جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امیر مازیار در مقاله­ای با عنوان «دشواری­های کتاب مابعدالطبیعه» ادعا کرده است که ارسطو در کتاب دوم مابعدالطبیعه(بتا)، دشواری­هایی را بیان کرده که فصول بعدی مابعدالطبیعه در جستجوی یافتن پاسخ این دشواری­ها، شکل یافته­اند. در این مقاله، نشان داده شده است که روشی که در ارسطو برای تفلسف خویش اختیار کرده است دارای چهار گام است که پرداختن به دشواری­ها، گام اول این روش است. چهار گام آپوریای ارسطو عبارتند از: (1)سرگشتی و تحیر فلسفی(بیان دشواری­های موضوع)، (2)بیان آراء موجود در پاسخ به دشواری، (3) تحلیل آراء موجود و (4)کشف حقیقت(آرامش فلسفی). هر کدام از این گام­ها دارای کاربرد و اهدافی است که باعث تفاوت آن از روش­های دیگر می­شود. روش ارسطو که برخی آن را "روش آپوریا" نامیده­­اند با آنچه به عنوان "دیالکتیک" از زمان زنون الیایی در فلسفه مطرح شده­ است و فیلسوفانی همچون سقراط و افلاطون از آن نام برده­اند، تفاوت دارد. بخش اول این مقاله به روش تفلسف ارسطو پرداخته و اهداف و کاربرد هر گام از آپوریا را براساس نظر او، بیان کرده است. یکی از کتاب­های مهم مابعدالطبیعه که اساس تفکر فلسفی ارسطو را بیان می­کند، کتاب "زتا" است. در این کتاب ارسطو در پی یافتن حقیقت جوهر است. در بخش دوم این مقاله چگونگی به کارگیری روش آپوریا در کتاب "زتا" نشان داده شده است. در این بخش نشان داده شده است که اگرچه ترتیب برخی مباحث و بخش­های کتاب زتا، به ظاهر دقیق نیست اما با دانستن اینکه ترتیب مباحث بخش­های این کتاب از روش تفلسف ارسطو پیروی می­کند، نه تنها نظم منطقی این مباحث استنتاج و بهتر فهمیده می­شود بلکه از سختی فهم مباحث این کتاب نیز می­کاهد.

همیشه صادق دانستن پنج گزاره موجهه توسط خونجی و همیشه صادق نبودن این گزاره ها در هیچ یک از سیستم های منطق موجهات، ذهن ما را به این رهنمون می سازد که منطق موجهات خونجی با دیگر سیستم های منطق موجهات، تفاوت دارد. در این مقاله، سیستم منطق موجهات خونجی را معرفی کرده و به بیان شباهت و تفاوت آن با دیگر سیستم های منطق موجهات پرداخته ایم.

نزد منطق دانان، کاربرد «نفی» متفاوت است. گاهی نفی در مورد خود گزاره به کار می رود و گاهی در مورد طرفین آن. آنجا که در مورد خود گزاره کاربرد دارد، به یکی از دو صورت نفی کمیت (سور) یا نفی کیفیت (رابطه) و آنجا که در باب طرفین گزاره به کار می رود، به یکی از دو حالت «سلب» یا «عدول» است. در این مقاله، پس از بیان انواع کاربرد «نفی» در دو منطق قدیم و جدید، و بیان راهکار منطق دانان برای تمایز انواع آن، به بیان دیدگاه آنان راجع به برابری برخی گزاره های موجبه و سالبه، پرداخته شده است. در این مقاله، «نفی» موجود در گزاره سالبه را، «سالب حمل» و محمول گزاره ای که دارای نفی است، محمول سلبی یا عدولی و گزاره ای که دارای این نوع نفی است، «ذوالمحمول منفی» نامیده و نشان داده ایم گزاره سالبه، «سالب حمل» گزاره سالبه المحمول، «ذوالمحمول سلبی» و گزاره معدوله المحمول، «ذوالمحمول عدولی» و نفی در این گزاره ها مشترک لفظی است، نه معنوی. بنابراین، وقتی منطق دانان برخی گزاره های سالبه و موجبه را برابر دانسته اند، میان «سالب حمل» و یکی از ذوالمحمول های سلبی یا عدولی خلط کرده اند و همین باعث پیدایش تعارض در کلام آنها شده است؛ زیرا در حالی برخی گزاره های سالبه و موجبه را برابر دانسته اند که گزاره سالبه را فاقد حمل و گزاره موجبه را دارای حمل دانسته اند.