جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 26
الگوی رشد اخلاقی از دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی
نویسنده:
فرشته ابوالحسنی نیارکی، هاشم قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این جستار، تلاش می‌شود الگوی رشد اخلاقی از دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی بازطراحی شود. این مقاله بر آن است که با تأکید بر امکان تحول اخلاقی، و معنایابی واژۀ رشد در آثار خواجه نصیرالدین، از طریق تعمیم تعریف استکمال، به مقایسۀ مفهوم‌سازی وی از رشد اخلاقی با انگارۀ روان‌شناسان رشد بپردازد. تأکید اندیشمندان رشد اخلاقی، تعریف از طریق عوامل اخلاق است. ما پس از تبیین فرایند رشد اخلاقی، ماهیت رشد اخلاقی را از حیث کیفیت ترکیب و اولویت عوامل تعریف می‌کنیم. تحلیل مفهومی، گزاره‌ای و تحلیل سیستمی از آثار طوسی، ابزار و روش تحقیق بوده است. طوسی همچون فلاسفۀ یونان به نقش شناخت در تحول اخلاقی اهمیت ویژه‌ای داده است. استنباط و استدلال موضوعات کلی و جزئی اخلاقی ـ که منشأ رفتار است ـ از پیش‌انگاره‌های معرفتی عقل نظری، از طریق عقل عملی صورت می‌پذیرد. نقش عواملی چون عواطف، جنسیت، عوامل جسمانی، عوامل بیرونی‌ـ‌محیطی نیز بررسی شده است. بر این اساس، کارکرد اخلاقی انسان، فرایندی فعال با خاستگاه سرشتی، متضمن نظم‌دهی رفتارهای آدمی توسط شناخت در بافت هنجارها و ارزش‌های محیط است، به گونه‌ای که در طول زمان و ممارست و تجربه، این انتظام برای انسان به صورت ملکه ـ که ارزش‌های خودساخته زیربنایی رفتارند ـ درونی‌ می‌شود. این تحول اخلاقی، به شکلی نظام‌مند همچون یک الگوی مرحله‌ای، از کودکی شروع به شکل‌گیری می‌کند و مراحل آن تا بزرگسالی ادامه دارد و در بزرگسالی نیز دارای سطوح و مراتب متعدد است. خواجه برای هر یک از این مراحل، اصول تربیتی‌ای بیان کرده است.
صفحات :
از صفحه 75 تا 106
الگوی سلامت نفس نزد نصیرالدین طوسی تحلیل سلامت نفس و فضیلت به‌ مثابه نخستین قدم در تحقق انسان خوب
نویسنده:
فرشته ابوالحسنی نیارکی، هاشم قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تحلیل سلامت نفس و تبیین ویژگی‌های آن مسئله‌ای انسان‌شناختی در اندیشه متفکران مسلمان بوده است. نصیرالدین طوسی در آثارِ اخلاقی خویش، نظریه‌سازی ویژه‌ای در باب سلامت نفس انجام داده است. در این جستار، با تصویرسازی الگوی طوسی از سلامت نفس کوشیده‌ایم تحلیلی جامع از این مسئله در آثار وی عرضه کنیم. سلامت نفس در اندیشه طوسی، شرط لازم کمالات بالادستی محسوب می‌شود. در نظریه کمال‌محور طوسی، درمان امراض و رذایل و تأکید بر سلامت نفس (طب‌انگاری اخلاق) نقش بسزایی دارد. فضیلت مؤلفه مهم سلامت در تفکر طوسی است. وی در تحلیل این مسئله ناظر به تحقق‌داشت انسان سالم و مطلوب سخن می‌گوید و معیارهای وی معطوف به آن است، نه انسان آرمانی و عرفانی. تحلیل‌های طوسی متفاوت با نظریه‌های سلامت نفس، نظیر نظریه زکریای رازی، است. در این جستار از جایگاه طب روحانی در نظریه اخلاقی طوسی، تصویرسازی طوسی از امراض نفس و سلامت، راهکارها و الگوهایی که وی مطرح کرده است سخن می‌گوییم و با توجه به اخذ مؤلفه فضیلت در تحلیل سلامت به چیستی فضیلت و تحلیل قوای نفس و تفسیرهای مختلف طوسی می­پردازیم.
صفحات :
از صفحه 135 تا 159
ارزش معرفتی ظن بر پایه‌ی تصویرسازی فخر رازی (از اعتبار معرفت‌شناختی ظن تا کارکردهای آن در خداشناسی و دواعی فعل)
نویسنده:
هاشم قربانی، فرشته ابوالحسنی نیارکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در این جستار تصویرسازی فخر رازی از ظن و اعتبار معرفتی آن بررسی می‌شود. معناشناسی ظن در اندیشه‌ی رازی نشان از کاربردهای معنایی متفاوت آن دارد. در این مقاله تلاش می‌شود به مهم‌ترین وجوه اعتبارسنجی ظن در معرفت‌شناسی رازی پرداخته شود. از میان وجوه شش‌گانه‌ی اعتبار ظن که در این جستار شناسایی و صورت‌بندی شده است، دو تصویر واقع‌نمایی ظنون و نیز وجه تکثری ظنون در ایجاد یقین، اهمیت دارد. حیثیت واقع‌نمایی مهم‌ترین وجه اعتباربخشی یقین و ادراکات حقیقی است که بر انکشاف مطابَقی استوار است. اما آیا ظن نیز این وجه اعتبارسنجی را دارد و به‌طور کلی، در این واقع‌نمایی چه جایگاهی دارد؟ رازی شناخت‌های ظنی را در فرایندی از معرفت‌زایی قرار می‌دهد که در این فرایند، تکثر انگاره‌داشت‌ها، زمینه‌ساز ایجاد/تولید یقین در انسان (استنتاج یقین از ظن در وجه تکثری) است. ظن در وجه تکثری، آن هنگام واقعیت را بازنمایی می‌کند که در فرایند ایجاد یقین قرار گیرد و میان انگاره‌داشت‌های ادعایی، با محکی واقعی که فرآورده‌ی فرایند از آن حکایت می‌کند، ارتباط وجود داشته باشد. به‌همین‌سبب، رازی در توصیف این ارتباط، از واژه‌ی افاده یا زمینه‌ساز، در برابر دستیابی که در برخی ادراکات حقیقی است، استفاده می‌کند و خود، مصحح و منشأ واقع‌نمایی و اعتبار معرفتی انگاره‌داشت است. از‌این‌رو، رازی در تفکری فرایندی و سیستمی، ظن را تحلیل می‌کند و آن را بریده از دیگر باورداشت‌های انسان لحاظ نمی‌کند. رازی نمونه‌ی کاربست معرفتی ظن در فرایند یقین‌آوری را در دلایل پذیرش وجود خداوند و دواعی فعل طراحی می‌کند.
صفحات :
از صفحه 103 تا 124
نوشته‌های خواجه‌نصيرالدين طوسی در اخلاق؛ تحليل انتقادی– تطبيقی جامع از آثار اخلاقي وی
نویسنده:
فرشته ابوالحسنی نياركی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بررسي انتقادي نوشته هاي خواجه نصيرالدين طوسي در اخلاق هدف جستار حاضر است. پژوهش از اضلاع نظريه اخلاقي طوسي، مسبوق به آگاهي جامع از آثار وي ميباشد، ازاينرو، پيش از هر نوع پژوهشي از اخلاق نگاري او، تحليل نقادانه از نوشته هاي خواجه و ترابط آنها با يکدگر ضرورت دارد؛ شناسايي سهم اخلاق پژوهي در آثار خواجه و آثار مرتبط وي با اخلاق در اين راستاست. گزارش تفصيلي از همه آثار خواجه طوسي در زمينه هاي مختلف، شايسته اين جستار نيست؛ با اين بيان تنها به کتب، رسائل و مقالات طوسي در اخلاق‌نگاري اعم از «تک نگاري مستقل در اخلاق» و «مباحث پراکنده اخلاقي در ساير آثار» بسنده ميکنيم. همچنين بسبب اهميت اخلاق نگاريهاي مدون و مستقل خواجه، به بيان سال نگارش، انگيزه تأليف، جهت گيري اثر، روش، ساختار، منابع طوسي در آن اثر خاص، وضعيت نشر اثر، جايگاه اثر در تاريخ اخلاق نگاري، ارجاعات، مکتب اخلاقي و فهرست اجمالي با رهيافت تحليلي ـ تطبيقي از مسائل مي پردازيم. بررسي نسبت و پيوستگي آثار اخلاقي خواجه طوسي بويژه سه اثر مهم اخلاق محتشمي، اخلاق ناصري و اوصاف الاشراف از ديگر مباحث اين جستار است.
صفحات :
از صفحه 9 تا 36
مفهوم سازی استاد مطهری از وحی: از تحویلی نگری تا جامع نگری، و ارتباط آن با فطرت و ایمان
نویسنده:
فرشته ابوالحسنی نیارکی، هاشم قربانی، احمد بهشتی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
جستار حاضر، از منظری روش­شناسانه، جامع­نگری استاد مطهری به بحث تحلیل مفهوم وحی را کاوش می­نماید. از سویی، فیلسوفان مسلمان وحی را اتصال نبی با عقل فعال تلقی کرده و فقط به هویت علمی و شناختاری آن تأکید می‌کنند؛ و از سوی دیگر، برخی متفکران وحی را به صرف گرایش و تجربه نبی ارجاع داده­اند. در این تصور از وحی، بر بعد تجربی­انگاری و گرایشی وحی تأکید می­شود. هر دو رهیافت تصوری فروکاهش‌گرایانه و تحویلی­نگر از وحی ارائه می­دهند. استاد مطهری، با نقد هر دو رهیافت، به تحلیلی جامع­نگر از وحی الاهی دست یازیده­اند: به اعتقاد ایشان، وحی الاهی علاوه بر اینکه بعد شناختاری دارد و پیام الاهی است، بعد گرایشی نیز دارد. در مقاله حاضر، با بررسیدن مقام جامع­نگری از وحی، ارتباط آن با ایمان و فطرت نیز نزد مطهری واکاوی می­شود. مفهوم­سازی استاد از ایمان، از حیث روشی، از تصور ایشان از وحی کسب هویت می­کند. بنابراین، ایمان نزد مطهری هویتی دو بعدی دارد: شناختاری و گرایشی دارد. این تحلیل از وحی و ایمان با تقسیم فطرت به دو بعد شناختی و گرایشی نیز متلائم است؛ یعنی، تصور استاد از دو بعدی بودن انسان در تحلیل ایشان از وحی و ایمان مؤثر افتاده است. بدین‌سان، در منظومه فکری استاد، این سه بحث در تعامل ناظر بر هم هستند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 27
مفهوم‌سازی استاد مطهری از ایمان
نویسنده:
احد فرامرز قراملکی، فرشته ابوالحسنی نیارکی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ایمان در اسلام، پاسخ مثبت به وحی است. از اینرو ارائه تحلیلی معناشناختی از آن ضرورت دارد. تحقیق حاضر به تحلیل انتقادی از تصور استاد مطهری درباره ایمان میپردازد. ایمان در نظر ایشان، هویت دو بعدی شناختاری و گرایشی است. ایشان از تحویلینگری فاصله گرفته و به تعریف جامعنگر دست یافتهاند. از آنجا که استاد، وحی را متعلق ایمان می¬شمارند، مفهومسازی ایشان درباره «ایمان» از تصور ایشان از وحی کسب هویت می¬کند. بهنظر ایشان، وحی هم شامل آگاهی¬های نظری و عملیِ خطاب به عقل بشر است و هم نوعی ارتباط با دل و روح بشری میباشد. شیوه استاد در دستیابی به این تعریف، از اعتقاد ایشان درباره مشکک بودن ایمان نشأت میگیرد. در نزاع اخذ عمل در تعریف ایمان، ایشان مانند جمهور متکلمان شیعه، معتقد به رابطه مفهومی «ایمان» و «عمل» نیست؛ اما رابطه وجودی و نسبت آنها در عالم خارج را انکار نمیکند.
واکاوی تحلیل خواجه طوسی از چگونگی استکمال انسان: اشتداد وجودی یا حرکت در اعراض؟ (از چالش تا ارمغان درخشش جوهری)
نویسنده:
فرشته ابوالحسنی نیارکی، احد فرامرز قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
مسئله این جستار، واکاوی تحلیل خواجه از کیفیت حرکت و استکمال نفس (اشتداد وجودی یا حرکت در اعراض) است. دیدگاه خواجه طوسی را می­ توان در دو مرحله بررسید: 1. قبل از تکون نفس: بیان خواجه برخلاف کون و فسادِ مشائی، ملتزم اثبات حرکت اشتدادی برای صورت نوعیه نفس است. 2. در طول حیات آدمی: اگرچه طوسی در مواضعی به زعم مشاء، حرکت جوهری نفس را ابطال می­ کند، اما در تحلیل سیستمی از آرای وی به ­ویژه در بررسی استکمال، تحقق وجودی آن در ابعاد، مراتب و مراحل آن، سرانجام وی، همگام با رأی نو افلاطونیان، اشراقیون و عرفا، ارمغان درخشش در اثبات نوعی اشتداد وجودی برای نفس است. درخشش طوسی به­ سبب در دست نداشتن مبانی سازگار در مسئله حرکت و علم­ النفس، جلوه ­گر نوعی ناسازگاری در نظریه ­پردازی اوست که این ناسازگاری با این حقیقت که وی در مراحل آغازین سیر اندیشه حرکت جوهری نفس است، توجیه می ­یابد؛ سیری که توسط صدرا به نهایت می ­رسد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 28
تبیین کارکردی تکثر دلایل اثبات خدا: فخر رازی و ریچارد سوئین برن
نویسنده:
هاشم قربانی، فرشته ابوالحسنی نیارکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در پژوهش های خداشناسی متکلمان پیشین و حاضر، رهیافت هائی نزدیک به هم قابل مشاهده است، که برسنجیدن و در ترازو نهادن یافته های آنها، در جهت گیری پژوهش های تطبیقی کاری سزاست. پذیرش وجود خدا از رهگذارهای فلسفی کلامی با ره آوردهای گونه گون همراه بوده است: از تک برهان گرائی سینائی صدرائی تا تکثرگرائی در ناحیه دلیل فخر رازی سوئین برن و پایه انگاری وجود خدای پلانتینگا. فخر رازی در آثار کلامی فلسفی خود، با اقبال به تکثر دلایل وجود خدا، تبیینی کارکردی از آنها ارائه می کند: ایجاد قطع و یقین، و آرامش و خضوع اندیشه! گونه نخست از دلایل یقینی و گونه دوم از دلایل اقناعی حاصل می آیند. سوئین برن نیز با رویکردی انتقادی به دلایل اثبات خدا، لحاظ انباشتی و تکثر محور بر دلایل دارد. کارآئی تکثر ادله، تقویت احتمال وجود خداست. بر این اساس، هر دو اندیشمند با طبقه بندی استدلال ها دلایل قطعی یقینی و دلایل اقناعی مستحکم از فخر رازی و استدلال های پیشینی قیاسی و پسینی استقرائی از سوئین برن، وجه انباشتی آنها را لحاظ نمودند و تبیینی کارکردی از آنها ارائه دادند، اما وجوه افتراقی نیز حاکم است: یقین گرائی و احتمال گرائی، رویکرد پذیرش دلایل و نقادانه آنها، توصیف و اضلاع تبیین شناختی.
صفحات :
از صفحه 51 تا 76
الگوی سعادت از ديدگاه خواجه طوسی (چيستی ، ملاک مراتب و مؤلفه‌های تحقق خارجی آن)
نویسنده:
فرشته ابوالحسنی نيارکی ، محمد نادری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
صفحات :
از صفحه 59 تا 84
استکمال علمی و اخلاقی انسان از منظر خواجه نصیرالدین طوسی
نویسنده:
فرشته ابوالحسنی نیارکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
براساس تنوع کارکردهای قوای نفس ناطقه (قوه نظری و عملی) نزد طوسی، استکمال علمی و عملی نیز متفاوت می شود. کمال علمی از سنخ معرفت و حقایق تکوینی (بینش ها) و کمال اخلاقی از جنس معارف جزئی و آثار عملی است. نظریه اخلاقی طوسی در واقع فراتر از سلامت نفس است و به آرمان های بالا دستی، یعنی کمال نفس اشاره می کند. کمال به عنوان آرمان اخلاق دارای مراتب است که می توان آنها را با هرم طولی کمال ترسیم کرد. مراحل استکمال نزد طوسی، در آثار فلسفی به قوای عرضی نفس اشاره دارد و در آثار عرفانی نیز ناظر به سلوک نفس و سپهرهای وجودی طولی آن است. فرآیند استکمال در دو بعد علمی و اخلاقی است و طوسی برای استکمال آن برنامه عملی ارائه داده و تنها به نظریه پردازی نپرداخته است.
صفحات :
از صفحه 169 تا 192
  • تعداد رکورد ها : 26