جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

صداقت از دیدگاه آیات و روایات موضوع این تحقیق است که صدق عبارت است از مطابقت کردن گفتار با اعتقاد انسان و آنچه که از آن خبر می دهد. این موضوع با هدف افزایش اطلاعات و آگاهی افراد جامعه و نیز با اهمیت جلوه دادن این فضیلت بزرگ اخلاقی ارائه شده است. ضرورت این بحث از آنجا نشأت می گیرد که با توجه به اینکه دین اسلام اهمیت زیادی برای آن قائل شده است و نیز در آیات و روایات بسیار زیادی به آن اشاره شده است، در بین افراد جامعه کمتر به آن اهمیت داده شده است. این پایان نامه در سه بخش تهیه و تنظیم گردیده که هر بخش آن دارای چند فصل است. تا ان شاء الله افراد با مطالعه آن آگاهی کافی را در این زمینه بدست آورند. این تحقیق براساس روش کتابخانه ای تهیه شده که در آن از کتب روایی، تفسیری و اخلاقی استفاده گردیده است. آنچه برآیند بخش اول است را می توان اینگونه بیان کرد که؛ صدق مطابقت کردن گفتار با اعتقادات است که به شش شاخه تقسیم می شود از جمله آن می توان به صدق در گفتار، صدق در نیت و قصد و اراده و عزم و... اشاره کرد. برخی از بزرگان و علمای دین با تمسک به قرآن و احادیث معصومین? در رابطه با مراتب صدق نظراتی را بیان نموده اند. و نیز باید اشاره کرد برخی از انگیزه ها و صفات باعث می شود که انسان به راستگویی روی بیاورد که از جمله آن می توان به عقل، اعتماد به نفس و شجاعت و... اشاره کرد. در بخش دوم به ارزش و اهمیت صدق از دیدگاه آیات و روایات اشاره شده است. بخش سوم پیرامون آثار و مستثنیات صدق می باشد که آثار آن از دو جنبه فردی و اجتماعی بررسی شده است و در قسمت مستثنیات به مواردی که راست گفتن جایز نیست اشاره شده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی « نقش مادر در تربیت فرزند از دیدگاه قرآن و سنت» به رشته تحریر درآمده است. والدین و به خصوص مادران مسئولیت تربیت کودکان خود را بر عهده دارند. و باید با طرح و برنامه ی صحیحی تلاش کنند تا فرزندانشان را از گمراهی و فساد بر حذر داشته و آنان را افرادی برومند و ارزنده بار آورند. تربیت ضروری ترین نیاز جامعه بشری بوده و از مهمترین حقوق فرزندان بر والدین است. این پژوهش با استفاده از منابع تفسیری چون نور و نمونه و مجمع البیان و جوامع و منابع روایی مانند: وسایل الشیعه و نهج البلاغه، بحار الانوار و غرر الحکم و کتاب های روان شناسی تربیتی مانند: اسلام و تعلیم و تربیت و سیره ی تربیتی پیامبر ( ص) و اهل بیت علیهم السلام به رشو کتاب خانه ا تدوین شده است. به این منظور ابتدا واژه ی « تربیت» که معنای آن « فراهم کردن زمینه ها و عوامل برای به فعلیت رساندن و شکوفا نمودن استعدادهای انسان در جهت مطلوب و هم چنین انتخاب بهترین روش ها برای تأمین نیازهاست»، تبیین شده و به علت رسالت مهم مادران، ابتدا نکاتی در مورد « انتخاب همسر» و « انعقاد نطفه» ذکر گردیده است و در ادامه به عوامل مؤثر در « دوران حاملگی»، « لحظه ی تولد»، « رعایت سنت های نبوی»، « تغذیه ی کودک»، « تکریم کودک»، « تربیت اقتصادی»، « تربیت دینی کودک» و ... پرداخته، و نقش مادر در هر یک از این موارد مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش آغاز دوران تربیت از زمان انتخاب همسر در نظر گرفته شده و اعمال روش هایی علاوه بر آن چه ذکر شد، « قصه گویی برای کودکان»، « آسیب شناسی کودکان» به تفصیل تشریح شده اند. آموزش کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است، بازی در این جایگاه مهمی دارد و آموختن نظم و انضباط برای تربیت کودک ضروری است. مادران از روش های تشویق و تنبیه نیز در این دوران می توانند استفاده کنند. البته در این خصوص باید حتماً نکات بیان شده را در نظر داشت. مادران نباید زیان خشونت های بی مورد را از یاد ببرند، چرا که این موارد مانع پیشرفت فرزندان می شود. مادران باید به سؤالات کودکان با صبر و حوصله گوش فرا داده و به آن ها توجه کنند. بهداشت کودکان را نیز نباید از نظر دور داشت.

رساله ای که پیش رو است، در رابطه با سوگندهای خداوند متعال در قرآن مجید می باشد که با هدف تبیین سوگندهای خداوند در قرآن که حجم بالایی از آیات را به خود اختصاص داده است، نگاشته شده است. با توجه به فرضیه ی این تحقیق که سوگندهای قرآن در پی اثبات اصول سه گانه دین ( توحید، نبوت، معاد) و حالات و صفات انسان است، پی می بریم که این سوگندها برای جلب توجه خواننده و مخاطب آیات است که در آن به اندیشه و تفکر بپردازند و به حقایق الهی دست یابند. همچنین با پیوند و رابطه ی تنگاتنگ بین « مُقسم بِه» و « مُقسم لَه» در این آیات خداوند حقایق بسیاری را مطرح کرده است که این حقیقت را ذیل بیشتر موارد قسم آورده ایم و در مواردی هم به صورت کامل کشف نشده است. مباحث این رساله در سه بخش تنظیم گردیده است که به ترتیب عبارتند از: درآمدی بر مباحث سوگند، آیات سوگند در قرآن و احکام سوگند یاد کردن. این پژوهش به روش کتابخانه ای انجام شده و با استفاده از کتاب های تفسیری و لغت شناسی به تحقیق در این زمینه پرداخته است. نتیجه ای که از این تحقیق گرفته می شود این است که سوگند در کلام شیوه ای است به درازای عمر بشر و بر اساس استوارسازی دیدگاه ها و باورها. قرآن نیز از این شیوه بهره برده، اما بنیاد آن را تغییر داده است. خداوند با سوگندهایی که در قرآن یاد می فرماید، از یک سو انسان را به تفکر و تدبر در امور عظیم فرا می خواند و از سوی دیگر این سوگندها اصول اساسی دین ( توحید، نبوت، معاد) را به اثبات می رساند. در پایان پیشنهاد می شود با توجه به اهمیت سوگند در قرآن و این که این آیات حجم بالایی از قرآن را به خود اختصاص داده است، چون سوگندهای قرآن دارای ابعاد مختلف است پژوهشگران عزیز در زمینه های مختلف آن به تحقیق بپردازند. همچنین در زمینه ی بلاغت سوگندهای قرآن نیز بسیار کم کار شده و بیشتر مطالبی که در این خصوص گردآوری شده است به زبان عربی می باشد که بهتر است در این زمینه نیز به تحقیق و پژوهش پرداخته شود.

موضوع این تحقیق نگاه اجمالی به تمثیلات قرآنی است. از اهداف این نوشتار بررسی مثال هایی است که خداوند در قرآن کریم که کتاب هدایت و در این راه(هدایت) به منظور تنزل مفاهیم عمیق عقلی و معنوی و مسایل پیچیده و غیرمحسوس و حقایق و واقعیات دور از ذهن را در قالب مثال و حکایت نزدیک و مجسم و قابل فهم برای اندیشه ی انسان ها می سازد و باعث تسریع در فهم و آسان سازی مطالب می شود. در این تحقیق به این ترتیب کار شده است: پس از تبیین معانی لغوی و اصطلاحی مثل، فواید و اهمیت مثل و این که چرا قرآن مثال زده است؟ و بعد از بیان تقسیم بندی های مثل به مبحث تنوع مثال های قرآن که در این قسمت دلیل این که چرا خداوند متعال مثال های مختلف و متعدد به کار برده پرداخته شده است. بعد از این قسمت وارد مبحث موضوعی مثال های قرآن شده و در ابتدا تمثیلاتی که در مورد اشخاص که شامل مؤمن و کافر و منافق می شود مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم در مورد تمثیلاتی که در مورد اعمال انسان ها است می باشد که در این قسمت به تمثیلاتی که شامل: انفاق(خالصانه و ریاکارانه) و اعمال کافران و رباخواران مورد بحث قرار گرفته. بخش پایانی به دو قسمت، تمثیل حیوانات که شامل حمار و سگ و حشرات که شامل پشه، مگس و عنکبوت است می باشد که در حقیقت در قالب تمثیل با بیانی ساده و روان به تمثیل عالم بی عمل و تحقیر بت ها و خدایان دروغین مشرکان پرداخته شده است. این نکته هم قابل ذکر است که از ابتدای بخش دوم که آیات تمثیلیه آغاز شده است به این علت در هر دو مورد دو یا چند آیه از آیات قرآن مورد بحث قرار گرفته که از گسترده شدن بحث و اطاله ی کلام جلوگیری شود و به همین خاطر هم از بین عناوین مختلف عنوان نگاه اجمالی به تمثیلات قرآنی برای تحقیق انتخاب شد. شایان ذکر است که مثل از قدیمی ترین ادبیات بشر است و نقش تربیتی جذابی دارد و همانطور که بیان شد قرآن کتاب هدایت و راهنمایی است و در این راه از تمثیل بهره گرفته و در این تحقیق هم بر این نکته تأکید شده است که در آیاتی از قرآن هم به این مطلب اشاره شده که مثل های قرآن یکی از شیوه های پیام رسانی قرآن است که به منظور عینیت بخشیدن و تجسم دادن به مفاهیم عقلی و معنوی صورت گرفته تا هر کس به فراخور درکش از این آیات الهی بهره بگیرد.

این تحقیق پایانی که با عنوان « توسّل ، مفهوم و آثار و راه های ترویج آن » است . هدف شناخت توسل از نظر مفهوم و آثار آن و آگاهی پیدا کردن از اهمیّت و ضرورت آن در زمان گذشته و حال است. واژه « توسّل » دوبار در قرآن آمده است . این واژه به معنای تقرب جستن و نزدیک شدن به غیر، توسط چیزی به کار رفته است . با ژرف نگری در منابع اسلامی به این تنتیجه می رسیم که توسّل انواع فراوانی دارد، بعضی از انواع توسّل ، به اتفاق همه ی دانشمندان اسلام جایز ، بعضی از آن ممنوع و حرام و بعضی دیگر مورد اختلاف است . توسل به حق نبی ، توسّل به آثار نبی و توسّل به دعای نبی و اولیای الهی بعد از حیات ، از انواع اختلافی است . ازروایات اسلامی استفاده می شود که توسّل جستن به ذات نبی و آثار آن حضرت و اولیای الهی اشکالی ندارد . از صدر اسلام نیز سیره ی مسلمانان همین بوده است ؛ ولی در قرون بعد ، افرادی این امر را ممنوع اعلام کردند که شکاف بزرگی بین مسلمانان ایجاد شد. این مطلب در تحقیق حاضر در چهار بخش به عناوین « اثبات لزوم و ضرورت توسّل » در بخش اول و « توسّل و توحید» در بخش دوم و « توسّل در منطق شیعه » در بخش سوم« و راه های ترویج توسّل» در بخش چهارم بیان شده است . در نوشتن آن سعی شده از منابع تفسیری و روایی استفاده شود . و همچنین برای به روز شدن، رابطه ی آن با سیاست و تربیت مورد بررسی قرار خواهد گرفت . و در این نوشته سعی شده است که توسّل در لغت فارسی و عربی بررسی شود ،تعریف آن از نظر بزرگان لغت و صاحب نظران هم مورد بررسی قرار گیرد . همچنین این موضوع با استناد به آیات و روایات ، نیز مورد بحث و بررسی قرار می گیرد . و کتاب های که دراین تحقیق استفاده شده است توسل از محمد ضیاء آبادی وهمچنین از تفاسیر قرآن ، المیزان ، تفسیرنمونه ، تفسیر نور و همچنین بحار الانوار و میزان الحکمه و کلیدواژه ها در این تحقیق پایانی عبارتند از « توسل» وسیله ، اهل البیت . از این تحقیق نتیجه می گیریم که « توسّل » برای رسیدن به هدف نهایی لازمه زندگی انسان عاقل است . و همچنین نتیجه می گیریم که توسّل بدون محبّت حاصل نمی گردد و محبت هم بدون شناخت و معرفت ایجاد نمی شود.پس باید موانع در این راه با شناخت و با آن به مبارزه و جهاد پرداخت . « یا ایها الَّذینَ ءَآمَنُوا اتَّقُوا اللهَ وَ ابتَغُوآ اِلَیهِ الوَسیلَهَ وَ جاهِدُوا فی سَبیلِهِ لَعَلَّکُُم تُفلِحُون َ». « ای کسانی که ایمان آورده اید ! از مخالفت با فرمان خدا بپرهیزید و وسیله ای برای تقرّب به او بجوئید ؛ و در راه جهاد کنید ، باشد که رستگار شوید».