جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از حجة الاسلام حسين بن محمد تبريزي ممقاني که در سه مقاله و يک خاتمه در اثبات مذهب شيخيه در برابر متشرع بنام ناصرالدين شاه در نهم رجب سال 1285 ساخته است و نخستين تحرير آن روز مبعث 1280 است. زمان تاليف: 1286 ه. ق؛ اهداء به: ناصر الدين شاه نويسنده مي گويد چون اين روزها شاه و بزرگان قوم را سر آنست كه بين مسلمانان صلح افكنند و همه را در راه برادري سوق دهند لذا درباره اختلاف: « بعضي از فضائل و مناقب و مقامات و مراتب جناب و لا يتمآب و سائر ائمه اطياب » نظر برين رفت كه كتابي نوشته شود در سه مقاله و يك خاتمه بدين شرح: مقاله اولي: درباره مرتبه نبوت و ولايت مطلقه و سلطنت كبري كه خداي واحد بيهمتا بجناب محمد مصطفي عطا فرموده است؛ مقاله ثانيه: در بيان منشاء نزاع؛ مقاله ثالثه: در بيان حكمت اختلاف؛ خاتمه: در پاره اي ازاخبار سني ها. (عبدالله انوار) از حسين بن محمد تبريزي ممقاني. رساله ايست در باره اختلافات شيخي و غير شيخي، نگارنده بدون ذك نام پادشاه وقت، ماموريت يافتن خود را از طرف او براي رفع غائله و كشت و كشتار بر سر اختلاف عقايد ذكر مي كند و در آن آمده: (از جانب سني الجوانب فرمان واجب الاذعان باحضار ايندعا گوي ... . خطاب باين دعا گوي خاكسار ... . جناب فضايل و كمالات اكتساب. . ميرزا محمد حسين حجة الاسلام موفق باشند سالهاست كه مي شنويم فما بين شيخي و غير شيخي در بعضي مسائل. . رساله در سه مقاله و يك خاتمه است: 1-در بيان محل نزاع و اختلاف 2-در بيان سبب و منشاء نزاع حضرات با اين فرقه محقه 3-در بيان حكمت اختلاف و ثمره است. از ميرزا محمد حسين بن محمد حجة الاسلام تبريزي ممقاني شيخي كه در 1285 پس از اينكه گروهي خواسته اند او را بكشند و از دست آنها رهيده بود و پس از اينكه شاه او را بتهران خواسته بود ساخته و از گروه شيخي دفاع كرده است. فرمان شاهانه در ديباچه هست. (محمد تقي دانش پژوه) در پي آشوبي كه ضد شيخيان در تبريز بر پا شد. مؤلف اين كتاب را در اثبات حقانيت و صحت اعتقادات اين گروه نگاشت و به پيروي از طريقه شيخ احمد احسائي انديشه هاي اعتقادي آنان را اثبات نمود. اين رساله به روز مبعث از ماه رجب 1285 پايان يافته و داراي سه مقاله و يك خاتمه مي باشد بدين تفصيل: مقاله اولي: در بيان محل نزاع و اختلاف. مقاله ثانيه: در بيان سبب و منشأ نزاع. مقاله ثالثه: در بيان حكمت اختلاف و ثمره آن. خاتمه: در بعضي اخبار و آثار از طريق سنيان. (سيد احمد اشكوري) در اين رساله مؤلف كه متمايل به عقايد شيخيه است از ايرادات وارده به آنها و خصوصاً شيخ احمد احسايي دفاع نموده و بدين وسيله مي خواهد بين مخالفان و موافقان شيخيه توافق ايجاد كند. (صدرائي خوئي، علي) آغاز كتاب: «الحمدلله الذي لم يجعلنا من المعاندين المنکرين ... و بعد اين رساله مختصر وسيله اي است كه اين حقير مقر بقصور و تقصير» . انجام كتاب: «اين همه را بي اختيار، و السلام علي من اتبع الهدي و خشي عواقب الردي ... » . [فهرست نسخه هاي خطي فارسي 976؛ مجلس 12/269 ش 4570؛ کتابخانه ملک 3/561؛ ملي 5/115؛ شخصي ميبدي 2/120؛ فهرست سلطنتي 1/826؛ دانشگاه تهران 14/3634؛ مجلس شورا 12/269؛ دارالحديث ص 246؛ شورا 1/120/33 و 1/158/33؛ فهرستواره منزوي 9/448]