جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیدهدر این نوشتار که به نقد و بررسی نظریه‌ی تناسخ از منظر عقل و نقل پرداخته شده است در ابتدا و در فصل اول بحثبا تعریف لغوی و اصطلاحی آموزه‌ی تناسخ آغاز شده است و با ذکر انواع تناسخ، پیشینه‌ی تاریخی آن و معتقدان به آن پایان یافته است. فصل دوم در باب دلایل معتقدین به تناسخ و بررسی و نقد آنهاست. در ادامه به بیان دیدگاه‌ها و ادله‌ی عقلی منکرین تناسخ، فیلسوفان و عالمان مسلمان از جمله، ابن سینا، ملاصدرا، سهروردی و... پرداخته شده است.در فصل سوم که به بررسی آموزه‌ی تناسخ از دیدگاه آیات، احادیث و روایات پرداخته شده است آیات مورد استشهاد معتقدان به تناسخ نقد و بررسی شده است و آیات و روایات معارض نیز ذکر گردیده استدرفصل چهارم نیز ضمن تعریف رجعت و اثبات آن و بیان تفاوت آن با تناسخ به تعریف مسخ و اثبات آن از طریق آیات و روایات پرداخته و در پایان در یک نتیجه‌گیری کلی بیان شده است که آموزه‌ی تناسخ به معنای بازگشت ارواح پس از مرگ و انتقال آن از بدنی به بدن دیگر، کاملاً باطل و مردود می‌باشد و مفاهیمی مانند: رجعت، معاد ، مسخ و.. هیچ‌گونه شباهتی با آموزه‌ی تناسخ نداشته و برخلاف تناسخ که امری محال و باطل می باشد در اسلام پذیرفته شده و از طریق ادله عقلی و نقلی به اثبات رسیده است.

این پژوهش به بررسی دیدگاه‌های اندیشمندان معاصر مسلمان درباره جایگاه جامعه مدنی در حکومت دینی می-پردازد. پرسش اصلی این پژوهش این است که از نگاه اندیشمندان معاصر مسلمان جامعه مدنی چه جایگاهی می‌تواند در حکومت دینی داشته باشد؟ ضرورت و اهمیت پرداختن به چنین پرسشی از آن رو است که در دوران معاصر بسیاری از مفاهیم جدید مانند قانون اساسی، دموکراسی و در این پژوهش جامعه مدنی، به درون کشورهای مسلمان راه یافته و از آنجا که اسلام به طور مستقیم به مفاهیم مدرن نپرداخته، موجب بروز واکنش-های مختلفی در این کشور‌ها و در بین اندیشمندان مسلمان شده است. حال این موضوع که علت واکنش‌های متفاوت و بعضاً متعارض اندیشمندان مسلمان چیست و این مفاهیم جدید در کشور‌های مسلمان چه جایگاهی می‌توانند داشته باشند از اهمیت والایی برخوردار است. برای یافتن پاسخ به پرسش فوق فرضیه زیر را به آزمون می‌گذاریم:جایگاه جامعه مدنی و پذیرش و نفی این مفهوم و عناصر آن درحکومت‌های دینی، وابسته به قرائت و برداشتی است که اندیشمندان معاصر مسلمان از اسلام، سیاست و حکومت دینی دارند.به منظور آزمون فرضیه فوق، نگارنده انسان‌شناسی، دین شناسی(فهم اندیشمندان از دین) و فلسفه سیاسی این اندیشمندان را فهم و تحلیل کرده و سپس اندیشه‌های آنان را در قالب گفتمان‌های بنیادگرایی، سنت‌گرایی و نواندیشی دینی نسبت به جایگاه جامعه مدنی در حکومت‌های دینی با یکدیگر مقایسه می‌کند و بدین نتیجه دست می‌یابد که:اولاً، درک و فهمقرائت بنیادگرایانه از اسلام چنان است که اصولاً هیچ گونه جایگاهی برای جامعه مدنی و مفاهیمی از این قبیل قائل نیست.ثانیاً، به دلیل ماهیت غیر سیاسی گفتمان سنت‌گرایی و نداشتن دغدغه تأسیس حکومت دینی و فقهی، و همچنین تقابل با مدرنیسم و عناصر آن و انتقاد نسبت به انسان مدرن، این گفتمان به جامعه مدنی توجهی ندارد و دیدگاهش نسبت به آن سلبی است.ثالثاً، تنها در قرائت نواندیشانه از اسلاماست که جامعه مدنی پذیرفته و در کشور‌های مسلمان می‌تواند جایگاهی داشته باشد.

خداوند متعال در قرآن کریم از عالمگیر شدن دین مبین اسلام در سطح جهان و جهانی شدن آن خبر داده است که مفسران قرآن با توجه به روایات وارده در ذیل این آیه و دیگر روایات معتقدند که این مسئله در زمان حضرت مهدی به وقوع خواهد پیوست که اصطلاحا از آن بعنوان مهدویت و یا اعتقاد به آمدن موعود یاد می شود. آنچه که در این رساله به آن پرداخته شده است این است که اعتقاد به آمدن منجی موعود در پایان تاریخ اختصاصی به مسلمانان و یا شیعیان ندارد بلکه یک اعتقاد همگانی است که اکثر پیروان ادیان بالاخص ادیان آسمانی به آن اعتقاد دارند و تفاوتشان در این است که در اسلام به صورت تفصیلی و با جزئیات بیشتر و دقیق تر از منجی موعود سخن به میان آمده است. در روایاتی که درباب منجی موعود در اسلام وارد شده است از تشکیل حکومت واحد جهانی به دست وی و جهانی شدن دین مبین اسلام و همچنین از شکوفایی و پیشرفت علوم به نحوی که مومن اگر در شرق عالم باشد برادرش را در غرب عالم می بیند و بلعکس و یا اینکه به یاران قائم که برای ماموریت اعزام می شوند گفته می شود که اگر مشکلی برایتان پیش می آمد و حکم مسئله ی را نفهمیدید به کف دست تان نگاه کنید و ... سخن گفته شده است این سوال برای مان پیش می آید که آیا این بحث با بحث جهانی سازی که امروزه مطرح است ارتباط ندارد ولی در نگاه عمیقفهمیده می شود که بین این دو نوع از جهانی سازی هیچ گونه تشابهی وجود ندارد زیرا جهانی سازی فعلی که سردمدار آن غربیها و بالخصوص آمریکاییها می باشند با پیروی از اصول لیبرال دمکراسی به دنبال استعمار و استثمار از نوع جدید آن است که با پوشش جهانی سازی صورت می گیرد و روز به روز منجر به افزایش اختلاف طبقاتی بوجود آمدن دو قطب شمال و جنوب افزایش بی بند و باری و از بین رفتن دین و معنویت و نظام خانواده می گردد ولی در مقابل در جهانی سازی مهدوی سخن از حاکمیت توحید برقراری عدالت مساوات امنیت و از بین رفتن فقر و فساد و تحکیم نظام خانواده می باشد.