این رویکرد ، نتیجه حاصله آن است که استکبار یک آفت اخلاقی است که زمینه های انحطاط انسان را همچون شیطان فراهم می سازد هر چند با نگاه موسّع می توان گفت استکبار امروزه مصادیق دیگری همچون عرفان های نو ظهور و قدرت های سلطه طلب نیز دارد . رساله ی پیش رو به روش بنیادین به شیوه ی کتابخانه ای و اسنادی و مبتنی بر متون دینی و اخلاقی با محوریّت سخنان مولای متّقیّان تدوین یافته است.واژگان کلیدی: کبر ، استکبار ، شیطان ، طاغوت ، عجب

بلندترین جایگاه معنوی در نگاه قرآن مجید و روایات «ایمان» است که همواره برای انسانهای موحد خواسته شده است و به حسب میزان دستیابی به آن، جایگاه مومنان در نزد خداوند متعال معلوم می گردد. نهج البلاغه تحفه های فراوان معرفتی در این باب دارد و امام علی ابن ابیطالب (علیه السلام) راهنمایی های راهبردی فراوان را به جویندگان حقیقت ایمان عطا فرموده اند. باید گفت؛ اینکه ایمان چیست؟ مراتب آن کدام است؟ سیر به کمال آن چگونه است؟ آثار و نشانه هایش چیست ؟ پرسشهایی است که از کلام امیرمومنان (ع) می توان یافت. اما از منظر ایشان همچنان که هر بنایی ستون‌ها و ارکانی دارد، که بر پایه آن استوار می شود. ایمان دارای همین حیث است یعنی برقراری و پایداری ایمان به اصول و پایه هایی وزین بسته شده، که حضرت امیر(ع) در حکمت 31 نهج البلاغه به شرح وظیفه بندی شده ای از آن پرداخته اند. تنوع مباحث، عمق معنا و تموج مفاهیم در این حکمت آنچنان است که در تحقیق حاضر ممکن نبود به تمامی این حکمت پرداخته شود، آنچه بر ما فرض شد، جستاری در ارکان ایمان بود تا با فضل الهی و توسل به دامن آن امام همام بتوانیم از دُر کلام ایشان نوشتاری بر جویندگان و تشنگان حقیقت عرضه کنیم، تا باشد که سفره ای از اطعمه معنوی برای سالکان الی الله در تربیت و تهذیب خویش و دیگران گسترده شود و زلال سخن امام را نوشانوش کنند.

ما مسلمانان معتقدیم که حضرت محمّد (ص) بهترین الگو و اسو? ماست و همانا شناخت پیامبر گرامی اسلام (ص) و خاندان مکرم او روشن کنند? مسیر حقیقت و سیر الی الله است. ایشان از تبار بنی‌هاشم و طایف? قریش می‌باشند و بدلیل ویژگی‌ها و خصلت‌های خاندانشان از شهرت خاصی در بین مردم برخوردار بوده‌اند. علت انتخاب این موضوع عشق و علاقه به پیامبر خدا حضرت محمد (ص) و آشنایی بیشتر با فضائل خاندان بنی‌هاشم است. مراجع این تحقیق نهج‌البلاغه و مستندات تاریخی برگرفته از منابع اصلی بوده که با استفاده از آنها سعی شده زوایای پنهان شخصیت این خاندان روشن شود تا هم خود از این دریای بیکران فضیلت قطره‌ای برگیرم و هم تلاش در این زمینه چراغی فراسوی نسل جوان ما باشد. پایان‌نامه موجود در شش فصل تهیه و تدوین شده که فصل اول آن شامل کلیاتی است که به بررسی علت انتخاب موضوع و اهمیت آن می‌پردازد؛ فصل دوم از کلام مولی علی (ع) استفاده شده که شامل خطبه‌ها و نامه‌ها و کلمات قصار آن حضرت است و توسط سید رضی جمع‌آوری شده و با موضوع پایان‌نامه همخوانی دارد و هدف از آن بهره‌مندی از صفات اخلاقی و ویژگی‌های بارز آنان برای انتخاب صحیح مسیر زندگی بوده؛در فصل سوم با شخصیت‌هایی چون هاشم، قُصَی بن کلاب، عبد مناف و عبدالمطلب آشنا می‌شویم؛ در فصل چهارم فرزندان عبدالمطلب و فرزندان عباس و ویژگی‌ها و صفات و اخلاق آنها مورد توجه قرار گرفته است. و فصل پنجم به توصیف و تحلیل و شناسایی فرزندان عبدالله که پدر گرامی پیامبر خداست، می‌پردازد.

بحث از مرگ به عنوان یکی از سوالات اصلی بشر همواره مورد توجه ادیان الهی به ویژه اسلام و اندیشمندان و فلاسفه و متکلمان قرار گرفته است، و به عنوان یکی از مسائل اعتقادی در مباحث معاد مورد توجه خاص قرآن کریم و روایات ائمه معصومین (علیهم السلام) می باشد. در بینش اسلامی مرگ فعلی از افعال الهی و امری وجودی است که به صورت قانون و سنت جاوید خداوند بر جهان هستی حاکم است و شامل همه موجودات زمینی به ویژه انسانها می شود. بی شک بررسی چیستی مرگ و شناخت آن از اموری است که عقل بشر به تنهایی قادر به تشخیص و شناخت آن نیست و در این زمینه عقل با مدد وحی تا اندازه ای می تواند مرگ را تبیین کند، بر این اساس نگارنده در پنج فصل با بهره گیری از آیات و روایات و مباحث کلامی بدان پرداخته است. توضیح اینکه در فصل اول به بحث از کلیات که شامل طرح تحقیق و مفهوم شناسی لغوی و اصطلاحی است پرداخته شده و در فصل دوم بحث از مرگ و آرزوی مرگ و علل کراهت از مرگ از دیدگاه قرآن و روایات مورد تفحّص قرار گرفته و در فصل سوم بحث از مرگ اندیشی و آثار و فوائد مرگ اندیشیو صفات مرگ اندیش و راهکارهای مرگ اندیشی با تکیه بر آیات و روایات اسلامی مورد تحقیق قرار گرفته است. در فصل چهارم به بحث از حقیقت انسان و حقیقت مرگ از دیدگاه متکلمان مسلمان روی آورده و در فصل پنجم به بحث از شبهاتی که پیرامون مرگ مطرح است اکتفاء شده است.