جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

لیس بإنسان و لا عاقل من         لا یعی التاریخ فی صدرهو من دری أخبار من قبله            أضاف أعمارا إلی عمرهلا یخفی علیک أیها القاری العزیز أن بعض الشعوب ذوات التاریخ الأثیل قد تشرفت بدخول الاسلام و قدمت لأمة الاسلام فحولا من الشعراء و الأدباء و العلماء و علی رأس هذه الأمم شعب ایران النبیل الذی قدم آلافا مؤلفة من خیرة الأعلام، و من هؤلاء عالمنا المؤرخ الکبیر ابن جریر الطبری، حیث حفظ القرآن صغیرا و طاف بلاد الإسلام طلبا للعلم، فزار بغداد و البصرة و الکوفة و الشام و مصر. و کان کتابه تاریخ الرسل و الملوک من أهم کتب التاریخ إلی یومنا هذا حیث أخذ عنه من جاء بعده من المؤرخین، و لا یزال هذا التاریخ أوثق مصدر و مرجع لکافة الباحثین و المحققین و طلبة الجامعات إلی یومنا هذا.

برای بررسی شخصیت ادبی سعدی و برای به دست آوردن بینشی کامل از تصویری کلی از ادبیات عرب در آثار او نمی توان فقط به دستاوردهای فارسی او بسنده کرد، بلکه با مطالعه دستاوردهای عربی در کنار آثار فارسی او این هدف محقق می شود.اهداف سعدی در زبان عرب گوناگون است، مانند موعظه، توحید، عشق، امید، و مرثیه. در عنوان اخیر، سعدی شعری منحصر به فرد در میان همه اشعار عربی خود سروده است که سزاوار بررسی و مطالعه است. این قصیده با عنوان «قصیده رائیه» یا «مرثیه بغداد» شناخته شده است و در شرح سوگواری خلیفه عباسی «مستعصم باله» و ویرانی بغداد به دست مغول و از دست دادن خلافت عباسی سروده شده است.این شعر فوق العاده سعدی که پس از تخریب بغداد، به دست مغول، سروده شده است، از جنبه شعری و یا عاطفی و یا با هر معیاری که به آن پرداخته شود، یکی از بهترین اشعار عربی او به شمار می آید، و از سوی دیگر، یکی از طولانی ترین اشعار او در میان اشعار فارسی و عربی خود است، اما متاسفانه آن طور که باید و شاید مورد توجه قرار نگرفته و به آن پرداخته نشده است.قرآن کریم تاثیر شگرفی در آثار سعدی دارد، و به عنوان منبع اصلی سعدی موفق شد با استفاده از فرهنگ غنی قرآن مقاصد، تجربیات، ایده ها و اهداف مختلف خود را بیان کند. بنابراین، سعدی واژگان قرآن کریم را درک کرده و معانی آن را آموخته و توانسته متن و سبک آثار خود را با آن جلوه دهد، و این آثار را در قالب بیان، نقل قول مستقیم و آشکار بیان کرده، و گاهی با اشاره ای ظریف و دقیق در بهترین تصویر و سبک ترسیم کرده است.سعدی شیرازی دانش عربی خود را از تحصیل در مدارس کشورهای عربی و مراکز آموزش این کشورها به دست آورده، و حتی الامکان به این میراث فرهنگی غنی چنگ زده است. فرهنگ اصیل عربی در این قصیده به وضوح قابل درک است.

عندما شملت الأرض رحمة السماء، و سادت رسالة خاتم الأنبیاء (ص) و رفرف بیرق الإسلام علی أرجاء المعمورة بشریعته السمحاء، من الصین الی الأندلس و القارة السوداء، انتشرت اللغة العربیة علی اعتبارها لغة القرآن و الدین فی کافة البلاد الإسلامیة و استعمل المسلمون العربیة فی جل ما دونوه من مصنفات و مؤلفات و اکتشافات و اختراعات. أما الشعب الایرانی فسرعان ما استوعب معنی الدین الجدید حیث اعتنق الایرانیون الاسلام الذی تفاعل مع تراثهم الحضاری و اندمجوا فیه و استطاعوا أن یکونوا أکبر و أعظم غصون شجرة علومه الیانعة، و منهم:أبو عبد الله محمد بن موسی الخورازمی، من أهل خورازم ببلاد فارس.کان عالما بالریاضیات فلکیا جغرافیا. له فضل فی تعریف العرب و الأوروبیین بنظام الأعداد الهندی، وضع کتابا فی الحساب یعتبر الأول من نوعه و کان أول کتاب دخل اوروبا و بقی زمنا طویلا مرجع العلماء و التجار و الحاسبین.عرف علم الحساب عدة قرون باسم الغورتمی نسبة إلی الخورازمی. یعتبر مؤسس علم الجبر علما مستقلا عن الحساب، و قد قام بحل معادلات الدرجة الثانیة بطرق هندسیة و أوجد جذریها إذا کانا موجبین. و نشر أول جداول عربیة عن المثلثات للجیوب و الظلال. ترجمت إلی الأتینیة فی القرن 12 المیلادی. و یعتقد أنه اشترک فی قیاس محیط الأرض أیام المأمون کما أدخل تحسینات علی جغرافیة بطلمیوس، و نشر کتاب «صورة الأرض».