جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
توحیدی نیا, روح الله (دانش‌پژوه حوزه علمیه قم و دانشجوی دکتری رشته تاریخ اسلام دانشگاه تهران)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 11
جایگاه توجه به رویکرد نویسنده در ارزیابی گزاره‎های تاریخ‌نگاری روایی؛ مطالعه موردی نقش رویکرد حدیثی کلامی شیخ صدوق در طرح اخبار ولایت‌عهدی امام رضا(ع)
نویسنده:
روح الله توحیدی نیا ، محمدعلی توحیدی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
بیشتر منابع مربوط به تاریخ زندگانی معصومان(ع)در مجموعه تاریخ‌نگاری روایی با ویژگی‌هایی منحصر به خود، جای می­گیرند. با این حال، این پرسش کمتر مورد توجه قرار گرفته است که توجه به تفاوت رویکرد نویسندگان در این گونه از تاریخ‌نگاری، چه ره­آوردی برای ارزیابی گزاره­های تاریخی به همراه دارد؟ نوشته حاضر برای پاسخ به این پرسش، به مطالعه موردی رویکرد حدیثی و کلامی شیخ صدوق در نقل اخبار مربوط به ولایت‌عهدی امام رضا(ع) (د. 203ق) می‌پردازد تا فرضیه گریزناپذیر بودن توجه به دو رویکرد حدیثی و کلامی در ارزیابی گزاره های تاریخی مجموعه تاریخ‌نگاری روایی را به آزمون ­گذارد و بر اساس یافته‌های خود، بر این رهیافت تأکید می‌کند که پیش از بهره‌گیری از اخبار تمامی منابع تاریخ‌نگاری روایی، لازم است به بینش و روش نویسندگان و راویان توجهی جدی شود.
صفحات :
از صفحه 89 تا 118
مشخصات اثر
بررسی تحلیلی تاریخ‌نگاری روایی امامیه تا نیمه قرن پنجم هجری
نویسنده:
روح‌الله توحیدی‌نیا، نعمت‌الله صفری‌فروشانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
با از بین رفتن بخشی قابل توجه از تألیفات علمای امامیه در حوزه تاریخ‌نگاری، آثار نگاشته شده از سوی محدثان، مهم‌ترین منبع پژوهش در تاریخ تشیع و سیره معصومان: را تشکیل می‌دهد. این موضوع خاستگاه پیدایش این پرسش است که کاربست رویکرد و روش حدیثی در نگارش تاریخ، چه اثری بر گزاره‌های تاریخی داشته است و به طور کلی، تاریخ‌نگاری روایی امامیه از چه ویژگی‌هایی برخوردار است؟ تحقیق حاضر برای پاسخ‌دادن به این پرسش، با رویکردی میان رشته‌ای، پس از ارائه گزارشی درباره بستر شکل‌گیری این کتب، به بررسی انگیزه محدثان از نگارش آن‌ها و مقایسه رویکرد آنان در گزارش تاریخ با دیدگاه تاریخ‌نگاران پرداخته است؛ و سپس ارزیابی سندی و محتوایی برخی گزاره‌های تاریخ‌نگاری روایی امامیه تا نیمه قرن پنجم هجری را در دستور کار خود قرار داده است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 41
مشخصات اثر
زمینه‌ها و عوامل طرحِ اندیشه سیاسی «قیام به سیف» در قرن دوم هجری
نویسنده:
روح الله توحیدی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
یکی از اندیشه‌های بنیادین و مؤثر در تحولات سیاسی و مذهبی تاریخ ‌اسلام در قرن دوم هجری، ضرورت مقابله مسلحانه رهبران دینی بر ضدّ خلفا و حاکمان اموی و عباسی بود. این باور، با پیگیری مداوم از سوی زیدبن‌علی (م 122ق) علیه حکومت اموی بروز یافت و بعدها نیز توسط زیدی‌مسلکان با عنوان «قیام به سیف» دنبال شد. نوشتار حاضر، بر آن است با بهره‌گیری از نظریه «محرومیت نسبی» رابِرت‌گِر، زمینه‌ها و عوامل شکل‌گیری این عقیده را بررسی نماید. یافته‌های تحقیق، بیانگر آن است که محرومیت پیش‌رونده جامعه شیعی، به دلیل تحولات تاریخی پس از عصر نبوی، به‌تدریج سبب تمرکز نارضایتی آنان بر اهداف سیاسی شد و از سوی دیگر، توجیهات هنجاری و سودجویانه، زید و زیدی‌مسلکان را به پافشاری بر این باور، و فرهیختگان و عموم جامعه را به استقبال از آن، تشویق نمود
صفحات :
از صفحه 96 تا 120
مشخصات اثر
سازواری قالب و مفاد زیارت جامعه کبیره و نیاز معرفتی امامیه در عصر امام هادی(ع)
نویسنده:
روح الله توحیدی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
زیارت‌نامه جامعه کبیره، برای نخستین‌بار به بیان تفصیلی ویژگی‌ها و شئون ائمه اطهار: پرداخته است. عوامل مؤثر بر تدوین این متن، از مهم‌ترین پرسش‌هایی است که پس از پذیرش اصالت آن، نیازمند یافتن پاسخ مناسب است. نوشتار حاضر، با نگرش زمان­مند به این متن و بهره‌گیری از شواهد تاریخی، کوشیده است به این پرسش پاسخ دهد که چه نسبتی میان مضامین زیارت جامعه و نیازهای شیعیان امامی در عصر امام هادی(ع) (212-254ق) برقرار بوده است؟ یافته­های این پژوهش، نشان می­دهد که قالب و مفاد زیارت‌نامه جامعه کبیره، جوابگوی نیازهای خطیر معرفتی امامی‌مذهبان در زمانه امام هادی(ع) است و می­توان آن را یک نظام­نامه جامع برای مدیریت افکار شیعیان امامی در آن دوره شمرد.
صفحات :
از صفحه 243 تا 268
مشخصات اثر
بایسته‌های هم‌گرایی ژرف نگر در باب تاریخ‌نگاری روایی امامیه
نویسنده:
روح الله توحیدی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
واکاوی مقاله «بررسی انتقادی مقاله بررسی تحلیلی تاریخ نگاری روایی امامیه تا نیمه قرن پنجم» که در این شماره از فصل‌نامه تاریخ اسلام به چاپ رسیده است، نشان می‌دهد، حدود پنجاه مورد از نسبت‌هایی که به مقاله «بررسی تحلیلی تاریخ نگاری روایی امامیه تا نیمه قرن پنجم» داده شده است، با واقعیت سازگار نیست و بسیاری از اشکال‌هایی که بیان شده است، ریشه در پیش‌داوری‌های حاکم بر مقاله نقد دارد و در نتیجه تقریری متفاوت از مفاد مقاله اصلی دارد. با این وجود، برخی اشکال‌ها درباره استناد، ارجاع و دلالت یکی از شواهد پذیرفتنی است. با توجه به آورده‌های این نقد، اکنون با اطمینان بیشتری می‌توان درباره ماهیت متفاوت تاریخ‌نگاری روایی امامیه سخن گفت. هم‌سویی پژوهش‌گران در باور به ضرورت بررسی عمیق تأثیر روش و رویکرد محدثان بر آثار تاریخی آنها می‌تواند گامی رو به جلو برای دست‌یابی به نقطه کانونی مقاله اصلی و اهداف علمی مطرح در آن باشد
صفحات :
از صفحه 173 تا 202
مشخصات اثر
بینش و روش در تاریخ نگاری شیخ صدوق (مطالعه موردی عیون اخبارالرضا(ع))
نویسنده:
روح الله توحیدی نیا، محمدعلی توحیدی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
شناخت تحلیلی مجموعه تاریخ‌نگاری روایی امامیه در گرو توجه به ضوابط، معیارها و قواعد تاریخ‌شناسی است. این مقاله می‌کوشد، کتاب عیون الاخبار عن الرضا علیه السلام اثر شیخ صدوق(د. 381ق) را که از مهم‌ترین آثار در زمینه تاریخ و زندگانی امام رضا(ع) است از این منظر واکاوی کند و با تحلیل گزاره‌های تاریخی این کتاب، راهی برای دست یافتن به بینش و روش تاریخ‌نگاری شیخ صدوق بجوید. یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد که شخصیت حدیثی و کلامی شیخ صدوق، تأثیر مهمی در روش تاریخ‌نگاری وی داشته است.
صفحات :
از صفحه 97 تا 124
مشخصات اثر
مناسبات اجتماعی و تعاملات فکری امامیه با خوارج در عصر صادقین(ع) (94-148 ه.ق)
نویسنده:
رمضان محمدی، محمدعلی توحیدی نیا، روح الله توحیدی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
مناسبات اجتماعی و تعاملات فکری امامیه با دیگر جریان‌های مذهبی در دوران حضور ائمه(ع)، مسئله‌ای است که با وجود آثاری که درباره آن پدید آمده است به پژوهش‌هایی تازه نیاز دارد. این مقاله با هدف کشف چگونگی این تعاملات می‌کوشد با شرح عمیق و گسترده عصر صادقین:(94ـ 148ه.ق) به عنوان یک زمینه، مناسبات اجتماعی و سپس تعاملات فکری و علمی امامیه با خوارج را در دو بخش جدا از هم بررسی کند. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که امامیه در این دوره با راهبری امام باقر(ع)و امام صادق(ع)در کنار مخالفت با هرگونه برخورد عجولانه با اقدامات خوارج، با انگیزه هدایت‌گری و جذب در پی ارتباط با آنها بودند و هم‌زمان، با افکار نادرست آنها مقابله علمی می‌کردند.
صفحات :
از صفحه 7 تا 30
مشخصات اثر
دیدگاه ائمه(ع) درباره شخصیت و قیام زید بن‌علی (بر اساس سیر و بستر تاریخی مناسبات زید بن‌علی و پیشوایان امامیه (ع))
نویسنده:
روح الله توحیدی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
متن مقاله مراجع
چکیده :
قیام زید بن‌علی (م121ق) از جهت زمینه‌ها، عوامل، ابعاد، نتیجه و پیامدهایش از موضوعات تاریخی پر ابهام است. یکی از ابعاد این موضوع، که همچنان مورد بحث محققان است، چگونگی مناسبات زید بن‌علی با پیشوایان امامیه و ماهیت عقیده و عمل وی در این روابط است. نگارنده معتقد است آنچه موجب پراکندگی نظرات و ابهام در این موضوع شده، کم‌توجهی به سیر تاریخی روابط و بستر سیاسی رخدادها و نگاه یکجانبه به اصالت اخبار است. از این رو در این مقاله روابط زید بن‌علی به طور جداگانه با سه امام هم‌دروه‌اش، یعنی امام سجاد (ع) و امام باقر (ع) و امام صادق (ع)، بررسی می‌شود. نتایج تحقیق در این مطالعه بسترشناسانه نشان از سیر ناهمگون و نزولی تعاملات زید با رهبران امامیه و تأثیر شرایط سیاسی موجود در واکنش‌ها و فرمایشات ائمه (ع) در تمجید زید بن‌علی و قیام او دارد؛ موضوعی که قائلان به تأیید قیام زید از سوی ائمه (ع) به آن توجه نکرده‌اند.
صفحات :
از صفحه 55 تا 72
مشخصات اثر
تعاملات فکری- فرهنگی زیدیه و امامیه در عصر صادقین (ع)
نویسنده:
نعمت اله صفری فروشانی ,روح اله توحیدی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقيقات,
چکیده :
بخش قابل توجهی از جریان حدیثی شیعیان کوفه را در دوره امام باقر (ع) گروهی تشکیل می دادند که بین افضل بودن امام علی (ع) و مشروعیت خلافت شیخین جمع می کردند. این گروه پیش زیدی با امامیه نیز ارتباط داشتند و با ورود زید بن علی به کوفه از وی حمایت کردند. پس از قیام زید (رض)، طرفداران وی رویه فکری او را توسعه دادند و به ترویج آن مبادرت ورزیدند. مناسبات این گروه با شیعیان طرفدار نص موضوعی است که این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی و در محدوده عصر صادقین (ع) به آن پرداخته است. نتایج حاکی از آنست که اشتراکات فکری سبب همگرایی این دو گروه و گسترش آموزه های عمومی شیعه بوده است؛ اما با رشد زیدیه و دستیابی آنان به مبانی نسبتا مستقل، دایره اختلافات زیدیان با امامی مذهبان وسیع تر شده و هر دو فرقه برای حفظ هواداران خود و جذب شیعیان دیگر، اقداماتی در برابر یکدیگر صورت داده اند.
صفحات :
از صفحه 19 تا 47
مشخصات اثر
حدیث صلح امام حسن(ع) (بررسی و تحلیل پیشگویی رسول خدا (ص) از صلح میان دو گروه بزرگ مسلمانان)
نویسنده:
منصور داداش نژاد,روح الله توحیدی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
در میان روایات، دسته ای از روایات یافت می شود که شامل صلح امام حسن(ع) از زبان پیامبر است که در مجموعه های روایی اهل سنت به صورت گسترده انعکاس یافته است. براساس این روایات، رسول خدا(ص) از صلح میان دو گروه بزرگ از مسلمانان به وسیله امام حسن(ع) خبر داده است و این پیشگویی در سال 41 هجری که به «سال جماعت» شهره شد، به وقوع پیوسته است. در این مقاله با هدف دستیابی به میزان صحت و سقم این روایت، ابتدا اسناد حدیث و مسیر نقل آن پیگیری شده و سرنخ و منشأ حدیث را در مجامع اهل سنت و راوی اصلی آن را حسن بصری (م. 110 ق) شناسایی کرده است. آنگاه با به کارگیری معیارهای نقد متون، متن حدیث مذکور، نقادی شده و آن را موافق اندیشه ها و ایده های صلح گرا و صوفیانه حسن بصری یافته و به این نتیجه رسیده است که حدیث یادشده افزایش و توسعه یافته و بخش هایی از آن مخدوش است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 11