جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از پربسامدترین موضوعاتی که در حکایت‌پردازی متون صوفیه دیده می‌شود، حکایاتی است که دربارۀ کرامات عرفا نوشته شده است. نخستین گام برای مطالعۀ این حکایت‌ها ارائۀ طبقه‌بندی موضوعی‌ـ بسامدی حکایات با حداکثر میزان شمول آن‌هاست. در متون صوفیانه‌ای که به زبان فارسی نوشته شده‌اند، مطلبی تحت عنوان طبقه‌بندی کرامات به صورت جامع و علمی وجود ندارد و تنها هنگام بیانِ کراماتِ اولیا، انواعی از آن بر‌شمرده شده است. حاصل پژوهش‌های مؤلف در این زمینه، این است که حکایات حاوی کرامات عرفا در متون منثور صوفیانه تا قرن هفت در 21 دستۀ کلی و 15 شاخۀ فرعی جای می‌گیرند. پربسامدترین موضوع در حکایات کرامات به «اطلاع بر غیب» و کم‌بسامدترین موضوع به «بر هوا رفتن جنازه» اختصاص دارد.

این پایان نامه، عمل عبادی روزه را در چهار فصل و از جهات مختلف مورد بررسی قرار می دهد. در فصل اول روزه را از نظر معنی و اصطلاحی توضیح داده و پیوند این واژه را با واژ های دیگری همچون : امساک، صبر در بعد فردی و اجتماعی و صوم بررسی می کند؛ همچنین وجود آن در اسلام و دیگر ادیان الهی مورد بحث قرار می دهد. در فصل دوم این پایان نامه فلسفه روزه و چرائی آن را برای فرد مشخص نموده و اتصال دادن اندیشه انسان را با ذکر خداوند بیان می کند و آن را با نیازهای روحی و جسمی انسان ، ونتیجه روزه ، را تقوا و تقویت اراده و محک اخلاق بر می شمارد و وسعت دادن اندیشه انسان با ذکر خداوند را بیان می کند. این فصل نمایانگر این مطلب است که خداوند باری تعالی، روزه را جز برای حفظ تعادل و سلامت انسان واجب نکرده است. در فصل سوم مراتب و درجات روزه که به روزه عموم و اخص تقشیم می شود که روزه عموم همان سی روز روزه ماه رمضان است و روزه اخصی الخصوص روزه اعضاء و جوارح است بیان شده و چگونگی قرار گرفتن امر روزه بر ظواهر و بواطن انسان بررسی شده است اینکه چگونه ظواهر و بواطن و عملکرد های آن باید تحت الشعاع روزه قرار گیرند، از مطالب این فصل به شمار می رود. در فصل چهارم آثار و پیامدهای فردی روزه را بیان نموده و آن را به قناعت و پرهیز از زیاده روی، عادت کردن به امانت داری، تواضع و قروتنی، تقوی و تقویت اراده فردی و صحت و سلامت جسمی و روحی دسته بندی کرده و فوائد اجتماعی روزه را بیان نموده و آن را، به تقویت اراده جمعی همراه با صبر و استقامت، به یاد آوردن فقراء، پی بردن به آزادی و حریت انسانی مقابله با ستمگران و زور گویان و پاک نمودن جامعه از ریاکاری و پدید آمدن حسن خلق در افراد جامعه، مساوات و برابری، تقوای اجتماعی و دوری از جرایم و پرورش وجدان اجتماعی را دسته بندی کرده و روزه را در گرایش انسان به معنویت و پاکسازی ساختاری جامعه مؤثر می شمارد.