جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در قالب پی دی اف

بنابر تفاسير گوناگون، نسبت ميان خير و زيبايي در انديشه¬ افلاطون در طيفي ميان تساوي و تغاير نوسان دارد و هرکدام از اين تفاسير سرنوشت متفاوتي را براي زيباشناسي و اخلاق افلاطوني و نسبت آنها با مابعدالطبيعه¬ او رقم ميزند. بسياري از مفسران، حقيقت و خير در نظر افلاطون را يکي ميدانند، در حالي که نسبت زيبايي و خير دقيقاً روشن نيست. با بررسي ويژگيهاي هريک از اين دو در محاورات مختلف و زمينه¬ها و دلايل توصيف اين رابطه از زبان خود افلاطون، ميتوان علاوه بر يافتن اين نسبت، حدود زيباشناسي افلاطوني را ترسيم نمود و به جايگاه زيبايي بمثابه حقيقت وجود در هستي‌شناسي افلاطون پي‌برد. در اين جستار براساس روش تجويزي افلاطون در نامه هفتم براي معرفت نسبت به هر موضوع، به رابطه¬ زيبايي با مفاهيم مترادفش يعني لذت، هماهنگي، تناسب، نظم و وحدت ميپردازيم و ميکوشيم با پاسخگويي به دلايل مغايرت خير و زيبايي نشان دهيم که ساير تعاريف و معاني زيبايي به وحدت تأويل‌پذيرند و حقيقت زيبايي همان خير بمثابه وحدت است. در نتيجه، زيبايي علت وجود و غايت همه چيز است و بر اين اساس، اخلاق و زيباشناسي دو وجه هستي‌شناسي واحد افلاطون محسوب ميشوند.

افلاطون مانند هر اندیشمند دیگری مرتکب اشتباهاتی شده است. بعضی از این مغالطات آگاهانه و بعضی دیگرناآگاهانه اند.مغالطات آگاهانه با اهداف مختلفی صورت گرفته اند. برخی به منظور تنبه خاطر مخاطب و برخی دیگر به ضرورت مسیر دیالکتیکی اندیشه افلاطون.گاهی نیز مغالطات به نحو زیرکانه ای در لوای طرح محاوره ای و نمایشی اثر گنجانده شده اند.بخش زیادی از مغالطات را تناقض ساختاری،عدم رعایت حد وسط ، ابهام معنایی،تمثیل نابجا،استقراءناقص و تعمیم ناروا تشکیل می دهد.مغالطات در ترتیب تاریخی محاورات سیر نزولی دارندوبعضی از آنها یادرمحاورات دیگر رفع می شوندویا با تفاسیری قابل توجیهند. کثرت مغالطات در آثار افلاطون نمی تواند از او یک سفسطه گر بسازد.افلاطون هم به لحاظ اصول فکری ونظریاتش در مقابل سوفسطاییان قرار داردوهم به لحاظ هدفش از مغالطات آگاهانه .او به حقیقتی واحد و مستقل از پندارها قائل است وغرضش نزدیکی به آن است نه به اشتباه افکندن مخاطب؛چیزی که هرگز مورد تایید سوفسطاییان نیست.