جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ساخت‌گرایی تکوینی شاخه‌ای از جامعه‌شناسی ادبیات است که لوسین گلدمن آن را بر اساس نظریات گئورک لوکاچ، مارکس، هگل و ژان پیاژه بنا نهاد. جامعه‌شناختی ادبیات، به عنوان یکی از رویکردهای مطالعاتیِ بین رشته‎ای در نقد ادبی به پیوند میان ادبیات و جامعه می‌پردازد. لوسین گلدمن در این روش به بررسی ساختارهای متون و آثار و چگونگی پدید آمدن این ساختارها بر اساس شرایط تاریخی آن‌ها می-پردازد و در این راستا به وحدت میان صورت و محتوا تأکید دارد. بر اساس دیدگاه ایشان انسجام هر اثری مربوط به جهان‌نگری طبقات است از این رو همواره می‌کوشد تا رابطه‌ی ساخت درونی اثر را با جهان‎نگری و ساخت فکریِ طبقه اجتماعی نویسنده دریابد. صرف نظر از این مطالب، در بیانی کوتاه می‌توان گفت که ساخت‌گرایی تکوینی اصولا به بررسی منش تاریخی و اجتماعی و دلالت‌های عینی متأثر از گروه اجتماعی در زندگی عاطفی و عقلانیِ آفریننده‌ی اثر می‌پردازد. پس در این شیوه به جای توصیف، تشریح محتوای اثر ادبی مورد مداقه قرار می‌گیرد. پژوهش حاضر با تمرکز بر این فرضیه که ایدئولوژی به موازات جهان‎بینی و ارزش‎های اجتماعی عصر سلجوقی در صورت‎بندی و شاکله‎ی راحهالصدور و آیهالسرور مؤثر بوده است با استفاده از روش مطالعه‌ی کتابخانه‌ای به شیوه‌ی تحلیلی با تکیه به این نظریه به بررسی و خوانش این اثر می‌پردازد و بر این مساله متمرکز است: آیا شرایط و مقتضیات تاریخی و اجتماعی بر ابعاد عاطفی و عقلانی نویسنده موثر بوده‌اند و ساختار اثر بیان‌گر آن است؟ به طورکلی یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که راوندی تحت تاثیر گفتمان‌های عصر سلجوقی بوده و اثرش شاکله‌ی نظام فکری و رفتاری آن دوره است.

کانت و فلسفهٔ معاصر ترجمه‌ای است از کتاب ایمانوئل کانت، اثر لوسین گلدمن که با ترجمهٔ فارسی پرویز بابایی به همت انتشارات نگاه در سال 1381 انتشار یافته است و چاپ دوم آن نیز در سال 1392 روانهٔ بازار شده است. در این مقاله مطالب در دو بخش اصلی تنظیم شده است: بخش نخست مقدمهٔ مختصری است که به محتوای خود کتاب و رویکرد کانت‌شناسانهٔ گلدمن می‌پردازد و بخش دوم، به منزلهٔ بخش اصلی یادداشت، به بررسی نقادانهٔ ترجمه فارسی کتاب اختصاص دارد.