جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پس از نوشته شدن موطأ مالک بن انس و صحاح سته که از مهم ترین کتب حدیثی اهل سنت هستند جامعه اسلامی دچار دگرگونی سیاسی شد و حوزه های متعدد حدیثی به وجود آمد، اما حدیث اهل سنت پس از این دوران دچاررکود نگشت بلکه از ابتدای قرن چهارم هم تدوین حدیث و هم پیدایش شعب حدیثی رواج یافت. آنچه در این پایان نامه مد نظر است سیر و تفحصی در تاریخ حدیث اهل سنت پس از قرن سوم هجری است که تا حالا ادامه یافته و با مطالعه آن می توان فهمید که تدوین و نگارش حدیث اهل سنت با جدیت دنبال شده و محدثان تحقیقات خود را ادامه داده اند که رساله حاضر بر آن است که گزارشی هر چند کوتاه در خصوص این تحولات به دست خواننده بدهد. مطالب مذکور در هفت بخش اصلی و یک بخش مقدماتی تدوین شده است. در بخش مقدماتی سیر تحولات تاریخ حدیث اهل سنت طی دو دوره: پیش از قرن سوم هجری و پس از قرن سوم هجری، در دو فصل توضیح داده شده است. سپس در بخش اول مهمترین شروح موطأ مالک ابن انس، شروح صحیحین و شروح سنن طی سه فصل معرفی شده و از میان کتب مذکور، التمهید، تنویر الحوالک، شرح زرقانی از میان شروح موطأ، فتح الباری، الکواکب الدراری، عمده القاری از میان شروح صحیح بخاری، المنهاج فی شرح مسلم بن حجاج از میان شروح صحیح مسلم و از میان شروح سنن و عون المعبود، المنهل المورود، تحفه الاحوذی، شرح سیوطی بر سنن نسائی، شرح امام السندی بر سنن ابن ماجه به تفصیل معرفی و بررسی شده است. در بخش دوم تألیفات جدید حدیثی آمده است و در بخش سوم، جوامع بین صحیحین، جوامع صحاح ستّه و جوامع کتب فقهی بررسی شده و دو کتاب المسند الجامع و جمع الجوامع توضیح داده شده است. بخش چهارم شامل یک فصل است که طیّ آن زواید نویسی معرفی شده و مهم ترین کتب نوشته شده در این زمینه نام برده شده و کتاب المطالب العالیه معرفی تفصیلی گردیده است. بخش پنجم شامل شش فصل است. در فصل اول کتب مستخرجات و مستخرج ابوعوانه معرفی شده است. در فصل دوم کتب اجزاء و مسند اهل بیت و فضایل فاطمه الزهرا(س) به طور مفصل آمده و در فصل سوم کتب اطراف و دو کتاب تحفه الاشراف بمعرفه الاطراف و موسوعه الاطراف الحدیث النبوی ذکر شده، در فصل چهارم کتب تخریج و المقاصد الحسنه معرفی گردیده و در فصل پنجم کتب معاجم و معجم کبیر طبرانی و در فصل ششم کتب مستدرکات و المستدرک علی الصحیحین شرح داده شده است. بخش ششم شامل علم موضوعات، تعریف این علم و مهمترین کتب نوشته شده در زمینه علم موضوعات است و در آخر کتاب موضوعات این جوزی معرفی تفصیلی گردیده است. در بخش هفتم دانش های تخصصی حدیث که شامل علم مصطلح الحدیث، غریب الحدیث، علل الحدیث، مختلف الحدیث، ناسخ و منسوخ و علم رجال و بررسی جرح و تعدیل راویان است، بررسی شده و کتب مقدمه ابن الصلاح، تدریب الراوی، النهایه فی غریب الحدیث، العلل الوارده، تأویل مختلف الحدیث، الاعتبار فی الناسخ و الجرح و المنسوخ و التعدیل رازی شرح داده شده اند.