جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

وجود شرور و کژی ها در عالم طبیعت، هر متفکری را به اندیشه وا می دارد که چرا در صنع خداوند قادر علیم و خیرخواه محض، شرور هست؟ فلاسفه ی ملحد، شرور را با اصل وجود آفریدگار متعالی و یا با یکی از صفات قدرت، علم و خیرخواهی او، ناسازگار می بینند و در مقابل فلاسفه و متکلمان خداشناس، نظریات و راه حل های مختلفی را در دفاع از صفات کمالی خداوند ارائه کرده اند. در این نوشته به سؤالات و نظریات اصولی پرداخته ایم که هر یک در جای خود خواندنی و دانستنی است، سعی کرده ایم در سه بخش اول آن در مورد عدل و آن چه از لغت آن گرفته می شود، بحث کنیم و در دو بخش آخر به مسئله ی شرور و چگونگی ارتباط آن با مسئله عدل پرداخته ایم. در بخش اول: با عنوان خداوند عادل است، ابتدا اینکه عدل از کجا سرچشمه گرفته و معنای لغوی و اصطلاحی عدل و چگونگی قرار داشتن آن میان کلام وحی و قرآن مجید و مبحث اینکه عدل به چند قسم تقسیم می شود و مفهوم هر یک را بیان نموده ایم و عدل خداوند را در این بخش ثابت کرده ایم. طرح عدل خداوند ناشی از آن است که عدل به کار برده شده یا تساوی؟ و اینکه عدالت اجتماعی چه ارتباطی با بحث پیدا می کند و حال اینکه این عدالت که در اجتماع وجود دارد، مسائل روانی را ایجاد می کند که در مقابل آن از ظلم هم بحث می کنیم. در بخش دوم: که تحت عنوان فروع عدل می باشد، چگونگی افعال بندگان و ارائه ی تشریعی ذات باری تعالی بررسی شده است و در عدالت حقه بر مخلوقات و اندیشه آن ذات نکو در حکمت و مصلحت بندگان و همچنین مکلف بودن مخلوقات در خلقشان در اینکه لطفی در عدالت و چگونگی تقسیم آن نهفته است و آن جلوه ای از الطاف الهی می باشد. در بخش سوم: توجه به این نکته شده که مخالفین و موافقین در مسئله ی عدل و شر و جبر و اختیار چه نظریاتی داشته اند که در پایان هر یک و یا در خاتمه ی بحث پاسخی در مقابل شبهات آن ذکر کرده ایم. در بخش چهارم: وارد مبحث شرور می شویم و دلایل عدل خداوند را در رابطه با این مسئله و این که شرور طبیعی و نفسانی چیست؟ همچنین در تعریف آن سخن گفته ایم و در مسئله ی پناهندگی به خداوند نسبت به شرور نیز بحث کرده ایم. در همین بخش به مسائلی مثل آیا شر عدمی است یا نسبی پرداخته ایم. نظر دانشمندان به اینکه عدم را چگونه باید لحاظ کرد و همچنین به حقایق مطابق و حقایق نسبی پرداخته ایم. در بخش پنجم: آثار تربیتی بلاها و اینکه هر یک از بلایا که بر انسان وارد شده چه مزایای داشته است و ذکر اینکه استعدادهای نهان، آشکار می گردد و استقامت و پایداری در مقابل مشکلات و اینکه اینها همه آزمایش و حکمت الهی است و رمز موفقیت انسان در آزمایش ها، صبور بودن در امر الهی است و توکل کردن بر او که در آخر و نتیجه اش پاداش الهی است، نظر کرده ایم. همچنین ذکر این مورد که بالاها زنگ بیداری برای غافلان به جا مانده از کاروان وصال حقیقت است، پرداخته ایم و پاسخی کوتاه، در چند شبهه ی وارد شده در مورد شرور داده ایم. کلید واژه ها: عدل، شر، دین، عدالت، حسن و قبح.