جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
سروش, جمال ( استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 30
نقش شهود در فلسفه اسلامی
نویسنده:
جمال سروش
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
مشهور است که در فلسفه اسلامی، مقوّم و رکن اصلی، برهان، یعنی اقامة استدلال قیاسی است و شهود در این علم ارزش و جایگاهی ندارد، مگر از باب مقدمه یا تأیید. در این مقاله توضیح داده‌‌ایم که شهود نه فقط در آغاز فلسفه (اثبات مبدأ تصدیقی آن)، و در برخی مسائل فلسفه مانند اثبات تجرد علم، اثبات تجرد نفس در برهان طلق، اثبات علم و اقسام آن (علم حصولی و علم حضوری)، اثبات برخی مقدمات اصالت وجود و نیز تبیین نحوه ادراکات حسی، کارایی دارد، بلکه در همة استدلال‏‌های برهانی نیز نقش اساسی و ریشه‌‌ای از آنِ شهود است. به تعبیر دیگر، هیچ مسئله فلسفی نیست، مگر اینکه یا مستقیماً مشهود نفس است یا در نهایت به شهود بازمی‏‌گردد. بنابراین، شهود بی‏‌واسطه یا باواسطه منشأ ارزش و اعتبار همة مدعیات و برها‌ن‏‌های فلسفی است و اگر شهود نباشد، ارزش و جایگاه برهان نیز فرومی‌‌ریزد.
صفحات :
از صفحه 145 تا 167
مشخصات اثر
شبهه خان الامین
نویسنده:
جمال سروش , شهرزاد دهقان جبارآبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
امامان شیعه و پیروانشان از ابتدا توسط مخالفان و معاندان مورد اتهامات بسیاری واقع می‌شدند؛ یکی از این اتهامات این است که گفته می‌شود شیعیان بعد از سلام هر نمازی سه مرتبه دو دستشان را از روی تأسف به ران‌هایشان می‌زنند و می‌گویند خان الامین؛ یعنی جبرائیل امین خیانت کرد؛ چرا که وحی را که باید به علی بن ابی‌طالب می‌داد به محمدبن‌عبدالله داد! در این مقاله کوشیده‌ایم که ابعاد مختلف این شبهه را بررسی کرده و پاسخ دهیم؛ ابتدا آنچه را که شیعه و اهل سنت بعد از سلام نماز مستحب می‌دانند را یادآوری کرده و سپس ریشه این اتهام را بررسی می‌کنیم و در نهایت، شبهه را از چهار منظر تاریخی، تجربی، نقلی (فقهی) و عقلی (تحلیلی ـ کلامی) پاسخ می‌دهیم.
صفحات :
از صفحه 131 تا 156
مشخصات اثر
مکتب اخلاقی در اقتصاد اسلامی و اقتصاد متعارف
نویسنده:
سید مرتضی هنرمند، جمال سروش،علی هراتیان
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
عصرحاضر، عصر بحران‌های اقتصادی و چالش در ارزش‌های اخلاقی است. امروزه با مکاتب اخلاقی بسیاری با بایدها و نبایدهای فعالیت‌های اقتصادی مواجهیم. جامعه اسلامی نیز از یکسو به اقتصادی پویا و رشد یافته و از سوی دیگر به تحکیم و تقویت ارزش‌های اخلاقی نیازمند است تا با سالم‌سازی فعالیت‌ها و مقابله با مفاسد اقتصادی، سعادت دنیوی و اخروی افراد را به ارمغان آورد. پرسش کلیدی که با روش توصیفی ـ تحلیلی به آن پرداخته شد این است که مکتب اخلاقی در اقتصاد اسلامی و اقتصاد متعارف چگونه است؟ نتیجه بررسی‌ها در این مقاله نشان می‌دهد در مکتب اخلاقی اقتصاد متعارف، هدف انسان از تمام فعالیت‌ها دوری از رنج و یا رسیدن به لذت مادی است؛ اما مکتب اخلاقی در اقتصاد اسلامی اهمیت زیادی برای معنویات قائل است و توجه به مادیات را تا جایی مشروع می‌داند که مانع از رشد و سعادت معنوی انسان نشود.
صفحات :
از صفحه 57 تا 70
مشخصات اثر
نقش عقل عملی در کمال انسان
نویسنده:
جمال سروش
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
فلاسفه اسلامی نفس انسانی را مشتمل بر تمام قوای طبیعی، گیاهی و حیوانی دانسته و علاوه بر آن معتقدند که دو قوه ویژه به نام‌های عقل نظری و عقل عملی دارد. درباره عقل عملی و جایگاه آن در بین قوای نفس ناطقه و نیز کارکرد آن کمتر سخن گفته شده است. از این رو ما در این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی به این مهم پرداخته و به این نتیجه رسیده‌ایم که کیفیات اربعه، قوای طبیعی، نباتی و حیوانی (که تقریبا بیست و چهار قوه می‌شوند) در خدمت عقل عملی (در جایگاه بیست و پنجم) قرار می‌گیرند تا او نیز با سه کارکرد (انفعالات، استنباط صناعات و افعال اختیاری) و در چهار مرتبه (تهذیب ظاهر، تهذیب باطن یا تخلیه، تحلیه، فنا و اسفار اربعه) در خدمت عقل نظری باشد و عقل نظری را مهیا کند تا از مبادی عالیه منفعل شده و از مرتبه هیولانی به بالملکه، بالفعل و سپس مستفاد برسد و بدین وسیله با بیانی فلسفی روشن می‌شود که همه عالم در خدمت انسان است تا انسان با دو بال عقل نظری و عقل عملی به عالی‌ترین درجات کمال که همان قرب الهی است نائل گردد.
صفحات :
از صفحه 65 تا 86
مشخصات اثر
بررسی عقلی ونقلی ؛تکوینی یااعتباری بودن رابطه اعمال؛ بانتایج دنیوی واخروی آن
نویسنده:
علی پورعابدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
ازنظرحکمت‌متعالیه‌وپیروان‌آن‌تشکیل‌جسم‌دراین‌دنیاازنفس‌وروحی‌پاک‌ومبراازآلودگیهااست،ولی ‌بدن ‌اخروی ‌از نفسی‌است‌که‌آمیخته‌باثواب‌یاگناهان‌است‌واین‌صوراخروی‌اعمال‌هستندکه ‌بهشت‌وجهنم‌راتشکیل‌می‌دهند.پس‌ازنظرآنان‌چنین‌نیست‌ که‌ خداوند در قیامت شکنجه گاهی به نام جهنم با ماموران عذاب برای گناهکاران در نظرگرفته باشد ، بلکه پدیدآورنده این آتشها وعذاب ها درحقیقت خوداعمال انسانها هستند.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی رابطه دنیا با برزخ و قیامت از دیدگاه علامه طباطبایی و شهید مطهری
نویسنده:
سمیرا رازیانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده پژوهش حاضر، به منظور بررسی رابطه دنیا با برزخ و قیامت، انجام گرفته است. براساس دیدگاه دو تن از اندیشمندان بزرگ علامه‏طباطبایی و شهیدمطهری، پذیرش این رابطه، منوط به باقی ماندن روح انسان بعد از مرگ است. چون انسانی که در دنیا زندگی می‏کند و می‏میرد روحش باقی می‏ماند و وارد برزخ و بعد وارد قیامت می‏شود تا به نتیجه هر آن‏چه که در دنیا انجام داده است برسد. با توجه به اهمیت این مساله و بی‏اطلاعی مردم نسبت به آن، پژوهش حاضر در نظر دارد به بررسی رابطه جدایی‏ناپذیر دنیا با برزخ و قیامت بپردازد. روشی که در این رساله به کار گرفته شده کتابخانه‏ای است و اطلاعات از طریق فیش برداری گردآوری شده و سپس به تبیین و تحلیل مطالب آن‏ها پرداخته شده است. با تطبیق و بررسی نظرات این دو اندیشمند بزرگ درباره رابطه دنیا با برزخ و قیامت می‏توان به این نتیجه رسید که بین دنیا با برزخ و قیامت رابطه‏ای حقیقی وجود دارد به این صورت که رابطه بین آن‏ها از قبیل رابطه بین پدیده‏ها نیست که اگر پدیده‏ای در دنیا زیبا باشد در برزخ و قیامت هم زیبا باشد، بلکه آن‏چه موجب نعمت یا عذاب انسان در برزخ و قیامت می‏شود اعمالی است که انسان با اختیار خودش در دنیا انجام داده است چون هر عملی که انسان در دنیا انجام می‏دهد چیزی را برای خودش به عالم دیگر می‏فرستد البته به هر صورتی که در دنیا بوده است، یعنی اگر انسان در دنیا به طرف زینت‏های دنیوی رفته باشد و به امور مادی دلبسته باشد به دلیل رابطه حقیقی که دنیا با برزخ و قیامت دارد، در برزخ و قیامت هم در عذاب زندگی می‏کند چون اعمالی ندارد که به آن تکیه کند، اما اگر در دنیا به خداوند ایمان داشته باشد در برزخ و قیامت هم از سعادت برخوردار است و در شادمانی زندگی می‏کند. پس انسان در دنیا به هر صورتی که باشد در برزخ و قیامت هم به همان صورت است.
مشخصات اثر
نوآوریهای ابن‌سینا در تفسیر فلسفی سوره توحید و نقد محقّق دوانی
نویسنده:
جمال سروش، محمّدمهدی ضیغمیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
سوره توحید، دومین سوره کوتاه قرآن است که عمیق¬ترین مباحث شناخت خداوند را در دل خود جای داده، به طوری‌که طبق احادیث، با یک سوم قرآن برابری میکند. در حدیثی بیان شده که این سوره برای مردم عمیقی که در آینده خواهند آمد، نازل شده است. این شاید بدین معنا باشد که مردم آینده به اعماق و مفاهیم سوره توحید دست می‌یابند. از آنجا که مبحث الهیات یکی از اصلی‌ترین مباحث در فلسفه است، و با توجه به اینکه این سوره، بحث الهیات بالمعنی‌الأَخصّ را در خود جای داده، همواره مورد توجّه مفسّرین و برخی از فلاسفه قرار گرفته است. ابن‌سینا، اوّلین شخصی است که به صورت فلسفی، سوره توحید را به روش تفسیر اجتهادی عقلی تفسیر کرده و از این جهت دارای نوآوریهایی در عرصه تفسیر قرآن است. دوانی نیز اولین شخصی است که بر تفسیر ابن سینا به شیوهای فلسفی نقد نوشته است. هدف از این پژوهش که نخستین نگاشته در این زمینه است، بررسی نوآوری‌های ابن سینا و دوانی در زمینه تفسیر سوره توحید است.
صفحات :
از صفحه 107 تا 129
مشخصات اثر
بررسی علل ابتلا مومن وکافر از منظر قرآن با تکیه بر تفسیر المیزان و آثار شهید مطهری
نویسنده:
مریم رهبری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
چکیده:موضوع ابتلائات، در زندگی انسان‌ها، از گذشته تا به امروز مهم بوده است، به این دلیل که نقش اساسی را در زندگی او داشته است. به طور خاص و عام همه مردم با آن درگیر بوده اند. از آنجایی که ابتلائات یکی از سنت های ثابت خداوندی است، به زمان و مکان خاصی محدود نمی شود. انسان همیشه شاهد ابتلائات و رنج ها و مصیبت هایی در زندگی خود بوده است، که مطالعه و فهم این موضوع، می-تواند وجدان او را بیدار کند. نوشتن این رساله از این جهت ضروری به نظر می‌رسید، که انسان می‌تواند فلسفه ابتلائات را تشخیص دهد، و معرفتش به خداوند بیشتر گردد و حکمت الهی ابتلائات انسان مومن و کافر روشن شود، از طرف دیگر، پاسخ خیلی از شبهات هم در این زمینه داده شود. از آنجایی که مردم از این مساله، آگاه نیستند ممکن است، باورهایشان سست شده و از راه مستقیم، منحرف شوند. بنابراین؛ مطالعه و بررسی فلسفه( دلایل) ابتلائات و بررسی راه های مواجهه با آن‌ها ؛ می‌تواند در رسیدن به رستگاری او موثر باشد. علامه طباطبایی با استناد به قرآن کریم، معتقد است که ابتلائات برای شخص مومن، یکی از راه های بروز فعل خداوند است. او می‌گوید: ابتلاء و امتحان الهی، باعث تمییز انسان‌ها از یکدیگر، ظهور استعدادهای درونی آن‌ها شده و باعث پاک شدن انسان‌ها از شرک و نفاق می-گردد. این امر وسیله‌ای برای رسیدن به سعادت و کمال واقعی انسان می‌باشد. او بر این باور است که شخص کافر، به این خاطر در این دنیا عذاب نمی شود، که به او فرصت داده شده که با سرگرم شدن به خوشی‌های دنیا و بهره‌مندی از آن ، به تدریج در گناه فرو رود. استاد مطهری، بر این باور است که ابتلائات برای شخص مومن، در این دنیا وسیله‌ای برای تربیت و بیدار شدن اراده و عزم انسان برای رسیدن به سعادت است. او معتقد است ابتلائات(خوشی ها) برای شخص کافر بدترین عذاب است؛ زیرا فرصت توبه را از دست داده است و این به خاطر عدم شایستگی خودکافران است.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی امامت و خلافت از دیدگاه تشیّع و اهل سنّت
نویسنده:
حسنعلی قهرمانی ثانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بحث و گفتگو درباره خلافت و امامت یکی از مهمترین و دیرین ترین بحث ها و گفتگوهایی که در جهان اسلام پس از رحلت پیامبر9میان مسلمانان مطرح شده است که علمای شیعه و اهل سنت در این زمینه با هم اختلاف نظر دارند. از نظر شیعه، مقام امامت غیر از خلافت(جانشینی پیامبر) است ولی از نظر اهل تسنن، مقام امامت چیزی جز منصب خلافت نیست.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی قضایای تحلیلی و ترکیبی کانت با حمل اولی و حمل شایع در نظر علامه مصباح یزدی
نویسنده:
جمال سروش، علیرضا صانعی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
تفاوت قضایای تحلیلی و ترکیبی و کاربرد­های هر یک از آنها از مسائل مهم معرفت­شناسی و فلسفه تحلیلی است که ابتکار آن به نام «امانوئل کانت» رقم خورده­ است. بررسی سابقه این تقسیم و معرفی لایب‌نیتس به عنوان مبتکر واقعی آن اولین بحثی است که در این نوشته آمده­ است. تعریف قضایای تحلیلی و ترکیبی از نظر آیت‌الله مصباح یزدی و همچنین تعریف حمل ذاتی اولی و حمل شایع صناعی از منظر ایشان بحث بعدی این نوشتار است.‌‌ در ادامه، بررسی تطبیقی قضایای تحلیلی و ترکیبی کانت با تقسیم مشابه آن در منطق اسلامی، یعنی تقسیم قضایا به حمل ذاتی اولی و شایع صناعی، جای می‌گیرد. مقاله حاضر، با روش تحلیلی- تطبیقی و با استفاده از مطالعات کتابخانه‏ای، مقایسه تطبیقی این دو گونه از قضایا را در دستور کار قرار داده است. پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از: نسبت قضایایی که از حمل ذاتی اولی - در نظر علامه مصباح­یزدی - برخوردارند با قضایای تحلیلی - در نظر کانت - و نیز نسبت قضایایی که از حمل شایع برخوردارند با قضایای تحلیلی چیست؟ در پایان، به این نتیجه رسیدیم که این دو تقسیم با وجود شباهت­هایی که با یکدیگر دارند، مطابقت کامل نداشته، شباهت این دو تنها در کلیات است و در جزئیات و در اهدافی که هر دو دنبال می­کنند هیچ شباهتی ندارند.
صفحات :
از صفحه 93 تا 115
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 30