جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مطابق قول مشهور تا عصر ابن­عربی، عمل، عرض است و فناپذیر. این تحقیق به طور مشخص به دنبال پاسخ به این پرسش است که آیا ابن­عربی این رأی را پذیرفته، یا سخنی تازه به میان آورده است. بدین منظور در روی­آوردی مستقیم، به فحص و بحث از تعابیری پرداخته می­شود که وی مشخصاً در آنها به ماهیت عمل اشاره کرده­است. در این تحقیق روشن می‌شود که اگرچه ابن­عربی در توصیف متافیزیکی عمل، ادبیات فلسفی-کلامی زمانه خویش را به کار می­گیرد، اما فهم متفاوتی از آن دارد که به دیدگاهی که بعدها حکمت متعالیه در این باب عرضه می‌کند نزدیک­تر است. به باور او، اگر مراد از عمل، حرکات و سکنات مادی باشد، عارضی، فناپذیر و زائل شدنی است؛ اما عمل حقیقی، رخدادی باطنی است که ناگزیر با حقیقتِ نفس مسانخت دارد.

چکیده (فارسی): قریب به دو دهه است که نهضت تفکر انتقادی حوزه های علوم انسانی را در سطح بین المللی درمی نوردد و در سالهای اخیر به عرصه کسب و کار، مدیریت و حتی زندگی شخصی وارد شده است؛ ساده ترین تعبیر از تفکر انتقادی عبارت است از «هنر بهتر اندیشیدن»؛ هر چند تفکر و اندیشه همراه همیشگی قافله بشری بوده است، لکن اندیشه ورزی هدفمند، روشمند، فرایندگرا، نظام مند و فراگیر مطلبی است نوین که تفکر انتقادی داعیه آن را دارد. تفکر انتقادی را نباید مجموعه ای از رویه ها، مهارتها، یا فرایندهای ذهنی تلقی کرد، که یگانه روش آموزش آن هم تمرین و تکرار باشد؛ چیزی که آن دنبال می کند، تضمین کیفیت تفکر است که از طریق معرفی اصول و ضوابط تعالی اندیشه، پایش عملکردهای پنهان ذهن، کسب خصلتهای فکری، و پرورش توانمندی اعمال آنها بر مولفه های جهانشمول اندیشه درلحظه داوری، میسر می گردد. تفکر انتقادی بدین منظور فنون و راهکارهایی را پیشنهاد مینماید که عمده آنها بر دو اصل آشکارسازی و تشکیک معقول استوار است، و در قالب پرسشهای موثر اعمال می شود. علیرغم اینکه هم اکنون آموزش تفکر انتقادی تقریبا به جزء لاینفک برنامه های آموزشی رشته های علوم انسانی- بویژه فلسفه، روانشناسی- در آمریکا و اروپا بدل گردیده ، اساساً این عنوان در محافل دانشگاهی کشورمان بسامدی ندارد؛ از سوی دیگر فضای فلسفی در مواجهه با عنوان « تفکر انتقادی» پیش از هرچیز به جنبه فلسفی-معرفت شناختی آن منصرف می شود، تا هویت منطقی -روشی؛ تحقیق حاضر در پی چهره نگاری روشی از تفکر انتقادی و شناسایی اصول و فنون آن است؛ به این امید که شناخت تفکر انتقادی به مثابه روش و بکارگیری اصول و قواعد آن، ارتقای یادگیری و رشد فکر فلسفی، و افزایش قدرت داوری در قبال تحلیل معضلات، و حل مسائل مطرح در این زمینه را – همچون دیگر زمینه ها- برای عموم و خصوص افراد جامعه به ارمغان خواهدآورد.