جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از نظریه های فرهنگی که تأثیر زبان شناسی، ساختگرایی و پساساختگرایی از هر کجا بر آن مشهود است، نظریه ای است که توسط نوری لوتمان (1993-1922) پرداخته و بسط یافته است. لوتمان نخستین فردی است که با تمرکز بر چرخه نظام مند فرهنگی که شامل بر متن هاست از موضوعی به نام “نشانه شناسی فرهنگ” سخن می گوید. در واقع، علی رغم شروع کردن از نشانه شناسی متنی (نخستین اثرش در رابطه با تحلیل متن های شعری است)، بی درنگ منظری تازه اتخاد می کند: اساساً تحلیل متن تابع شناسایی پردازش و پراکنش فرهنگی در مقیاسی کلی است و هر متن جایگاهی است که در آن شمار بسیار رمزگان ها در هم تنید و مناسبات و ساختارهای تازه ای به وجود می آورد.

اگرچه سیاست خارجی موضوع مطالعه روابط بین الملل می باشد، با این حال می توان آن را از منظرهاای مختلف دیگر نیز به بحث و بررسی گذاشت. در نوشتار حاضر نویسنده از رویکرد ارتباطی به حوزه سیاست خارجی نگریسته و بر روی عامل مدیریت روابط کشورها به یکدیگر، تاکید نموده است. از این حیث نویسنده منظری تازه در بحث سیاست خارجی را عرضه می دارد که مشتمل بر چهار مساله بنیادین - که برای درک چگونگی تعامل میان فرهنگ، ارتباطات و سیاست خارجی ضروری است - را شامل می شود.....

قرآن کریم به عنوان یگانه اثر جاودان، در زمانی نازل گشت که جهان بر لبه پرتگاه سقوط و مردم در آتش جهل و خرافات می سوختند. شرک و بت پرستی، انحطاط اخلاقی، بی عدالتی و نابرابری، سایه شوم خود را بر سر گیتی افکنده بود و در جزیره العرب کانون فساد و ظلم و ستم، شرک و خرافات، بیداد می کرد، آتش جنگهای قبیله ای، رشته های امور را از هم گسیخته، نشاط و شادابی در آن محیط تفتیده از روان مردم رخت بر بسته و دلها پر از ترس و روانها پریشان و در انتظار روزنه نجاتی بسر می بردند.ظهور اسلام یکی از گسترده ترین تحولات فرهنگی را در جامعه عصر جاهلی پدید آورد، که تمام حوزه های اندیشه بشری را فرا می گیرد و در قلمرو وسیعی شامل زمینه های اعتقادی، علمی، ادبی، اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، و اقتصادی می شود. قرآن کریم برای آفریدن فرهنگی نوین در هر یک از قلمروهای فوق، طرحی نو در افکند و با استفاده از روش های متنوع، مخاطبان؛ حتی با عقائد و افکار مختلف را نیز جذب نمود.هدف این رساله، ترسیم فرهنگ جاهلی و تبیین ویژگی های فرهنگی عصر نزول و اثبات نقش اثرگذار قرآن کریم در تحول فرهنگی عصر نزول قرآن کریم و بیان شیوه های تحول آفرینی قرآن کریم است.فن تحقیق در این پژوهش کتابخانه ای، با روش بررسی متون درون دینی و برون دینی است.ماحصل پژوهش حاضر این است که ظهور اسلام، یکی از عمیقترین تحولات فرهنگی و اجتماعی را در جامعه جزیره العرب پدید آورد، که مخاطب محوری و تکریم شخصیت انسان، تعهد به اخلاق و ارزش های اسلامی، توجه به حکمت و واقع نمایی، همه جانبه نگری و سنجش همه جوانب، آسان گیری و مهمتر از همه، مبتنی بودن تمام این شیوه ها بر فطرت انسانی، از جمله اصولی است که در شیوه تحول آفرینی قرآن کریم دخیل بوده اند.

اگر مشکل بزرگ فرهنگ در ایران معاصر را تولید اندک کالاهای فرهنگی و عدم توان رقابت با کالاهای فرهنگی تولید شده در کشورهای دیگر و بالاخص کشورهای غرب بدانیم ، این تحقیق، کتاب، به عنوان کالای اندیشگی، فرهنگی و هنری را در چارچوب ساختار تولید، برنامه ریزی ها، سیاست ها و خطمشی ها بررسی می نماید. ایجاد یک نگاه اقتصادی به کالای فرهنگی (کتاب) آنچنان که مانند هر کالای دیگر دارای زنجیره (تولید - توزیع - مصرف) دانسته شود، هدف این تحقیق است. نشر کتاب در ایران، در تماس احتمالی با قوانین بین المللی نشر و الزامات سازمان تجارت جهانی، تغییرات فراوانی را لازم داشته و بالتبع زنجیره (تولید - توزیع - مصرف) فعلی تغییراتی را خواهد پذیرفت. این در حالی است که صنعت مورد نظر، در حال حاضر دارای مشکلات فراوانی در زنجیره فوق، حمایت ها و نظارت های دولت و در نهایت نداشتن یک بازار کارآمد است. شاهد این مدعا سرانه پایین مصرف کتاب، تیراژ پایین کتاب ها، نبود کتاب در سبد مصرف خانوارهای ایرانی و ... است. این تحقیق ویژگی ها، روندها و چالش های تولید در حوزه نشر کتاب در ایران و مسائل صادرات و واردات کتاب در رویاروی با الزامات و قوانین سازمان تجارت جهانی در حوزه نشر را مورد بررسی قرار می دهد.

خاورمیانه فضای حیاتی جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می دهد و اطلاع دقیق از تغییر و تحولات این محیط حیاتی برای ثبات و بقاء ایران ضروری است. این منطقه به دلائل مختلف از جمله دارا بودن ذخائر گسترده انرژی مورد توجه قدرت های جهانی نیز هست و امنیت آن به امنیت جهانی گره خورده است. پس از حادثه ‎۱۱ سپتامبر سال ‎۲۰۰۱، استراتژی های آمریکا در خاورمیانه به صورت گسترده ای تغییر کرد و با اعلام استراتژی جهانی (مبارزه علیه تروریسم) افغانستان و عراق اشتغال شدند. جریان فکری نومحافظه کاران در ایالات متحده خواستار دگرکونی بنیادین خاورمیانه و تشکیل خاورمیانه بزرگ شد. مبتنی بر مدل طرح ریزی استراتژیک که در ابتدا باید چشم اندازی را معین و برای رسیدن به چشم انداز یاد شده راهبردهایی را طراحی نمود، خاورمیانه بزرگ حکم چشم اندازی را پیدا کرده که برای تحقیق آن راهبردهای متنوعی از سوی آمریکا طراحی و اجرا می شود. چیستی استراتژی آمریکا در خاورمیانه پس از حادثه ‎۱۱ سپتامبر سوال اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد. پاسخ به این سوال و سایر سوالات فرعی این پژوهش، ما را به این فرضیه رهنمون می سازد که (ایالات متحده آمریکا در محیطی به نام خاورمیانه دارای یک استراتژی بزرگ و چند وجهی است که متضمن راهبردهای متعدد سیاسی و فرهنگی می باشد). استفاده همزمان از قدرت سخت و قدرت نرم توسط کاخ سفید ترکیبی پیچیده و متنوع از راهبردها را به وجود آورده که برای تحلیل آنها باید به بررسی جامعی پرداخت. از این رو این پژوهش پنج استراتژی سیاسی شامل:( جنگ پیشگیرانه)، (عدم گسترش سلاح های هسته ای) ، (خلع سلاح- بسیج زدایی و بازآوری) ، ( دموکراتیزاسیون)، (ملت سازی) و نیز دو استراتژی فرهنگی شامل: (گسترش اسلام سکولار) و (اشاعه سبک زندگی آمریکایی) شناسایی و بررسی می شود.

دانشگاه امام صادق (علیه السلام) مانند هر مرکز علمی دیگر وظیفه مهم تحقیق و پژوهش را برای پیشرفت و نیز همگامی با تغییر و تحولات بعهده دارد. اما از سوی دیگر این دانشگاه یک رسالت مهم و تقریبا منحصر بفرد دیگری نیز دارد و آن تربیت متخصصین متعهد است که با تلفیق علم و دین در عرصه آموزش و پژوهش، نظرات اسلام را در زمینه علوم دانشگاهی (بویژه علوم اجتماعی - انسانی) که برای خدمت به جامعه بکار می روند ارائه نمایند؛ این مسئولیت خطیر با نظام تحقیق و پژوهش مناسب به انجام می رسد. این تحقیق در صدد آنست که که با الگوگیری از مکتب علمی امام جعفر صادق (علیه السلام) برای این دانشگاه، یک نظام پژوهشی پیشنهادی ارائه کند. الگوی پژوهشی مکتب علمی آن حضرت به روش تئوری سازی داده بنیاد که یک روش تحقیق کیفی جدید است تدوین و ارائه می شود. همچنین بمنظور بهره گیری از تجارب موفق، وضعیت چندین دانشگاه برتر دنیا نیز مورد بررسی قرار می گیرد و در نهایت نیز سه الگوی مکتب علمی آن حضرت، وضعیت فعلی دانشگاه و دانشگاه های برتر دنیا با یکدیگر در قالب رویکرد سیستمی تلفیق و ارائه می شوند. در الگوی تدوین شده از مکتب علمی آن حضرت، بر سه رکن آموزش (روایت)؛ پژوهش (درایت) و عمل کردن به آموخته ها (رعایت) تاکید بیشتری وجود دارد. مقوله محوری الگو، که موتور محرکه نظام پژوهشی است اجتهاد و استنباط از طریق درایت، تفکر و تدبر می باشد که منجر تولید علم و دانش می شود. بدین صورت که ائمه معصومین (علیهم السلام) که مخازن علم الهی هستند اصول و کلیات را بیان می فرمایند و از طریق تفکر و تدبر روشمند باید جزئیات و فروع را استنباط کرد.

بررسی مجموعه تاثیرگذاری همچون بحارالانوار، بدون نگاه به بستر تاریخی ـ جغرافیایی اش کاری ناقص و سهل انگارانه است. این مقاله عوامل تاریخی و اجتماعی تحقق چنین پدیده فرهنگی را در ایران عصر صفوی مورد ارزیابی قرار داده است. آستانه شروع نظام صفوی و مراحل گوناگون تکامل اجتماعی و سیاسی آن و الگوها و قطب های دینی موجود در آن، در ابتدا مورد توجه قرار گرفته، پس از آن، نحوه اجتماعی شدن علامه محمدباقر مجلسی (مؤلف بحارالانوار)، تجربه های سیاسی و عوامل و روابط مؤثر بر او تحلیل و ارزیابی شده است. مجموعه آثار علامه، انگیزه مؤلف در نگارش بحار الانوار، ساختار کتب حدیثی و به خصوص بحارالانوار، روش علامه مجلسی در این اثر، مطالب موجود در آن و بازتاب بحارالانوار در ایران، از دیگر سرفصل های این مقاله است. نتایج مطالعات نشان می دهد: علامه مجلسی در جایگاه شیخ الاسلام عصر صفوی با تالیف آثار فارسی و عربی گوناگون، طیف مخاطبان متفاوت خویش را تغذیه کرده است و بدین وسیله موجبات تقویت و گسترش دولت حاکم را فراهم آورده و پس از آن، موجب نهادینه شدن آن گفتمان شده است.