جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نهج البلاغه کتابِ سترگ و عظیمِ حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام شامل خطبه‌ها، نامه‌ها و سخنان کوتاه ایشان است که توسط شریف رضی با بهره گیری از متون و منابع کهن روایی گردآوری شده است. در ادوار گذشته، بسیارند کاتبانی که با عشق و علاقه به حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام اقدام به کتابت نهج البلاغه نموده‌اند؛ از این رو این اثر، نسخ خطی فراوانی دارد. یکی از کاتبانی که این اثر گرانسنگرا کتابت کرده است، احمد سهروردی معروف به مکمل الصناعه است که کتابتِ چهار نسخه از کلام امیر علیه السلام را انجام داده است؛ اما متأسفانه تاکنون تنها یک نسخه از این چهار نسخه شناسایی شده که در سال 728ق کتابت شده است و هم اکنون در گنجینه نسخ خطی کتابخانه مجلس، به شماره 4152 نگهداری می‌شود. نسخه مجلس تنها دو باب خطبه‌ها و نامه‌ها را در بر گرفته و فاقد باب سوم (حکمت‌ها) است. در این مقاله ابتدا نگاهی به زندگی کاتبِ شهیر، احمد سهروردی و بررسی صحیح یا ناصحیح بودن نسبتِ وی در شاگردی یاقوت مستعصمی و سپس به نسخه شناسی دستنویس کتابخانه مجلس شورای اسلامی پرداخته شده است.

بخشی از اشعار نسبت داده شده به امیرمومنان علی (ع) مناجات هایی است که به صورت منظوم در دیوان منسوب یا جاهای دیگر وجود دارد. یکی از آنها مناات منظوم معروف به لک الحمد می باشد. محتوا و وجود مضامین عارفانه ای مانند فقر، رجاء، عفو و ... در این مناجات، با برخی مضامین عارفانه در ادعیه وارده از امام علی علیه السلام و دیگر امامان اهل بیت علیهم السلام مطابق است و امر تازه ای نیست. این مناجات به لحاظ مضامین لطیف آن، برای مجالس ابتهال، مناجات و دعا بسیار مناسب بوده و همین امر باعث رواج آن شده است. مناجات مذکور به صورت مرقع در آمده و نسخه ای از آن در کتابخانه مجلس وجود دارد. این مرقع فرازهای ناقصی از مناجات مذکور است و ذیل فرازهای میانی مناجات، یک رباعی فارسی وجود دارد. در این نوشتار بحثی کوتاه درباره نسبت مناجات به امیر مومنان علی (ع)، محتوای مناجات آمده و در انتها به متن و نسخه شناسی مرقع موجود در کتابخانه مجلس پرداخته شده است. در انتهای مقاله متن کامل مرقع به صورت نسخه برگردان آمده است.