جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پایان‌نامه‌ی حاضر، به بررسی دیدگاه‌های مفسران، اصولیان و قرآن پژوهان در باب عام و خاص و مطلق و مقید و نیز میزان تأثیرگذاری آن ها در اختلاف‌های تفاسیر به خصوص تفاسیر فقهی و پیامدهای آن پرداخته است. با بررسی تطبیقی دیدگاه اصولیان، مفسران و قرآن پژوهان، اختلاف‌نظر چندانی در تعریف عام و خاص، مطلق و مقید مشاهده نشد، بیشترین اختلاف در انواع مخصص‌ها (قیاس، اجماع، عرف) می‌باشد. از زمان شیخ بهائی به بعد انواع عموم به صورت صریح و فزاینده وارد مباحث فقهی و اصولی شده است و اختلاف در تعریف‌ها، مصادیق و احکام، تقسیم عموم به سه قسم استغراقی، مجموعی، بدلی و مسائلی از این قبیل آمده است.اصولیان شیعه معتقدند؛ قرآن و سنت بر بطلان قیاس، عرف و اجماع بدون تأیید امام معصوم (علیه‌السلام) دلالت دارد. گرچه شیعه تنقیح مناط را معتبر دانسته‌اند؛ لکن اختلاف در مصادیق عام و خاص و مطلق و مقید تا حد زیادی منشأ اختلاف در تفاسیر فقهی شده است؛ از سوی دیگر گاهی مراد واقعی عمومات و مطلقات، از ابتدا روشن نبوده شرایط زمانی و مکانی سبب روشن شدن تقیید مطلق و تخصیص عام شده است؛ رعایت و به‌کارگیری اصول و قواعد عام و خاص و مطلق و مقید تأثیر بسزایی در فهم قرآن ورفع اختلاف ها دارد.