جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تفریح در دین اسلام جایگاه ویژه ای دارد. این واژه در لغت به معنای شادمانی روح است. تفریح یکی از نیازهای اساسی انسان است و همواره باید مورد توجه واقع شود. و از آنجا که اسلام دینی کامل و جامع است نگاهی همه سویه به این پدیده نموده تا آنجا که یک قسمت از ساعات روز را به تفریح اختصاص داده است و آنرا کمکی برای سایر امور دانسته است. بر هر مسلمان لازم است با تفریحات سالم و ناسالم و به کار بردن تفریحات سالم در زندگی آشنا گردد. در زمینه تفریح کتاب و مقالاتی که به طور اختصاصی به آن پرداخته شده باشد وجود ندارد. ولی در کتاب های گوناگونی به طور اختصار به آن اشاره شده است؛ اما امتیاز تحقیق حاضر با دیگر تالیفات نوع دسته بندی آن و توجه به منابع دینی و متون روایی است. بخش هایی که در این مبحث مورد بررسی قرار می گیرد تعریف و تبیین واژه تفریح؛ جایگاه و ضرورت آن، بیان ویژگی ها ، نمونه ها و آثار تفریحات سالم و ناسالم هر کدام به طور جداگانه می باشد. واژگان کلیدی: تفریح، لذت، فراغت، لهو و لعب.

دراین رساله به موضوع«اهمیّت توکّل در قرآن و سنت» پرداخته شده است. انسان برای رسیدن به سعادت و قرب الهی نیازمند تکیه و اعتماد برخداوند است و این که توکّل علم و آگاهی به این است که مخلوق نمی تواند زیانی برساند و نه سودی و نه چیزی ببخشد و نه از او بازدارد و دیگر، به کاربستن یأس از خلق است(یعنی همه چیز را از سوی خدا و به اذن و فرمان او بداند) قوی کردن روح توکل باعث اطمینان قلب و جلب عنایات الهی در گرفتاری و مشکلات می باشد ولی به علت دور بودن توده ای از مردم با این معقوله(توکل) آنها را به یکسری خرافات و عقاید بی ارزش و غیرقابل قبول مانند سحر و جادو کشانده است بنابراین لازم و ضروری دیدم تا به این موضوع به تحقیق و بررسی بپردازم. در ابتدای تحقیق که کلیات طرح را تشکیل می دهد، با یک نگاه کلی و اجمالی فضای اصلی و دورنمای کلی کار معرفی شده و به تعریف و ضرورت و اهداف تحقیق پرداخته شده است. این رساله در چهار بخش بصورت مجزا و جامع و مرتبط به هم تنظیم شده است. در بخش اول: ماهیّت توکل که شامل تعریف لغوی و اصطلاحی، حقیقت ، فلسفه توکّل، اسباب توکّل، درجات و آثار توکّل بیان شده است. در بخش دوم: توکل از منظر قرآن که زیر مجموعه های آن موارد توکّل به خدا در قرآن که اشاره به برخی از آنها کرده از جمله درجهاد و مقدمات آن، در پیش گیری از ضررهای احتمالی و هنگام امربه معروف و نهی از منکر و در ادامه ویژگی های متوکلین که شامل ایمان، علم می باشد و درجات توکّل که شامل سه درجه ضعیف و متوسط و عالی اشاره شده است. و هم چنین آثارتوکل در قرآن و نشانه های توکّل و توکّل پیامبران در قرآن توضیح و تبیین شده است. در بخش سوم توکّل از منظر روایات که شامل فصول پنج گانه می باشد که فصل اول آن توکّل در روایات به این که در بعضی روایات توکّل از ارکان ایمان معرفی شده، در بعضی روایات محبّت به اهل بیت (ع) به عنوان وسیله و مقدمه برای توکل ذکر شده است و دیگر موارد. درفصل دوم: موارد توکّل برخدا در روایات که بیان کردیم آیات و روایات نیز بر عمومی بودن معنا و موارد توکل اشاره دارد. در فصل سوم: آثار توکّل در روایات، چهارم موانع توکّل و پنجم توکّل و توجه به اسباب طبیعی در بخش چهارم: نتیجه گیری که شامل سه فصل است، فصل اول نتیجه عدم اعتماد به خدا، دوم: راه های رسیدن به توکل و توسعه ی روزی که یکی از نتایج توکّل می باشد، بیان شده است. واژگان کلیدی: توکل

پرداختن به موضوع انسان کامل از آن جهت مهم تلقی می شود، که هدف از خلقت انسان را بیان می کند. مقصد در این تحقیق این است که با توجّه به آیات و سخنان معصومین انسان بتواند در مسیر کمال گام نهد. شناخت سعادت و کمال مطلق انسان، بستگی به شناخت حقیقت او دارد که سبب شناخت خدای متعال و پیامبران الهی می شود؛ و نیز اثبات معاد و شناسایی فضیلت های اخلاقی ارتباط مستقیم با شناخت انسان دارد. اگر انسان خود را بشناسد، و ذات اقدس الهی را بهتر و آسان تر می شناسد و اسماء و صفات و افعال و آثار او را بهتر می فهمد و در نتیجه همیشه به یاد اوست. در این مسیر بهترین توشه راه ابدیت، علم صائب و عمل صالح است و بهترین راه عالم شدن خداشناسی است و نزدیک ترین طریق ناسی، خودشناسی است. انسان با هر کاری که انجام می دهد زمینه پیدایش ملکه ای از ملکات نفسانی را برای خود فراهم می کند قرآن کریم با شناساندن لغزشگاه های انسان مانند شهوت و غضب و یا وهم و خیال نقاط ضعف وجودی اش را به آگاهی او می رساند و از طرف دیگر چگونگی غلبه بر شیطان و تهذیب نفس را به او می آموزد و همچنین از یاد بردن مبدأ و معاد را ناشی از غفلت از خویش می داند. بنابراین انسانیّت انسان، پس از تعلیم قرآن پدید می آید و تعلیم معارف قرآنی است که به روح انسان شرافت وجودی می دهد. انسان با اختیار خود می تواند حیات الهی خود را شکوفا کند و انسانیّت خود را فعلیّت بخشد و تا مقام خلافت الهی و مظهریّت اسمای حسنای الهی پیش رود. از آن جا که تکامل و عظمت آدمی وابسته به امور مادی نیست، ترقیّات علمی نیز از همه جهات انسان را تکامل نمی بخشد. کمال واقعی انسان هنگامی است که خویشتن را از تنگنای غرور و شهوات و لذایذ جسمی بیرون کشد و گام هایی در راه انسانیت و بالا بردن سطح مشاعر خود بر دارد و با افکاری عالی تر و افقی وسیع تر آشنا گردد. باید نورانی شدن و رنگ خدایی پیدا کردن را بزرگ ترین و نهایی ترین هدف خویش قرار دهد، زیرا هر چه در این مسیر جلوتر رود به کمال خویش نزدیک تر می شود. در نیتجه انسان کامل، انسانی است که رشد تمام استعدادهای او هماهنگ باشد و همه ارزش های اخلاقی و انسانی او با هم رشد کند. حقیقت انسان کامل، همه حقایق را در خود گرد آورده است؛ او با این که از ماسوی الله است می تواند مقامات گوناگونی را در خود جای دهد و جامع صفات حقانی و الهی باشد. فقط خدا در نظر او بزرگ است و همه چیز و همه کس کوچک و ناچیزند و این در واقع از مهم ترین نشانه های تکامل در انسان است. او یک حقیقت است که تمام انبیاء و اولیای الهی جلوه آن حقیقت متعالی بوده و سرچشمه ی کمال همه آنان منبع نور محمدی ست. مستندات این تحقیق از قرآن کریم، تفاسیر مختلف، کتب معتبر اندیشمندان سیاسی، کتب شهید مطهری و.... حاصل شده است. این تحقیق از طریق مطالعات کتابخانه ای، فیش برداری و همچنین مراجعه به اینترنت و سایت های مختلف، تدوین شده است. اصطلاحات کلیدی این تحقیق عبارتند از: شناخت، انسان کامل، خلیفه الله .

موضوع این تحقیق پایانی « امر به معروف و نهی از منکر از منظر آیات و روایات» می باشد و اما هدف از فراهم آوردن آن میل قلبی اینجانب و نیازی که جامعه دارد و آشنایی و بدست آوردن اطلاعات کامل برای انجام این فریضه مهم می باشد. سعی کردم در این تحقیق به اهمیت و آثار و برکات انجام این امر مهم و همچنین خطرات ترک و شرایط و مراتب امر به معروف و نهی از منکر با مراجعه به آیات و روایات و فرمایش بزرگان بپردازم. این تحقیق از نوع بنیادی می باشد که به روش کتابخانه ای و به صورت فیش برداری حاصل گردیده که برای فراهم آوردن آن از منابع بسیاری از جمله منابع قرآنی ، روایی ، اخلاقی ، تفسیری و ... استفاده گردیده و اما برخی از نتایج بدست آمده به قرار ذیل می باشد . 1- اینکه اسلام به این فریضه مهم بسیار اهمیت داده . 2- ضرورت شناخت این فریضه و عمل به آن . 3- بیان شرایط ومراتب امر به معروف و نهی از منکر 4- بیان خطرات و ضررهای ترک این فریضه مهم 5- اهمیت خاص بزرگان دین به انجام این فریضه در پایان مناسب است که اشاره گردد ، واژه های کلیدی که در این تحقیق به کار گرفته شده عبارت است از : « امر ، معروف ،نهی ، منکر»

موضوع این تحقیق « ایمان از نگاه شهید مطهری» می باشد و با بیانی نسبتاً اجمالی به بررسی واقعیّت و نقش ایمان در کلیه ابعاد شناخته شده از زندگی انسانی می پردازد و با هدف احیاء فرهنگ ایمان و با تکیه بر آثار تدوین شده استاد مرتضی مطهری تنظیم شده است. در این تحقیق بنیادی سعی شده است منحصراً متن آثار شهید جزء منابع مورد استفاده باشند و از آن جا که برای درک یک بُعد از افکار شهید بایستی به همه کتاب های شهید مراجعه کرد سعی بر این داشتیم تا از یادداشت های ایشان نیز کمک بگیریم به این امید که تمامی نظرات مدوّن استاد به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته باشند. از دیگر روش های کار می توان به استفاده از آیات و روایات درج شده در کتب شهید در این تحقیق اشاره کرد، با این هدف که این مجموعه، انطباق دقیق و خلّاقانه اندیشه های شهید با آموزه های دینی را به اطّلاع خوانندگان برساند. ایمان نوری است که در قلب می تابد؛ ایمان، معرفت قلب است و گفتار زبان و عمل اعضاء. اسلام، آشکار است و ایمان در دل نهفته است. ناموس آفرینش، جهان را مسخّر انسان، انسان را مسخّر نیروی ایمان، و پیامبران را سلسله جنبان این نیرو قرار داده است. تنها دین نیست که بشر را به ایمان دعوت کرده است، بلکه در درجه اول، این فطرت انسان هاست که از درون، فریاد ایمان خواهی برمی آورد. همه آن چه که انسان باید بدان ایمان بیاورد در کلمه غیب جمع شده است و سرسلسله امور غیبی خداوند است. طبیعت ایمان، اجبار بردار نیست و قرآن که منبع ایمان است این اصل را بارها متذکّر شده است. ایمان، درجاتی دارد؛ از اعتقاد قلبی، آغاز و تا عصمت ادامه می یابد و تفکّر در آیات الهی، راه رسیدن به ایمان است اما این رسیدن نیاز به زمینه های فکری و قلبی سازگار با ایمان دارد چرا که اساس دین، فطری و قابل ایمان است اما ایمان به حقایق دین کار آسانی نیست و همین است که به شهادت قرآن، اهل ایمان کم اند. انسان متمدّن امروز بیش از همه دوران ها به کارکردهای فراگیر ایمان نیازمند است. ایمان، آسایش و لذّت و بهجت شخصی و نیز پیشگیری و رفع و کاهش آلام و ناراحتی ها را به دنبال دارد؛ همچنین ایمان، عاملی وحدت بخش و ضامن اجرای اخلاق و عدالت است. ایمان تأثیرات بسیاری نیز در روح و شخصیّت آدمی دارد. این پژوهش به دلیل تمایز بخش ها و فصل ها از یکدیگر که خود گواهی است بر گستردگی ابعاد ایمان، دارای نتایج مهم بسیاری است که در زیر به بخشی از آن ها اشاره می شود: به بیان استاد شهید علّامه مطهری، مسئله مهم ایمان، مورد غفلت عام و خاص قرار گرفته، این امر باعث بروز دردهای مختلف بشری شده است. ایمان به چیزی بیشتر از شناخت عقلانی و یا یقینی است؛ ایمان شناخت توأم با عمل و عشق است. ایمان، با زور وارد قلب نمی شود و این معنای اصلی لااکراه فی الدین است. ایمان، که معنا و اساس زندگی و یگانه حلّال دردهاست در تمامی ابعادی که تاکنون از زندگی و وجود انسان شناخته شده است به گونه ای عجیب، اما مسلّم، تأثیرگذار است. کلید واژه ها: ایمان، اعتقاد، اسلام، یقین، شهید مطهری.

موضوع پژوهش حاضر مفهوم اسراف و تبذیر در قرآن و سنّت، عوامل ایجاد آن، آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن است. انسان مادامی که زندگی می کند نیازمند امکانات و بهره برداری از آن هاست. لذا باید با نحوه ی صحیح استفاده از آن ها آشنا شود. چگونگی مصرف تأثیر مستقیمی در سعادت و شقاوت دنیوی و اخروی انسان خواهد گذاشت؛ از این رو تأمّل و تدبّر در این بخش از زندگی بسیار ضروری است. متناسب با موضوع مصادیقی از اسراف و تبذیر، عواملی که سبب پیدایش آن می شود، پیامدهای فردی و اجتماعی آن مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین راهکارهایی جهت مبارزه با این رذیله ی اخلاقی- اجتماعی اتخاذ می گردد تا جامعه از صدمات ناشی از آن ایمن گردد. روش تحقیق به صورت کتابخانه ای می باشد. پس از بررسی آیات قرآن، تفاسیر، کتب روایی و اخلاقی و دیگر کتب در زمینه ی اسراف و علل و عوامل آن، روش تحلیلی توصیفی می باشد. در این پژوهش مجال بررسی کارشناسانه ی آماری نیست. اسراف سبب فقر و وابستگی گشته و مفاسد اخلاقی و رفتاری را به دنبال دارد که خود معلول عواملی است که برای پیشگیری، شناخت آن ها لازم است. برای مقابله با اسراف باید درست مصرف کردن به صورت یک فرهنگ درآمده و مظهر رشد یک ملت محسوب گردد و برای اینکه این باور در وجود تک تک افراد جامعه ایجاد شود. همکاری همه ی گروه های اجتماعی لازم است. واژگان کلیدی: اسراف، تبذیر، اصلاح، صرفه جویی، قناعت.

این تحقیق پایانی، با موضوع " گذری بر معرفت شناسی ومعرفت نفس" نگارش یافته است . این موضوع، از موضوعاتی است که به دلایل گوناگون با دقت و کنکاش کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ حال آ ن که بی هویتی و از خود بیگانگی انسانها و جوامع را فرا گرفته، وبه سوی هدف گیری های بی اساس، بی مسؤلیتی واعمال مبهم پیش می برد وتا زمانی که پژوهش ها وتحقیقات کامل حول این مساله انجام نگیرد، هرگز نمی توان انتظار زندگی سعاتمندانه را داشت ومانع از اضمحلال ونابودی بشریت شد وبه سمت قرب الهی هدایت نمود. در این تحقیق از مطالب روانشناسی، اخلاقی، قرآنی، روایی، و نظر برخی از علمای اسلام وغرب استفاده گردیده؛ وبه تشریح جایگاه معرفت ومعرفت شناسی نفس در اسلام، معرفی معرفت شناسی اسلامی وغربی، نظریات معرفت شناسی، منابع معرفت، اقسام وانواع معرفت، تعریف معرفت نفس، منشا نفس، عناوین نفس، فوائد معرفت نفس پرداخته شده که مشتمل بر پنج بخش است که هر بخش2فصل ودر برخی بخش ها 3 فصل می باشد. وبرای فراهم آوردن مطالب، بیش از 100 منبع و ماخذ مورد کنکاش قرار گرفته. منابعی که مورد استفاده قرار گرفته شامل کتب قرآ نی، روایی، تفسیری، اخلاقی، روانشناسی، فلسفی، کتب لغت و معجم می باشد . واز آنجا که هدف از این تحقیق، کشف حقایق بیشتر پیرامون مساله معرفت شناسی نفس بود، این تحقیق، از نوع بنیادی است که می تواند کاربردی شود؛ واما روش تحقیق بر اساس راهبرد های آ ن، هم از نظر توصیفی وهم تحلیلی است که برای رسیدن به یک تحقیق جامع و کامل، از تکنیک کتابخانه ای ( اسنادی ) یاری جسته شده. اما از نتایج مهم که با تحقیق در این موضوع بدست آمده عبارتند از: 1.اهمیت دادن به مساله معرفت 2. آشنایی با اهمیت و جایگاه معرفت نفس 3. دیدگاه دانشمندان غرب واسلام درباب معرفت ونفس 4. معرفی هویت واقعی انسان وبهادادن به آن درمعرفت شناسی اسلامی می باشد شناخت عالم باطن(ملکوتی ) انسان ودستیابی به سعادت.

پایان نامه حاضر و ترجمه چهارمقاله اول کتاب دکارت ویراسته جان کاتینگهام به همراه مقدمه و حواشی است. فلسفه دکارت و تاثیر وی در تاریخ تفکر و حائز اهمیت بسزایی است. بامطالعه تاریخ فلسفه بعد از دکارت نقش و تأثیر وی روشنتر می شود. این مقالات که توسط جان کاتینگهام ویراستاری شده است و منتجی از مقالاتی است که توسط نویسندگان نام آوری تألیف شده ا ند و در هر مقاله جنبه ای مهم از فلسفه دکارت مورد نقد و بررسی قرار گرفته و آرای متفکران و منتقدان دیگری نیز نقل قول شده است. در مقدمه پایان نامه به کلیت فلسفه دکارت اشاره شده تا کسانی که آشنایی کمتری با این فلسفه دارند یا آنرا نمی شناسند با درک بهتری مقالات بعدی را مطالعه کنند ودیدگاه بهتری از موضوع و اهدافش داشته باشند.