جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده:در تعاریف مختلفی که از سوی اندیشمندان از عرفان و سیاست شده، معمولا عرفان از مقوله عالم معنا و مربوط به بعد فطرت درونی انسان هاست و سیاست از مقوله عالم ماده و مربوط به زندگی مادی و دنیوی انسانها می باشد. ولی در مکاتب الهی این دو در پیوندی جدانشدنی باهم ارتباط می یابند و هریک بدون دیگری ارزش و اعتبار ندارد. زیرا در اسلام و آموزه‌های عرفان اسلامی شخص عارف باید در مسیر سیر و سلوکش سیر الی الخالق داشته باشد تا عرفان حقیقی و مثبت شکل بگیرد و باید این عرفان در جامعه معنا پیدا کند. براین اساس پژوهشگر در این پژوش پیوند عرفان و سیاست را بر مبنای سیره حکومتی و سیاستی امام علی (ع) توضیح و نشان داده که سیاست و حکومت بدون ارزش‌های الهی و عرفانی عاقبتی جز فرو رفتن در مادیات ندارد و این ارزش‌ها بر مبنایسیره ایشان در نهج البلاغه مقوم یک سیاست الهی است تا هدایتگر مردم جامعه به سوی تعالی و کمال باشد. بنابراین در سیره سیاسی امام علی(ع) عرفان و سیاست با هم دیگر در تلاقی بوده و پیوندی جدائی ناپذیر دارند و بدون توجه به بخش خودسازی (عرفان)، بخش جامعه سازی (سیاست و حکومت) در مسیر اصلی خودش شکل نخواهد گرفت.

دراین تحقیق به بررسی نظرات عرفا دربرابر تجربه های عرفانی می پردازیم . عرفا در برابر این تجربیات از روش های متفاوتی از قبیل: سکوت، زبان سر، ّشعر، اصطلاحات خاص، تمثیلات وعلم الحروف جهت بیان تجربیات خود بهره برده اند. هدف اصلی این پژهش، علم الحروف است.درموردعلم الحروف تعاریف زیادی آمده است. صاحب نظران علم الحروف رابه سیمیا ، جَفر و اسمای الهی ارتباط داده اند. منشاءعلم الحروف دقیقا معلوم نیست،اما این علم در ادیان باستان در تمدن هایی نظیر بابل، ایران، مصر، یونان ،وعربستان وبومیان امریکا معمول بوده است. دراسلام هم سابقه آن را به امام جعفر صادق «ع» وامام علی «ع»وپیامبر اکرم «ص»ودر نهایت به به حضرت داود وحتی حضرت آدم رسانده اند. عرفایی زیادی دراین زمینه تالیفاتی داشته اند. اوج این بحث درنهضت حروفیه ومکتب ابن عربی نمایان شده است است. ازاین دو جریان فکری عقاید حروفیه به خاطرافراطی گری و نامعقول بودن وعدم مطابقت باشریعت اسلام، طرد؛ اما افکار ابن عربی مورد استقبال فراوان علماء وعرفا ودانشمندان قرار گرفته است.

مبحث «وحدت وجود» از مسائل مشکل عرفان و فلسفه اسلامی است که فهم آن منوط به مطالعات عمیقی است. بر این اساس، این تحقیق با هدف بررسی «وحدت وجود» در قرآن کریم و سنت به روش کتابخانه و با استفاده از فیش برداری از منابع فقهی، آیات و روایات انجام شد. آیات و روایاتی که از میان نصوص دینی دالّ بر وحدت وجود در این پژوهش آمده، به چندین دسته تقسیم شده‌اند: آیات و روایات دالّ بر آیت بودن ما سوی الله، مشاهده خدا قبل از هر شناختی، وحدت صمدی حق، مالک حقیقی بودن خدا، حدیث قدسی گنج پنهان، احادیث مربوط به قرب نوافل و فرایض، احاطه حق‌تعالی بر اشیا، ملکیت حقیقی خداوند نسبت به اشیا، وحدت اطلاقی او، آیات قرب خداوند، ظهور و بطون حق‌تعالی، معیت خدا با اشیا، آیات فقر ذاتی موجودات و آیات و روایات دالّ بر توحید افعالی. بر اساس نتایج بررسی ها، در اسلام وحدت حق تعالی، وحدت حقه ی حقیقیه است زیرا او وجود صرف و خالص است و وجود همان وحدتی است که به ذات خود قائم است و وحدت همان وجود است. آیه 3 سوره حدید «هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ» بیانگر آن است که تنها او ظاهر است و تنها او باطن است و همچنین قرآن کریم در سوره مبارکه توحید: «قُل هُوَ اللهُ اَحَد»؛ با تأکید بر احدیت و یکتایی هویت غیبیه و ذات احدی و شریک نداشتن او راه را برای قول به انحصار وجود در خداوند باز می‌کند. از سوی دیگر، وحدت وجود همواره محل نزاع و مشاجره بین موافقان و مخالفان بوده است.مطابق با ادلّه موافقان وحدت وجود عرفانی بحثی بسیار دقیق، ذوقی و تخصّصی است و مبانی قرآنی، روایی و فلسفی دارد و با مبانی اندیشه اسلامی کاملاً سازگار است؛ اما از نظر مخالفان، وحدت وجود، از نگاه فلسفی دارای یک ایراد وجودشناختی است که همان نفی علیّت می شود و دارای یک ایراد معرفت شناختی است که منجر به قبول سفسطه و شکّاکیّت معرفتی می شود.

Discussion of the many faces of relativism occupies a highly prominent place in the epistemological literature. Protagoras in ancient Greece and Nelson Goodman in the modern period are two most notable proponent of relativism. In the present article, I discuss and explain relativistic approaches of this two important relativist. I will first briefly define and review some faces of relativism. Then I will discuss and elaborate Protagorean or true-for-me relativism and Goodman’s radical relativism in turn. I will argue that there are crucial difficulties in Protagorean and radical relativism, and that these difficulties, as the realist philosophers insist, make these two faces of relativism be undefensible. No doubt, these two shapes of relativism have paved the way for anti-realism. In the end, it will appear that Goodman’s radical relativism and so the theory of worldmaking, like Protagorean relativism, suffers from a fatal flaw: the flaw of self-refuting.

علم حضوری نظریه خاصی در باب علم است که در فلسفه اسلامی و بخصوص در فلسفه صدرایی بخوبی پرورده شده و آثار معرفتشناختی آن آشکار گشته است. علم حضوری بدون اصالت وجود قابل دفاع نیست. براساس فلسفه صدرایی علم عین وجود است نه چیزی عارض یا اضافه بر آن. از اینرو، مراتب مختلف وجود دارای مراتب خاصی از علم و آگاهی هستند. در این میان، انسان علاوه بر وجود خود بر قوای نفسانی و معلومات خود نیز علم حضوری دارد. از آنجا که علم حضوری آغازگاه علم انسان است و پس از آن است که مفهوم سازی و علم حصولی شروع میشود، از اینرو بمدد این نظریه میتوان نقص و خطای اصلی ایده آلیسم، سولیپسیسم، شکاکیت و نهایتاً سوبژکتیویسم را آشکار کرد و از آنها فراتر رفت.در این مقاله سعی میشود ضمن معرفی اجمالی نظریه علم حضوری، بر توانایی آن در فراروی از اقسام مختلف سوبژکتیویسم استدلال شود.