جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از پژوهش حاضر بررسی مضامین فلسفی داستان های متون کلاسیک ادب فارسی به قصد استفاده در برنامه فلسفه برای کودکان است که با روش پژوهش فلسفی انجام شده است. برای این منظور نخست به بررسی برنامه فلسفه برای کودکان از منظر لیپمن و چگونگی توسعه و پیدایش رویکردهای مختلف پرداخته شد، آنگاه نشان داده شد که هر کدام از رویکردها به فلسفه برای کودکان به جنبه خاصی از فلسفه تاکید دارند. سپس با عنایت به ساحت های فلسفه، مسائل اساسی فلسفه در سه قلمرو هستی شناسی، شناخت شناسی و ارزش شناسی مشخص و در هر قلمرو سوالات مهمی طرح و برای هر کدام از سوالات نمونه داستانی از متون کلاسیک ادب فارسی ارائه شده است. نتایج نشان داد که فراهم کردن محتوای فلسفی متناسب با فرهنگ بومی برگرفته از متون کلاسیک ادب فارسی و بازنویسی آن ها متناسب با سن کودکان به عنوان رویکردی کل گرایانه که در آن به ابعادی چون فرایند تفکر، محتوای فلسفی، غنای ادبی و ویژگی فرهنگ وابسته بودن تفکر توجه داشته باشد، امکان پذیر است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

شخصیتهای تاریخی از قهرمانان عمده داستانهای حماسی، عاشقانه و تعلیمی بوده اند. یکی از این شخصیتها بهرام گور است که نظامی پس از فردوسی به بهترین وجه و در قالب شخصیتی آرمانی به وصف و ترسیم خصلتها، گفتار و رفتار او پرداخته است. رعیت پروری، عدالت خواهی، شجاعت و دلاوری، خوش باشی، رامش جویی و ذوق شاعرانه، به گواه مورخان اسلامی، از بهرام گور پادشاهی محبوب ساخته است. طولانی ترین داستان در شاهنامه بعد از خسرو انوشیروان، مربوط به زندگی بهرام است. نظامی نیز در چالشی با فردوسی، در منظومه ای مستقل به نام بهرام نامه یا هفت پیکر به شرح زندگی او پرداخته است. این دو شاعر با رویکردی خاص، زندگی او را تصویر کرده اند. در این گفتار به بررسی شخصیت بهرام از نظر این دو شاعر می پردازیم.

انسان و انسان‌شناسی یکی از بنیادی‌ترین مباحث عرفان است که عرفا را در یافتن راه سعادت آدمی و سلوک سریع‌تر او به قرب الهی یاری می‌کند. در این میان عرفا به فرشته‌شناسی و ذکر مسائلی مانند رابطه فرشته و انسان نیز عنایت داشته‌اند. در این پژوهش اوصاف فرشتگان و رابطة فرشته و انسان در مثنوی مولانا و دیوان حافظ مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است تا دیدگاه این دو شاعر عارف دربارة انسان‏ روشن‌تر شود. تحقیق حاضر نشان می‌دهد اگرچه هر دو شاعر با اتکا به منابع دینی و عرفانی پیش از خود تعابیر و مفاهیم مرتبط با فرشتگان را به‌کار برده‏اند و به ارزش‌‌گذاری در این زمینه پرداخته‏اند اما تفاوت‏هایی در خصوص نسبت فرشته با انسان و ضرورت کمال انسانی با یکدیگر داشته‌اند از جمله این‌که علی‌رغم آن‌که هر دو به اعتبار و جایگاه انسان در پیشگاه الهی به برتری مقام انسانی اذعان می‌کنند، حافظ انسان عادی و نه انسان آرمانی و کامل را فراتر از فرشته می‌داند و مولانا او را کمتر از فرشته می‌شمارد.

هدف اصلی این مقاله بازاندیشی در رویکردهای متداول برنامه فلسفه برای کودکان و ارائه رویکردی نو برای این برنامه براساس نظریه انتگرال ویلبر است. این دیدگاه متضمن چهار کوادرنت است و می تواند به عنوان یک هولون در نظر گرفته شود. به اعتقاد ویلبر، همه ابعاد واقعیت باید به عنوان یک کل مورد نظر قرار گیرد. براساس نظریه انتگرال در این مقاله فلسفه برای کودکان به عنوان یک هولون با چهار ساحت مرتبط به هم مورد بررسی قرار گرفته است. در نتیجه این برنامه به منزله یک فرایند شبیه روش سقراطی و اجتماع پژوهشی مورد نظر لیپمن است، همچنین، رویکردی تاریخی است آنگونه که گردر در «دنیای سوفی» دنبال می کند و داستان فلسفی جهان شمولی است آنگونه که فیشر در کتاب «داستان هایی برای فکر کردن» و پیکمال در اثر «حکایت های فلسفی» جهان به آن پرداخته اند و در نهایت برنامه ای است فرهنگ وابسته نظیر آنچه متفکر دانمارکی یسپرسن خاطر نشان می کند.

کز حرم در رومش افتادی مقام

چکیده: سابقه و هدف: میل به استفاده از مکاتب طب طبیعی، توجهی جهانی است که مورد سفارش سازمان جهانی بهداشت، قرار گرفته است. با هدف رسیدن به یک مکتب طبی تلفیقی، نیاز به شناخت تفاوت های مکاتب طب سنتی با طب رایج می باشد. مواد و روش ها: با بررسی متون طب سنتی، مبانی پایه ای طب سنتی ایران بیان شده و با دیدگاه طب رایج، مقایسه شده است. یافته ها: یکی از تفاوت ها، اعتقاد به یک سامانه هوشمند و یکپارچه از دیدگاه طب سنتی ایران، با عنوان قوه مدبره یا طبیعت، در بدن انسان است که کلیه اعضا و سیستم های بدن انسان را اداره می کند. طبیعت، طبیب اول است و شأن پزشک، تنها کمک به این قوه مدبره است. در طب رایج، معادلی برای این مفهوم وجود ندارد. تفاوت دوم، اعتقاد به تفاوت‌های فردی بین انسانها (مزاج) و استفاده از آنها در امر حفظ سلامتی، تشخیص و درمان است. هم اکنون معادل دقیقی از این مفهوم در طب رایج وجود ندارد، ولی گسترش پزشکی فرد محور (personalized medicine) راهی در جهت نزدیک شدن به دیدگاه مشترک در این زمینه است. نتیجه گیری: بهترین الگوی طب تلفیقی برای جامعه اسلامی ما، افزودن روش ها و ابزارهای طب رایج، در چارچوب مبانی اعتقادی طب سنتی ایران می باشد.

حکایت از زبان حیوانات که در فارسی نامهای دیگری چون افسانه، مثل،تمثیل و .... و در زبانهای لاتین عناوینی چون فابل (fable)، حماسه وحوش (Beast epic)، الگوری (Allegory)، و ... دارد، از شایعترین و پرکاربردترین انواع قصه و داستان است . در زبان و ادبیات فارسی نمونه‌های‌متعددی از این حکایتها وجود دارد که گاه در مجموعه‌های مستقل چون کلیله ودمنه و مرزبان‌نامه و گاه به طور پراکنده در آثار نظم و نثر آمده است .این حکایتها تاریخچه‌ای بسیار قدیمی دارند و جزء آغازین داستانهای جهان‌محسوب می‌شوند. اغلب این حکایتها برای آموختن اصول اخلاقی و درس زندگی‌وضع شده و به کار رفته‌اند و بیش از همه بر تعقل و اندیشه‌ورزی و هشیاری‌تاکید می‌کنند، از این رو با اینکه صبغه‌ای افسانه‌ای و دروغین دارند،همواره مورد توجه و استفاده بزرگان علم و دانش و معلمان اخلاق بوده‌اند.پراکندگی این حکایتها در آثار متعدد حاکی از عنایت شاعران و نویسندگان‌فارسی زبان به آنهاست . این حکایتها از حیث مضمونی که در آنها ارائه‌می‌شود و ساختار و طرح داستانی، ویژگیهای منحصر به فردی دارند. بیشترمضامین مبتنی بر رفتارهای اجتماعی و نقد اصلاح آنهاست و بر زمینه‌هایی‌چون دشمنی، توطئه، مکر، قدرت طلبی و .... استوار است ، هر چند به‌انگیزه‌های نفسانی اعمال و تعالیم اخلاقی فردی نیز توجه شده است . اغلب‌حکایتها کوتاه و کم حادثه‌اند و جز چند حکایت انگشت شمار، بقیه با دویا سه شخصیت و یک حادثه اصلی شکل گرفته‌اند و به اقتضای مضمونی که برای‌آن پرداخته شده‌اند، از طرح یکسانی برخوردارند. در اغلب موارد شیوه نقل، به شکل داستان در داستان است و بویژه حکایتهای کوتاه و مختصر به‌صورت فرعی و ضمن کلام قهرمانان آورده می‌شوند. با توجه به ریخت‌شناسی این‌حکایتها می‌توان از دو تا ده عملکرد یا خویشکاری را در آنها مشخص کرد که‌البته این تعداد در خصوص برخی حکایتهای بلند کم و بیش تغییر می‌کند. درتعداد زیادی از حکایتها زیادی از حکایتها راوی طرح را تغیی می‌دهد تامضمون خاصی را از آن اراده کند و این نکته قابلیت این نوع استان رابرای برآوردن اغراض مختلف نشان می‌دهد.

داستان دقوقی و کرامات او در دفتر سوم مثنوی یکی از مهم ترین و رمزگونه ترین داستانهای این اثر بزرگ عرفانی است که تاکنون چندین تاویل از آن ارایه شده است. این مقاله نیز تلاشی در جهت روشن کردن و توضیح دادن معانی غایب متن برای بازشناسی حقایق خیالی است که دقوقی در مکاشفه خود می بیند. مهم ترین پرسش این است که حقیقت صورتهای خیالی و متمثل در مکاشفه دقوقی چیست؟برای پاسخ به این پرسش و شناسایی حقایق خیالی، نخست عالم «خیال» یا «مثال» و ویژگیهای آن را باز می شناسیم. با بررسی ویژگیهای این عالم در مقاله به مهم ترین ویژگی آن که امکان تروح اجساد و تجسد ارواح در این عالم است، اشاره خواهیم کرد. با در نظر گرفتن این ویژگی به دلیل وجود نشانه ها و قراین متعددی در متن، نشان خواهیم داد که در این داستان، «تروح اجساد» رخ می دهد و صورتهای مثالی، با گروهی از بندگان خاص حق، یعنی «ابدال» مطابقت و تناسب پیدا می کند.