جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
فرمانیان آرانی, مهدی (عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب قم)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 114
بررسی و نقد مراسم نهم ربیع در منابع شیعی
نویسنده:
اعظم خوش صورت موفق؛ مهدی فرمانیان
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
متن نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه ادیان و مذاهب,
چکیده :
امروزه دشمنان اسلام برخی باورها و اعمال نادرست جهال یا معاندانِ فرق مختلف را حمایت می‌کنند و به آن دامن می‌زنند. از آن جمله پررنگ‌نمایی جشن نهم ربیع با عنوان شادی از قتل خلیفه دوم و تحریک احساسات مذهبی دیگر مسلمانان به واسطه برپایی مراسمی مشتمل بر سب و لعن و برخی اعمال سخیف، که در توجیه آن به حدیث رفع‌القلم استناد می‌کنند، در حالی که حدیث مذکور اشکالات سندی و محتوایی فراوانی دارد و نمی‌تواند محل استناد باشد. از سوی دیگر، قرآن برای جلوگیری از مقابله به مثل و توهین بت‌پرستان، حتی اجازه اهانت به بت آنان را نمی‌دهد و این شیوه در سیره اهل بیت (ع) نیز اتخاذ شده است و قطعاً عمل نهی‌شده نمی‌تواند مصداق تعظیم شعائر باشد. به‌علاوه، اساساً از لحاظ تاریخی مرگ خلیفه دوم در نهم ربیع‌الاول اتفاق نیفتاده است. ضمن اینکه با عنایت به وضعیت کنونی جهان اسلام و تشخیص ولی امر مسلمین و بنا بر حکم ثانویه، بسیاری از علمای بزرگ شیعه پرداختن به این مسائل را موجب وهن مذهب شیعه و مخل وحدت و فاقد هر گونه مجوزی می‌دانند. بنابراین، اهمیت روز نهم ربیع‌الاول نزد شیعیان به جهت سال‌روز آغاز امامت حضرت حجت (عج) است که یکی از اعیاد مهم محسوب می‌شود.
صفحات :
از صفحه 111 تا 130
مشخصات اثر
انحای استمداد از اولیای الهی و وجوه اختلاف در آن
نویسنده:
مهدی فرمانیان کاشانی ، محمد معینی فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
مسئلۀ استمداد از اولیای الهی از جملۀ مسائل کلامی است که بین مسلمانان از اهمیت خاصی برخوردار است. اصل این آموزه هرچند مسلّم و پذیرفتنی است، در برخی از اقسام و نحوۀ آن اختلافاتی بین مذاهب اسلامی وجود دارد. در یک نگاه کلی، توسل، شفاعت و استغاثه که از اقسام استمداد محسوب می‌شوند، سه حکم را در اسلام به‌دنبال می‌آورند. حکم اول، عدم اشکال و جایز بودن همۀ آنهاست؛ حکم دوم، تحریم کلی اقسام آن است و حکم سوم تفصیل دارد. یعنی برخی از این اقسام محل اشکال و برخی دیگر جایز هستند. وهابی‌ها از جملۀ کسانی هستند که در زمینۀ توسل، شفاعت و استغاثه، نظر بسیار تند و تکفیری دارند؛ به‌گونه‌ای که بسیاری از مسلمانان را با حربۀ تکفیر و تهمت شرک از دایرۀ اسلام بیرون می‌دانند و قتل آنها را نیز جایز می‌شمارند. در پژوهش حاضر با کاویدن زوایای مختلف استمداد از اولیای الهی در قالب توسل، شفاعت و استغاثه، اقسامی شانزده‌گانه را برای موارد مذکور ترسیم و محل نزاع با مخالفان را تقریر می‌کنیم. گفتنی است که از این اقسام، پنج قسم به توسل مربوط است که در یک حالت از آن، بین شیعه و وهابیت اختلاف وجود دارد. پنج قسم دیگر به شفاعت ارتباط دارد که در یک قسمت آن اختلاف است. شش قسم دیگر هم به استغاثه مربوط است. در نهایت با این تقریر، خوانندۀ گرامی متوجه می‌شود که صرفاً برداشتی نادرست و غیرعلمی و نداشتن توجه کافی به اقسام مسئله، سبب برداشت نادرستی از این مبحث شده است. زیرا در بیشتر این اقسام نظر وهابیت با نظر شیعه همسان است و آنها نیز این موارد را قبول دارند.
صفحات :
از صفحه 95 تا 119
مشخصات اثر
امامت و مسئله بدا در اسماعیل بن جعفر. بررسی روایت:«ما بدا لله مثل ما بدا فی اسماعیل»
نویسنده:
مهدی فرمانیان , احسان جندقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه,
چکیده :
حدیث:«ما بدا لله مثل ما بدا فی اسماعیل» با یکی از عقاید اختصاصی شیعه، یعنی «بدا» ارتباط وثیق یافته است. برسی سندی نشان می دهد، این حدیث بیشتر در منایع امامیه وجود دارد و اکثر استاد آن، مرسل و مقطوع هستند. تنها سند معتبر در «اصل» زید نرسی آمده است که برخی اهل رجال، خود زید را توثیق نکرده اند، اما امامیه به جهت نقل اصل زید از سوی ابن ابی عمیر، این اصل را پذیرفته اند. در متن حدیث نیز لفظی که به امامت اسماعیل اشاره داشته باشد، وجود ندارد، اما به خاطر تفسیر عمدی زیدیان و سرایت این برداشت به دیگر فرقه های اسلامی، مسئله ای مورد مناقشه در تاریخ شده است. بررسی محتوایی حدیث نیز این نکته را بدست می دهد که این روایت، هیچ ارتباطی به امامت اسماعیل ندارد و حتی خود اسماعیلیان به خاطر تضادی که این حدیث با مبانی آنان دارد، توجه چندانی به این حدیث نکرده اند.
صفحات :
از صفحه 57 تا 71
مشخصات اثر
اهل بیت (ع) از ديدگاه ابوحنیفه
نویسنده:
محمدشفق خواتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
در روزگار ابوحنیفه نگاهها به اهل بیت متفاوت بود. جدا از برخی عثمانی مذهبان حجاز و اهل حدیث عراق گروههای متعدد یبه عنوان شیعه شناخته می شدند برخی صرفا به دلیل دوستی اهل بیت و نقل فضائل ایشان شیعه نام گرفته بودند که از آنان با عنوان شیعه محب یاد می شود. در این میان ابوحنیفه فراتر از یک شیعه محب و شاید بتوان گفت که حتی فراتر از یک شیعه سیاسی بوده و به مرجعیت علمی اهل بیت نیز باور داشته است. او در بعد سیاسی و در باب امامت و خلافت اسلامی دیدگاهش منطق بر دیدگاه زبدیه است یعنی ضمن پذیرش خلافت خلفای راشد و اعتقاد به افضلیت امام علی ع نسبت به عثمان پس از ایشان به امامت و خلافت امام حسن مجتبی ع معتقد بود و بعد از ان حضرت نیز امامت و خلافت را حق فرزندان امام علی ع از بطن فاطمه می دانست. با این حال وی برای خود استقلال در نظریه پردازی قائل بوده است و نمی توان وی را در اندیشه های فقهی و کلامی اش تابع و کمال اهل بیت ع دانست. باید افزود که اندیشه های وی در عرصه کلام بیشتر از خوزه فقه به مکتب اهلیت ع نزدیک است. او ضمن تلمذ نزد صادقین و زید بن علی ع روابط دوستانه ای با امامان اهل بیت ع برقرار نموده بودو به اکرام و احترام ایشان می پرداخت و آنان را بهترین و عالمترین افراد عصر خود می دانست. وی نه تنها علی رغم اصرار دو حکومت اموی و عباسی هرگز حاضر به همکاری با آنان نشد و هیچگاه مشروعیت این دو دستگاه را نپذیرفت بلکه از قیامهای علویان بر ضد آنان نیز به حمایت بسیار جدی پرداخت و سرانجام به دلیل همراهی با علویان و عشق به اهل البیت ع و وجود رگه های شیعی در او توسط منصور عباسی به زندان افتاد و به احتمال زیاد در اثر خوراندن زهر در زندان به شهادت رسید. اکثر روایات و مناظراتی که در برخی منابع شیعی و سنی آمده و حاکی از روابط تیره صادقین ع با ابوحنیفه است به لحاظ متنی و سندی پذیرفتنی نمی نماید و از هر دو جهت دارای مشکل است. گروههای منسوب به ابوحنیفه طیفهای گوناگونی هستند که از آن میان می توان دسته های ذیل را نام برد: الف) حنفیان کلامی و عدلگرا (که جزء پیروان اولیه ابوحنیفه بوده و امروزه وجود ندارد). ب) حنفیان اهل سنت و جماعت (ماتریدیه، طحاویه، بربلویه و دیوبندیه) ج) حنفیان دوازده امامی و صوفی مسلکان د)حنفیان سلفی. از این میان نزدیکترین دسته به مکتب اهل بیت ع و تشیع حنفیان دوازده امامی و دورترین گروه حنفیان سلفی هستند. عامل دوری برخی حنفیان از مکتب اهل بیت ع و تشیع عوامل ذیل بوده است1. افول مکتب کلامی و عدلگرای حنفی و گسترش مکتب حنفی اهل سنت و جماعت.2. نفوذ بخاری و صحیح او در میان حنفیان 3. دعوای سیساسی عثمانیان و صفویان 4. نفوذ وهابیت و سلفیه در میان حنفیان
مشخصات اثر
واکاوی اراده الهی در اندیشه فلاسفه و متکلمان اسلامی با تأکید بر مدرسه کلامی بغداد و حله
نویسنده:
مهدی فرمانیان، حسین حجت خواه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
چکیده: «اراده الهی» از مهم ترین مباحثی است که تبیین کلامی و فلسفی آن با یکدیگر متفاوت است؛ هرچند برخی متکلمان در تفسیر «اراده الهی» به اندیشه فلسفی گراییده اند. در اندیشه متکلمان نخستین امامیه، با تأکید بر مضامین احادیث اهل بیت، اراده یکی از مراتب فعل الهی و به معنای «عزم بر مشیت» بود؛ اما مدرسه بغداد، همگام با معتزله بغداد، آن را به «فعل الهی» یا «امر به فعل» تفسیر کرد؛ گرچه ذاتی دانستن اراده و تفسیر آن به «علم به مصلحتِ در فعل» نیز طرفدارانی داشت. پس از مدرسه بغداد و در طول تاریخ کلام امامیه، تحلیل اراده تحت تأثیر اندیشه فلسفی قرار گرفت و سرانجام در مدرسه حله، اراده به امری ذاتی یا همان داعی، یعنی «علم به مصلحت و خیریت در فعل» تفسیر شد. در این پژوهش، درصدد هستیم با واکاوی چیستی اراده از دیدگاه فیلسوفان و متکلمان، سیر تطور آن را در سده های میانه، به ویژه در اندیشه کلامی مدرسه بغداد و حله بررسی کنیم و با ارزیابی تطبیقی این دیدگاه ها، نسبت آنها را با رویکرد روایات در این زمینه دریابیم.
صفحات :
از صفحه 43 تا 60
مشخصات اثر
زمینه سازی و نقش آفرینی عقلانیت در دوران ظهور
نویسنده:
عفت صنیعی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
انسان در پی کمال جویی خود با اندیشه مهدویت مواجه است که یکی از کمالات اساسی در آن‌، تکامل عقل است.اما از آنجا این تکامل، نمی‌تواند به صورت انفجاری و جهش ناگهانی در بشر رخ دهد، نیازمند زمینه سازی است.راهکار ایجاد زمینه سازی برای نزدیک شدن به زمان ظهور و بالا رفتن ظرفیت‌های بشر برای درک آن عصر‌، عقلانیت است و انسان می‌تواند با شناخت عوامل و موانع رشد عقل‌، امکان پرورش این استعداد را فراهم و بشریت را آماده پذیرش دوران ظهور کند.در دوران ظهور‌، امام علیه السلام به عقل‌های مستعد و آماده‌، کمک می‌کند تا هر چه بیشتر تکامل یابند و سپس به مدد عقل کمال یافته بشر‌، که تأثیر مهمی بر همه ابعاد وجود انسان دارد‌، بشریت را در همه حوزه‌های سیاسی‌، اقتصادی‌، اخلاقی و... به کمال ممکن می‌رساند و جامعه آرمانی انسان در حکومت مهدوی شکل می‌گیرد.
مشخصات اثر
اندیشه‌ عالمان بغداد (مکتب بغداد) در مسئله ولایت تکوینی
نویسنده:
مهدی فرمانیان ، جعفر رحیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
ریشه‌یابی معنایی عبارت نوظهور «ولایت تکوینی» نزد متکلمان مکتب بغداد اهمیت فراوانی دارد و این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی، اندیشه متکلمان بغداد را در مسئله «ولایت تکوینی» بررسی می‌کند. برخی از عالمان معاصر برای ولایت تکوینی شاخصه‌هایی مانند: خلق ایجادی کل یا بخشی از عالم توسط اولیا (علت فاعلی‌بودن اولیا برای عالم)؛ ابقای وجودی کل یا بخشی از نظام عالم توسط اولیا (اولیا علت ابقای عالم باشند)؛ تدبیر کل نظام عالم و یا بخشی از نظام عالم به‌توسط اولیا؛ وساطت آنان در همه فیوضات و یا وساطت در بخشی از فیوضات؛ اطاعت کل عالم از ولیّ و یا اطاعت بخشی از عالم از او؛ تحقق معجزه، خرق عادت و کرامت به دست اولیا را مطرح می‌کنند. از میان شاخصه‌های ولایت تکوینی، تنها شاخصه‌ای که در اندیشه متکلمان بغداد قابل رصد است، تحقق امور خارق ‌العاده به دست ائمه: بوده و دیگر شاخصه‌ها از شئون ائمه محسوب نمی‌شده است. در این پژوهش نشان داده می‌شود که از متکلمان بغداد، یعنی شیخ مفید، سید مرتضی، شیخ طوسی و محقق کراجکی بسیاری از روایت‌های اعجاز ائمه را در آثارشان منعکس نکرده‌اند. آنان تصریح دارند که اعجاز و تصرف‌ خارق العاده که گاهی به ائمه نسبت داده شده، فعل خداوند است که به دست انبیا و اوصیا انجام می‌دهد.
صفحات :
از صفحه 95 تا 115
مشخصات اثر
عثمانیه و اصحاب حدیث قرون نخستین تا ظهور احمد بن حنبل: با تأکید بر سیر اعلام النبلاء ذهبی
نویسنده:
مهدی فرمانیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مشخصات اثر
نجات اکثریت و انحصار حقانیت کامل در یک دین (بازخوانی دیدگاه ملاصدرا درباره آموزه نجات با توجه به مبانی فلسفی و عقلانی)
نویسنده:
مریم پوررضاقلی؛ علیرضا قائمی نیا؛ علی الله بداشتی؛ مهدی فرمانیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
رستگاری موضوعی است که از ابتدای خلقت ذهن بشر را به خود مشغول کرده است؛ ازاین‌رو تمام ادیان و مکاتب جهان سعی کرده‌اند با توجه به متون اصیل خود به این دغدغه آدمی پاسخی درخور و شایسته بدهند. برخی از پاسخ‌ها به قدری تنگ‌نظرانه است که رستگاری را تنها در چارچوب فرقه خاصی معرفی کرده است؛ ازهمین‎رو رستگاران به خود این اجازه را داده‌اند که حکم به شقاوت دیگران بدهند و آنان را مستحق عذاب بدانند! ملاصدرا فیلسوف شهیر اسلامی با نگاهی عقلی همراه با تأییدات نقلی تصویر زیبایی از رستگاری ترسیم می‌کند که می‌تواند معضلات زندگی مردم فرق و ادیان مختلف را در کنار یکدیگر به زیبایی حل کند. با بررسی دیدگاه ملاصدرا او را گاهی انحصارگرا می-یابیم که فقط مؤمنان مسلمان را اهل نجات می‌داند و گاهی او را شمول‎گرایی می‌بینیم که مسلمانان افتخاری زیادی را به ما معرفی می‌کند و گاهی نیز وی با تشکیکی‌دانستن نجات و مراتب فهم، خود را کثرت‎گرا معرفی می‌کند. اما دیدگاه جامع و نهایی وی را نظریه‌ای عقلانی و فراتر از این نظریه‌ها می‌یابیم.
صفحات :
از صفحه 111 تا 150
مشخصات اثر
تمایزات اهل‌ بیت(ع) به عنوان انسان برتر در نظر ابن‌حنبل و ابن‌تیمیه
نویسنده:
مهدی فرمانیان، علیرضا میرزایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
ابن‌حنبل در کتب خود همانند المسند و فضائل الصحابه و مطالب منقول در کتب تاریخ و سیر، نگاه اجلالی و تثبیتی و احترام‌آمیز به اهل ‌بیت(ع) دارد. هرچند وی از سلسله‌جنبانان اهل حدیث و سلفی‌گری است در شکستن فضای عثمانیه و مروانی ضد علی(ع) نقش ممتازی ایفا کرد. نقش و اهتمام او در تربیع و تثبیت خلفای راشدین در چهار نفر، که منتهی به علی(ع) می‌شود، بسیار برجسته است. دیدگاه‌های ابن‌تیمیه، خلف ابن‌حنبل نیز، با وجود اشتراکات فراوان، گاه متفاوت با ابن‌حنبل است و گاه نیز با وی اختلاف دارد و بعضاً نسبت به اکثریت علمای اهل‌ سنت در موضوع منزلت اهل ‌بیت(ع) متفرد می‌شود. موضع ابن‌تیمیه راجع به اهل‌ بیت(ع) اجلالی و تثبیتی است اما در اثر عواملی گاه گرفتار جدل‌های بی‌حاصل و تفریط در حق اهل‌ بیت(ع) شده است. شیعیان، ائمه اهل‌ بیت(ع) را به عنوان انسان کامل قبول دارند که مظهر تجلی اسما و صفات الهی است. این نگاه در اهل‌ سنت طرفدار ندارد و دو اندیشمند حنبلی مذکور با وجود اعتقاد به منزلت والای آن ذوات مقدسه آنها را از نمونه انسان‌های برتر جامعه بشری و اسلامی می‌شناسند. در این مقاله، دیدگاه این دو عالم حنبلی را درباره منزلت اهل ‌بیت(ع) بررسی تطبیقی می‌کنیم.
صفحات :
از صفحه 223 تا 246
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 114