جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سیمای انسان کامل در قرآن با تکیه بر برهان و تعقل معرفی می‌شود، اما معرفی انسان کامل در عرفان، جنبه کشفی و شهودی دارد. در این مقاله سعی بر آن شده است که سیمای انسان کامل از این دو دیدگاه (یعنی هم از جنبه عرفانی و هم از جنبه برهانی) بررسی شود. با بیان دیدگاه‌های مختلف و بررسی این موضوع به این نتیجه خواهیم رسید که عرفان و قرآن و برهان از یکدیگر جدایی ندارند. شاید جنبه برهانی معرفی انسان کامل در قرآن پررنگ باشد، اما این بدان معنا نیست که جنبه عرفانی در قرآن بطور کلی نادیده گرفته شود. ابن عربی به این مسأله اشاره می‌کند و معتقد است که خطاب الهی از دو جهت تعقلی و شهودی و متناسب با درک مخاطبان قابل تفسیر است. همچنین جنبه عرفانی انسان کامل عاری از برهان نیست، به ویژه آنکه مراحل اولیه عرفان بر پایه برهان و علم عقلی بنا شده است. اما نکته قابل توجه این است که نتیجه بررسی انسان کامل از طریق این دو دیدگاه یکی است و آن قدرت تصرف انسان کامل بر جهان و به تعبیر اهل معرفت «تدور علیه أفلاک الوجود».

إن حنا مینة من الکتاب الذین یعدون فی إطار المدرسة الواقعیة. و قد برز فی الروایة السوریة منذ روایته الأولی «المصابیح الزرق» عام 1945 م، وفرض نفسه فی المؤلفات التالیة بصفته کاتبا موهوبا غزیر الإنتاج وهو یمیز عن الروائیین الآخرین فی أنه استمد رؤیته الروائیة من المعاناة الفعلیة علی أرض الواقع. و یری بإمکان الواقعیة أن تهضم مجموع التیارات المعروفة سواء أکانت رومانسیة أو رمزیة، وهذا الموقف یفسر کیف أنه یستخدم الرمز أو تقنیات عصریة فی روایته.و «الثلج یأتی من النافذة» روایة بطل یهرب فی البدایة عن مواجهة الاستبداد ولکن فی المراحل المختلفة تعلم مبادئ النضال واجتاز مراحل الوعی، ویتطور شخصیته من مستوی الشخص العادی إلی مستوی البطل الثوری والمناضل. قمنا فی هذه الدراسة بتبیین رؤیة حنا مینة الواقعیة وسماتها فی روایتنا هذه من جهة والکشف عن دلالة الأشیاء الجامدة، من جهة أخری، خاصة النافذة وهی تلعب دورا هاما فی تصویر مراحل تطور شخصیة البطل.

إن القضایا اللغویة لا زالت ولا تزال مهبط عنایة اللغویین والعلماء، و مما لا شک فیه أن المحدثین قد حصلوا علی إنجازات هامة فی میدان معرفة اللغة، بید أنها ترجع فی غالب الأحوال إلی المنهجیة فی البحث العلمی والمعرفی، وذلک أن القدامی - کالمحدثین - کانوا علی وعی بأصول اللغة وجذورها. و هذا المقال یستهدف دراسة جهد قدیم فی هذا الحقل المعرفی، و هو ما بذله الإمام البیضاوی فی تفسیره من جهود متعلقة بمعیار التبادل الفونیمی الذی اعتمده المحدثون کمعیار و أداة للتمییز بین الأصوات. و ذلک عسی أن نصل من خلال هذه الدراسة إلی أن جهود القدامی فی هذا الحقل اللغوی لم تکن أقل شأنا من جهود المحدثین، و أن التراث اللغوی یحظی بقیمة علمیة و معرفیة جعلته مؤهلا لیکون أساسا تقام علیه الجهود اللغویة الحدیثة.