جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تحقیق حاضر به روش کتابخانه ای انجام شده است. در این تحقیق از کتاب های کلامی، فلسفی، تفسیری، عرفانی اخلاقی و علوم قرآنی، که هر کدام از یک منظری به بررسی مسئله نور و ظلمت پرداخته اند، استفاده شده است. از آنجا که قرآن،«هدی للناس» است و خداوند آن را نوری معرفی می کند که مایه هدایت است، تحقیق در این زمینه لازم و ضروری است. این تحقیق شامل پنج فصل می باشد. در فصل اول، به بررسی معنای نور و ظلمت و مصادیق آن پرداخته می شود، مصادیق نور عبارتند از: ذات خدا، قرآن، کتاب، دین اسلام، هدایت و نور الهی، ایمان، عقل و علم، امامان معصوم، نور در گستره طبیعت، تورات و انجیل. مصادیق ظلمت: کفر، تاریکی در گستره طبیعت، اعماق زمین، اهوال و شداید، تاریکی های سه گانه: بطن، مشیمه و رحم. هستند. در فصل دوم به عوامل شناخت نور پرداخته می شود که عبارتند از: 1 علم 2 شناخت ومعرفت 3 ایمان 4 تقوا 5 فطرت 6 عقل و بیداری فصل سوم مربوط به ویژگیهای اهل نور است. مسلماً اهل نور ویژگیهای بسیاری دارند که من فقط به چند مورد از آنها اشاره می کنم: 1 آرامش قلبی و قدرت روحی 2 نورانیت و بصیرت دل 3 تواضع 4 خودیابی 5 دوری از گناه 6 شرح صدر 7 جلب نظر 6 وارستگی از لذات مادی. فصل چهارم، مربوط به آسیب شناسی نور است، یعنی عواملی که باعث دفع از نور و جذب به ظلمت می شود، این عوامل دو دسته هستند: عوامل درونی: هوای نفس، نفهمی و کتمان حق، نفاق و دورویی، کفر و بی ایمانی، حب دنیا، آرزوهای دراز، وسوسه های شیطانی و توقعات نا محدود، و عوامل بیرونی: شامل زن و فرزند ودوست ناباب می شود. در فصل 5 یعنی فصل آخر، به بررسی پیامدها ی گمراهی و ظلمت پرداخته می شود. که هم آثار دنیوی و هم آخروی، آثار دنیوی: استدراج و امتداد گمراهی استدراج، حمایت از ستمگر، یاس از رحمت خدا، مهر زدن بر دلهایشان را مورد بررسی قرار می دهد. آثار آخروی هم شامل: جهنم و عدم تکلم و نگاه خداوند به آنها می شوند.

هدف از این تحقیق ارایه تعریف و توصیفی دقیق پیرامون مسئله معاد در قرآن است. همچنین به بررسی نظرات مفسران قدیم و معاصر درباره جهان پس از مرگ می پردازد. در ابتدا امکان معاد را از طریق دلایل نقلی و عقلی به اثبات رسانده و سپس عقیده به معاد را از دیدگاه فطرت و ملل مختلف مورد بررسی قرار می دهد. بعد از آن علایم و نشانه های قیامت، نامهای قیامت و علت آن، معاد جسمانی و اینکه انسانها چگونه محشور می شوند و نامه اعمال آنها چگونه می باشد و شاهدان اعمالشان در قیامت چه کسانی هستند مورد بحث قرار می گیرد. سپس مسئله حسابرسی اعمال و گذراز پل صراط و شفاعت گنهکاران به تفصیل بیان می شود و در انتها به بررسی بهشت و جهنم می پردازد.

تحقیق ارائه شده با عنوان «مبانی عرفان عملی از دیدگاه قرآن» می باشد. که به بررسی مبانی، موضوع، مسایل و روشهای مطرح شده در عرفان عملی از دیدگاه قرآن کریم پرداخته است، و به روش کتابخانه ای جمع آوری گردیده، که از جمله منابع مهم مورد استفاده کتابهای عرفانی، اخلاقی، تاریخی، کلامی، لغوی و تفسیری می باشد. این مجموعه در قالب 4 فصل تدوین گردیده که در ذیل به خلاصه ای از آن اشاره می شود. فصل اول: شامل کلیات و مفاهیم است. در این فصل سعی برآن شده که مفاهیمی چون عرفان، اقسام عرفان، موضوع علم عرفان و شخصیت عارف و رابطه آن با زاهد و عابد مشخص شود. و سپس منبع عرفان معرفی گردیده است. در ادامه تصوف و صوفی و پیدایش آن در جوامع اسلامی و در انتها با توجه به دلایل عقلی و آیات و روایت به این نتیجه رسیده ایم که تصوف و صوفی مورد رد و انکار واقع می شوند. فصل دوم: با عنوان معرفت شناسی عرفانی از دیدگاه قرآن ذکر شده است. این فصل به معرفی تجربه عرفانی که همان کشف و شهود عارفانه است پرداخته است و در ادامه به انواع این تجربه و سپس استناد به آیات و روایات در مورد این تجربه عرفانی پرداخته شده است. در انتها به علل راز داری و یا سخن گفتن عارفان از این تجارب اشاره شده است. فصل سوم، حالات و مقامات عارفان از دیدگاه قرآن را بیان می کند. در ابتدا تعریفی از حال و مقام را داریم و سپس به صورت مجزا حالات و مقامات که یک عارف در سیر و سلوک خویش می پیماید تا به همان مقصد خود که «لقاء الله» است برسد را شرح داده و آیات و روایات قرآنی را شاهد بر آن آورده ایم. فصل چهارم: روشهای کسب معرفت از دیدگاه قرآن است. در ابتدا تعریفی مختصر از معرفت شده است و سپس چند روش که از دیدگاه قرآن مورد قبول واقع شده، که یک عارف برای رسیدن به تجارب عرفانی می تواند کسب کند معرفی گردیده است. از جمله این روشها: فکر، ذکر، محبت، ولایت و تأویل می باشد. که هر یک را به اختصار شرح داده ایم.