جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«گلستان» سعدی، بهشت سرمدیِ سخنوری پارسی است که به طرزی بی مانند، مورد اقبال سخن شناسان واقع شده و بسیاری از آوازه داران شعر و ادب به تاسی از آن مباهات نموده اند.«مجد خوافی» شاعر و عارف توانای قرن هشتم، یکی از این بسیاران است که با پدید آوردن دستاورد ارزنده ای چون «روضه خلد»، نامش را در شمار پیروان پرتوفیق سعدی و آفریدگاران سخن پارسی به ثبت رسانیده است.از آن جا که مقابله و مقایسه کامل «گلستان» و «روضه خلد» بیش از حوصله یک مقاله است، و نیز با توجه به این که باب های نخستین دو کتاب به عنوان مدخل و ورودگاه آنها، از اهمیت خاصی برخوردار است، نگارنده، با روی کرد به این دو باب– که از حسن اتفاق عنوان و موضوع مشابهی دارند– و توجه به همانندی ها و ناهمانندی هایشان، دو اثر را مورد سنجش و بررسی قرار داده است.

«ماه» و «خورشید» از دیر باز در شعر و ادب فارسی، جایگاهی مهم و والا داشته و دمخوری خاقانی «شاعر صبح» با صورت های فلکی و بیش از همه با ماه و خورشید زبانزد سخن شناسان است. نگارنده مقاله، پس از پرداختن به پیشینه اساطیری و باز گفتن برخی باورهای آیینی و فرهنگی ایرانیان و نیز اشاره به پاره ای اعتقادات اقوام دیگر در مورد «ماه» و «خورشید»، رد و نشان آن ها را در اندیشه خاقانی جستجو کرده است.پیداست که بیان دیدگاه های شاعرانه و تصویرهای ذهنی شاعر نسبت به این دو صورت فلکی، با استناد به سروده های خود او، مستدل گردیده است.

اگر چه تحقیقات راجع به رودکی و کندوکاو در شعر و اندیشه اش در زبانهای اروپایی- بویژه زبان انگلیسی- نسبت به شایستگی او، انجام نگرفته است، اما در میان آنچه هست، بعضا به مواردی بر می خوریم که در خور توجه و تحسین است و نشان از ژرف نگری محقق دارد. در این مقاله، نگارنده با مطالعه و بررسی تطبیقی پژوهشهای خاورشناسان انگلیسی و آمریکایی- که عمدتا به زبان اصلی یعنی انگلیسی است- پرداخته و با حفظ و رعایت تقدم و تاخر زمانی پژوهشها، نکات برجسته هر مورد را بازگو و در صورت نیاز نقد کرده است. نقد و نگرش، از دایره المعارف بریتانیکا آغاز شده و با غور و بررسی در کارهای «سرت.ای. کل بروک»، «ف،ف،آربثنات»، «چارلز.جی. پیکرینگ»، «ادوارد براون»، «ویلیام جکسون»، «روین لوی»، «دنسن راس» و «آ.جی.آربری» ادامه یافته است.