جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده در عقاید اسلامی، مفهوم «توحید» آفریدگار متعال، مبنا واساس محکم همة باورهای دیگر است، ومقدمة شناخت مفاهیمی همچون نبوت وامامت است. از آنجا که برای رسیدن به توحید، شناخت خداوند یک امر ضروری است؛ درباره شناخت خدا وراه های اثبات وجود او، وهمچنین شناخت خداوند در قرآن کریم وتفاوت میان خداشناسی وتوحید نیز در این رساله بحث خواهیم کرد. خداوند سبحان، به دلیلی که نشانة وجود او باشد نیاز ندارد، چرا که او منشا وجود وسرچشمه بی پایان فیض وکمال مطلق است وهرگز آثار ونشانه های پروردگار نمی توانند از خود او آشکارتر وگویاتر باشند که ما بخواهیم آثار ونشانه ها را دلیل وجود او بدانیم. و این، «برهان صدیقین» است که ملاصدرا آن را بیان نموده ومستحکم ترین برهان ها شمرده است. این برهان مبتنی بر آیه شریفه (شهد الله أنه لا إله إلا هو) آل عمران، 18. همچنین، به برهان مشهور دیگری به نام برهان «تمانع»، بحث خواهیم پرداخت. این برهان بر آیه شریفه ? لَوْ کَانَ فِیهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا? مبتنی است ومدلول آن چنین است که اگر در این جهان خدایان دیگری جز الله بودند، بی شک میان آنان اختلاف وتفاوت وجود داشت واین تفاوت موجب اختلاف در روش تدبیر جهان می گردید وامور جهان به تباهی منتهی می شد. برهان دیگر، «برهان سینوی» است که ابن سینا آن را «برهان صدیقین» نامیده وهمان برهان تسلسل یا علیت یا برهان امکان ووجوب است. خلاصة این برهان عبارت از این که در جهان، سلسله ای از علت ها ومعلول ها وجود دارند واز آنجا که «معلول»، خود به وجود آورندة خویش نیست، به علتی نیاز دارد که آن را به وجود آورد وچون علتها ومعلولها یک سلسلة نامتناهی هستند، باید این سلسله یک «طرف» داشته باشد واین طرف، علت العلل ومعلولات است؛ نه معلول است ونه برای به وجود آمدن نیاز به علت دارد وبه عبارت دیگر، واجب الوجود بالذات است. علت العلل، در واقع یک موجود واجب الوجود است واگر چنین نباشد، همانند دیگر «ممکن الوجود»ها خواهد بود که بدون داشتن علت واجب الوجود، پدید نمی آیند. بنابراین باید در راس سلسلة علت ها ومعلول ها، یک علت واجب الوجود قرار داشته باشد تا سلسله پایان پیدا کند. ابن سینا در این برهان به آیة ? أَوَلَمْ یکْفِ بِرَبِّکَ أَنَّهُ عَلَی کُلِّ شَیءٍ شَهِیدٌ? استناد می کند. اما از نگاه او، آیة ?