جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تحلیل توجیهی گفتمان در پی تعبیه ساز و کار مناسبی است برای کشف، بررسی و تبیین و توجیه ارتباطی که از انتخاب و یا عدم انتخاب مولفه‌ها و ساختارهای گفتمان مدار نشئت می‌گیرد. به کارگیری یا عدم به کارگیری این مولفه‌ها در متن باعث می‌شود که برداشتهای متفاوتی از گفته بشود، مطلبی پوشیده شود و یا صراحت بیشتری پیدا کند. بیشتر تحلیل گران توجیهی گفتمان، مبنای تجزیه و تحلیل متون را برپایه تظاهرات زبانشناختی (شیوه‌های عرض داشت زبانی) بنا نهاده اند در حالی که تئیون ون لیوون (1996) معتقد است که مولفه‌های جامعه‌شناختی ـ معنایی گفتمان، شناختی عمیق‌تر و جامع‌تر از متن ارائه می‌دهند. به عبارت دیگر، در تحلیل متن ابتدا باید مولفه‌های جامعه‌شناختی ـ معنایی را مشخص ساخت، سپس به تحلیل مولفه‌های زبانشناختی در گفته یا متن پرداخت. بنابراین مقاله حاضر کوششی برای تعریف و تبیین شیوه‌های تصویرسازی کارگزاران اجتماعی در گفتمان فارسی تلقی می‌شود. بدین منظور با عنایت به مولفه‌های جامعه‌شناختی ـ معنایی و براساس چارچوب پیشنهادی تئیون لیوون، متنی به زبان فارسی (برگرفته از روزنامه ایران، روزنامه پرتیراژ میانه‌رو) تجزیه و تحلیل شده است. نتایج به دست آمده نشــان می‌ دهد که در متون فارسی، مولفه‌های جامعه‌شناختی ـ معنایی مانند حذف، کتمان، پس زمینه‌سازی، ذکر، فعال‌ نمایی و منفعل‌نمایی، عینی‌ سازی و ذهنی ‌سازی و غیره قابل تبیین و کشف است و این مولفه‌ها در مقایسه با تظاهرات زبانشناختی تصـویر واضح‌ تری از متن در مقایسه با تظاهرات زبانشناختی ارائــه می‌ دهند.

این پژوهش درصدد بررسی نقش زنان مترجم، در تاریخ ترجمه ایران، در 100 سال اخیر است. روش پژوهش توصیفی است و از دو ابزار پرسشنامه و مصاحبه (جمعا با 54 صاحب نظر ترجمه) برای گردآوری داده ها استفاده می کند. داده ها، پس از طبقه بندی و کدگذاری، با نرم افزار SPSS تحلیل می شود. یافته های این پژوهش نشان داد که بانوان مترجم به رغم مشکلات اقتصادی، اجتماعی، و خانوادگی نقشی تاثیرگذار در تاریخ ترجمه و نیز ادبیات ایران داشته اند. ادبیات کودک مطلوب ترین حوزه ترجمه برای آنها بوده و بیش ترین آثار از انگلیسی به فارسی ترجمه شده است. به نظر می رسد سطح تحصیلات خانواده عامل مهمی در پیشرفت آنان بوده است. موفقیت آنان با توجه به مشکلات فراوانشان نشانه واضحی است که پشتکار، آموزش، و تجربه عوامل حقیقی موفقیت آنان بوده است.