جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
رحیم پور , فروغ السادات (دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع) ، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 96
بررسی دیدگاه کیث وارد پیرامون زمانمندی خدا با تکیه بر آرای ملاصدرا
نویسنده:
فائزه زارعیان، فروغ رحیم پور، مهدی امامی جمعه، جنان ایزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
چکیده یکی از مباحث برجسته‌ی الهیاتی پرداختن به صفت ازلیت خداوند است. درباره‌ی مبحث ازلیت دو دیدگاه وجود دارد: فرازمانی و زمانمندی. غالب فیلسوفان قرون وسطی و نیز فلاسفه‌ی جهان اسلام درباره‌ی ازلیت خداوند دیدگاه فرازمانی داشتند که براساس آن، خداوند موجودی غیر‌زمانمند فرض می‌شود که برای او درنظرگرفتن آغاز و انجام زمانی بی‌معناست. در دیدگاه زمانمندی که توسط برخی از فیلسوفان دین معاصر مطرح شده است، ازلیت خداوند رنگ‌وبویی زمانی می‌یابد و به این معناست که خدا در همه‌ی زمان‌ها بوده، هست و خواهد بود. این مقاله می‌کوشد با واکاوی آثار کیث وارد که در زمره‌ی فیلسوفان متأله معاصر قرار دارد، استدلال‌های او را در مقام توجیه زمانمندی خدا تحلیل نماید و بدین‌وسیله، تقریری روشن از دیدگاه او درخصوص ارتباط خدا با موجودات زمانمند ارائه کند. همچنین می‌کوشد با عرضه‌ی دیدگاه کیث وارد به نظام فلسفی ملاصدرا، به ارزیابی آرای وی بپردازد و درنهایت نشان دهد که براساس شیوه‌ی خاص حکمت صدرایی، چگونه می‌توان ضمن حفظ دیدگاه فرازمانی درباب ازلیت خداوند، تفسیر معقولی از ارتباط خدا با موجودات مادی ارائه داد.
صفحات :
از صفحه 51 تا 70
مشخصات اثر
الگوي مشترك براهين تجرد نفس با محوريت بدن در انديشۀ ابن سينا و ملاصدرا
نویسنده:
مجيد ياريان، فروغ السادات رحيم پور، سيدمهدي امامي جمعه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
حكماي اسلامي همچون ابن سينا و ملاصدرا در مباحث انسان شناختي خود، به بيان ويژگيهاي نفس و از جمله اثبات تجرد آن پرداخته اند. با استقرا در آثار اين دو حكيم، ميتوان ملاحظه كرد كه براهين مثبِت تجرد نفس تماماً بر اساس نفي ويژگيهاي جسم و ماده بدني استوار شده اند؛ به اين معنا كه نفس، فاقد ويژگيهاي بدن و جسم است و از اينرو تجرد آن به اثبات ميرسد. بعنوان نمونه، ماده بدني داراي كميت، وضع، تغيير، انقسام پذيري و تناهي افعال است و ضعف، كهولت و خستگي عارض آن ميگردد و علم به بدن و افعال آن نيز حصولي و تابع وضع و محل است. اين دو فيلسوف با نفي و سلب اين خصايص از نفس، تجرد آن را به اثبات ميرسانند و بنابرين، شناخت نفس و اثبات تجرد آن جز با شناخت بدن و سلب ويژگيهاي بدني از آن امكانپذير نيست. در اين نوشتار، علاوه بر بازنويسي براهين اثبات تجرد نفس و تعيين جايگاه كليدي بدن در آن، الگويي كلي براي مجموع اين براهين طراحي و عرضه شده است.
صفحات :
از صفحه 65 تا 0
مشخصات اثر
تأویل از نگاه ملاصدرا و علامه طباطبائی
نویسنده:
فاطمه رضایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این رساله «تأویل» از دیدگاه دو فیلسوف بزرگوار ملاصدرا و علامه طباطبایی مورد بررسی قرار گرفته است. هر دو فیلسوف به این مسئله رویکرد جدیدی داشته که مطابق با دیدگاههای قرآنی و عرفانی و فلسفی آنهاست. تفسیر و تأویل متون در اندیشه ملاصدرا کاملاً متأثر از وجود شناسی و انسان شناسی اوست. وی راه رسیدن به تأویل متون را توجه به حقیقت وجود آدمی می داند. به گونه ای که انکشاف هر یک از مراتب و عوالم هستی و بطون قرآن در گرو انکشاف مراتب و درجات وجود آدمی است. علامه نیز تأویل را متوجه حقیقت قرآن دانسته که از سنخ الفاظ و معانی و مفاهیم نیست، بلکه از سنخ وجود عینی و خارجی است. «تأویل» از نظر ملاصدرا و علامه طباطبایی جنبه معرفت شناختی داشته و دارا ی یک پشتوانه «وجود شناسی» است و هر دو فیلسوف «تأویل» را به همه امور تعمیم داده و آن را ارجاع ظاهر به باطن و دریافت باطن امور تلقی نموده اندو ضمن اثبات اعتبار معرفتی «تأویل» از آن به عنوان یک روش برای کشف حقیقت استفاده کرده اند. هر دو فیلسوف شناخت باطن امور را جز از طریق کشف و شهود ممکن نمی دانند و معتقدند تنها انسان کامل است که به تأویل همه امور واقف است.
مشخصات اثر
بررسی نسبت خداباوری و نظریه تکامل از دیدگاه علامه طباطبایی، شهید مطهری و کیث وارد
نویسنده:
فائزه زارعیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری
چکیده :
از مهم‌ترین نمونه‌های تعارض علم و دین در قرن‌های اخیر، نظریه تکامل داروین است. عمده‌ترین چالش‌هایی که این نظریه برای عقاید دینی به وجود آورده است عبارتند از: 1- تعارض نظریه تکامل با برخی از آموزه‌های کتاب‌های مقدس 2- تعارض نظریه تکامل با پاره‌ای از اصول اخلاقی3- تعارض نظریه تکامل با هدفمندی جهان آفرینشنوشتار کنونی در صدد است تا این چالش‌ها را از دیدگاه علامه طباطبایی، شهید مطهری و کیث وارد بررسی نماید و با تحلیل دیدگاه آن‌ها، رهیافتی جدید پیرامون حل تعارض نظریه تکامل و عقاید دینی به ویژه خدا‌باوری ارایه دهد.روش علامه طباطبایی پیرامون رفع تعارض نظریه تکامل با آیات قرآنی، انکار قاطع طرح تحولی انواع است. همچنین او ضمن رد ارتباط مضامین آیات قرآنی با انتخاب اصلح و تنازع بقا، وقوع این دو اصل را فقط در رابطه علت و معلولی می‌پذیرد.در خصوص ناسازگاری میان نظریه تکامل با آیات قرآنی، شهید مطهری با تاکید بر تفکیک زبان دینی و زبان علمی، بر این باور است که داستان قرآن در زمینه خلقت نخستین انسان، دارای مضامین نمادین است. در مورد رفع تعارض نظریه تکامل با برهان نظم، معتقد است که در صورت اثبات عدم کافیت اصول نظریه تکامل برای تبیین نظام خلقت، نه تنها نظریه تکامل با خداباوری در تعارض قرار نمی‌گیرد بلکه به عنوان یکی از برهان‌های خداشناسی خواهد شد.کیث وارد با تاویل آیات کتاب مقدس پیرامون نحوه خلقت، تعارض نظریه تکامل با کتاب مقدس را حل می‌نماید. او ناسازگاری نظریه تکامل و برهان نظم را در مساله "علت غایی" می‌داند و ضمن اثبات هدفمندی آفرینش از طریق برهان "خود‌آگاهی"، تعارض مفروض را بر طرف می‌کند.
مشخصات اثر
مقایسه دیدگاه علامه طباطبایی و محیی الدین ابن عربی در مساله رویت و مشاهده
نویسنده:
فروغ رحیم پور، سوده یاوری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
مقاله حاضر، شهود به طور عام، و رویت حضرت حق به طور خاص را از دیدگاه علامه محمد حسین طباطبایی و محیی الدین عربی ـ که در حقیقت نماینده دو مکتب فکری حکمت متعالیه و عرفان هستند ـ مقایسه می کند. موضوع های مورد بررسی در این نوشتار، توجه به قلب به عنوان محل دریافت شهود، عوامل افزایش قابلیت دریافت تجلیات توسط قلب، خطا در علم شهودی و معیار تشخیص این خطا و شهود خداوند است.با نگاهی به تعریف این دو متفکر از شهود، به نظر می رسد این تعاریف، در یک راستا و در واقع مکمل یکدیگرند. در طرح مساله شهود نیز شباهت هایی بین آنان وجود دارد، مثلا از دیدگاه هر دو متفکر، قلب، محل دریافت شهود است و عارف می تواند به کمک برخی مراقبات، قابلیت قلب را برای دریافت تجلیات افزایش دهد. از طرفی، آن دو علم شهودی، خطا پذیر است؛ خطایی که به دلیل غیر الهی بودن وحی یا الهام و یا تفسیر و برداشت نادرست از مشاهدات رخ می دهد.اما تفاوت های مهمی نیز در شیوه تفکر ابن عربی و علامه طباطبایی وجود دارد که به نظر می رسد مهمترین آنها تفاوت جایگاه "عقل" نزد آنان است؛ چنانکه علامه برخلاف ابن عربی برای عقل، به عنوان وسیله شناخت، اهمیت ویژه ای قایل است و آن را یکی از معیارهای تشخیص صحت علم شهودی می داند.
صفحات :
از صفحه 65 تا 86
مشخصات اثر
تأثیر مبانی فلسفی ملاصدرا بر اندیشۀ کلامی او
نویسنده:
مهدی گنجور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
متن
وضعیت نشر :
دانشگاه اصفهان,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
چکیده: یکی از اساسی ترین کارکردهای فلسفه ملاصدرا، تفسیر عقلانی معارف الهی و تبیین فلسفی آموزه های کلامی است که این ساحت از حکمت متعالیه، نسبت به ساحت فلسفی آن، کمتر مورد عنایت پژوهشگران واقع شده است. رساله حاضر با تحلیل اصول و قواعد فلسفی که در خدمت درک مقاصد دینی درآمده، به سبک مسأله محور و با روش ترکیبی اعم از روش تحقیق تاریخی و تحلیل محتوا، نقش و تأثیر مبانی وجودشناختی صدرا بر فهم او از آموزه های کلامی را تبیین نموده است. برای این منظور، ضمن تأکید بر حجیت و کاربرد عقل در فهم دین؛ و بررسی نقش صدرا در جریان فلسفی شدن کلام، مهمترین دستاوردهای کلامی فلسفه او در حوزه های بنیادین اعتقادی (توحید، نبوت، عدل، امامت و معاد) با رویکرد اصالت وجودی و سایر مبانی فلسفی، استخراج و تحلیل شده است. در نهایت، باتوجه به ضرورت و نیاز امروز جوامع دینی به یک الگوی کارآمد برای فهم دین، به بازسازی و ارائه مدل هرمنوتیک-آنتولوژیک صدرایی- درمقابل مدل دگماتیسم تک¬گفتاری و مدل پلورالیسم نسبی¬گرای دینی- با هدف بهره وری در جهت تبیین عقلانی آموزه های دینی پرداخته است. کلیدواژه ها: فلسفه ملاصدرا، دین، عقل، وحی، کلام، مدل هرمنوتیک.
مشخصات اثر
نقش عمل در استکمال انسان از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
فرزانه هاشمی زنجیرانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
متن
وضعیت نشر :
دانشگاه اصفهان,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
چکیده استکمال انسان بدین معنا است که نفس او به صورت تدریجی، با دو ابزار «علم» و «عمل» واجد کمالات و فعلیت-های ویژه خود در مراتب عالی یا نازل وجود گردد. آنچه در این رساله مورد بررسی و تحلیل است، نقش اعمال اختیاری در سیر استکمال انسان می¬باشد. از آنجاکه عوامل زمینه¬ساز اعتلای عمل¬ تسهیل کننده استکمالند آگاهی از آنها، جهت تقویتشان ضرورت دارد و بدان جهت که موانع رهزنان راه استکمال¬اند، شناخت آنها، اجتناب از آنها و تضعیفشان ضروری است. علم و معرفت، عشق به خدا، ایمان، ذکر، کاهش اشتغال به حس و خیال، پیروی از شریعت، فضایل اخلاقی، استاد و راهنمای مطمئن برای سلوک را می¬توان به-عنوان عوامل اعتلای عمل و اموری همچون حب دنیا، شیطان و اولیایش، تقلید، جهل و عقاید باطل، بی¬ایمانی و ضعف ایمان را می¬توان به¬عنوان موانع عمل در چشم¬انداز ملاصدرا معرّفی نمود. تبیین ملاصدرا درباب نقش عمل و نحوۀ تأثیر آن در سیر استکمال آدمی بر اصول و مبناهایی ازقبیل اصالت وجود و وحدت تشکیکی آن، سنخیت علت و معلول، جسمانیه الحدوث و روحانیه البقاء بودن نفس، تنوع صور نوعیه نفس، قوس صعود و نزول و فطرت گرایی در اخلاق استوار است. نقش عمل در سیر استکمال آدمی از نظر صدرا بدین¬گونه تبیین می¬گردد: اعمال خیر هم عامل آراستگی به فضایل اخلاقی هستند و هم زمینه ساز نورانیت قلب و افاضه معارف حقیقی است که نشانۀ حیات حقیقی و ملاک سعادت حقیقی¬اند؛ در مقابل، اعمال شرّ سبب تیرگی قلب و محرومیت از معارف حقیقی هستند، که این امر هم نشانه عدم حیات حقیقی و هم ملاک شقاوت حقیقی است. به¬علاوه، در اثر اکتساب اعمال و ملکات نیکو فطرت ثانویه و نوعیت شریف برای آدمی حاصل می¬شود و درمقابل، انسان با اکتساب اعمال و ملکات اخلاقی رذیله، به فطرت ثانویه و نوعیت نازل دست می¬یابد. نهایت سیر انسان از جهت عملْ آن است که یا در نفسانیت (و خود دانی) فرو می¬رود و یا در مقام الوهیت (که هویت حقیقی انسان در اتّصال با آن است) فانی و ذوب می¬شود. در این چشم¬انداز مرگ طبیعی معلول تکامل و پختگی نفس، تا بدان حد است که در ادامه سیر تکاملی خویش از بدن بی¬نیاز و مستقل گردیده و از آن اعراض می¬نماید، و همچنان که می-دانیم،عمل اختیاری از جمله عوامل فعلیت و پختگی نفس در سیر جوهری صعودی یا نزولی آن است. کلید واژگان: ملاصدرا، نفس، عمل، کمال، فضیلت و رذیلت
مشخصات اثر
بررسی نقش تهذیب نفس در معنای زندگی از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
طیب بیگدلو
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
متن
وضعیت نشر :
دانشگاه اصفهان,
کلیدواژه‌های اصلی :
خود سازی , معرفت
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
چکیده: هدف این پژوهش بررسی رابطه ی تهذیب نفس با معنای زندگی از دیدگاه ملاصدرا و غزالی می باشد.برخی از علمای اخلاق و اندیشمندان اسلامی به ویژه ملاصدرا و غزالی در جستجوی حقیقت و معنای زندگی با داشتن دیدگاهی خدا محور و ترسیم خداوند به عنوان هدف زندگی سعی در بیان معنای زندگی در پرتو باور به خدا و ارزشهای اخلاقی داشته اند.محور اصلی این جستجو پرسش از نقطه نخستین و پایانی زندگی است انسان در این مسیر برای یافتن معنا و حقیقت زندگی نیاز به تفکر و تعقل دارد، ولی به دلیل آفرینش خاص انسان و برخورداری از نفس و وجود قوای شهوانی و غضبی همواره در معرض خطا و اشتباه در تفکر است. توجه خاصی که ملاصدرا و غزالی به تهذیب نفس داشته اند تا نفس را که محل علوم و معارف است با ارائه راهکارهای علمی و عملی از خطا مصون داشته ، به وسیله عقلی مهذب ، اخلاقی نیکو، قوای شهوانی و غضبی را تحت سلطه و کنترل عقل و دین قرار دهند تا انسان را در جهت یافتن معنای زندگی و نیل به سعادت و کمال نهائی خود یاری نمایند محور این بحث می باشد . کلید واژه ها: نفس تهذیب. معنای زندگی.معرفت،فضیلت،ملاصدرا،محمد غزالی
مشخصات اثر
تحليلی بر ديدگاه ابن‌سينا پيرامون ارتباط بدن، مرگ و حيات اخروی
نویسنده:
فروغ السادات رحيم پور , زهرا حيدری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بنیاد حکمت اسلامی صدرا,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در مصاحبت بدن با نفس در حيات دنيوي شكي وجود ندارد اما همراهي بدن دنيوي با نفس در حيات اخروي، محل بحث و اختلاف است. مطابق مباني بوعلي سينا، بدن دنيوي نميتواند حيات اخروي داشته باشد اما برخي آثار ناشي از حيات دنيوي بدن، تا ابد با نفس باقي ميماند و بر حيات اخروي و ابدي انسان تأثير ميگذارد. بدن در نظر ابن سينا، نقش اساسي در وقوع مرگ دارد چراكه تغيير و انحلال تركيب آن، عامل مفارقت نفس از بدن و در نتيجه خاتمه يافتن حيات دنيوي ميگردد. با شروع مرحلة اخروي حيات، اگرچه پيوند نفس با بدن مادي قطع ميشود اما آثار ناشي از برخي افعال و ملكات دنيويِ بدن زايل نميشود و بنحوي بر كيفيت سرنوشت نهايي انسان و زندگي ابدي او تأثير ميگذارد. تحقق اتصال تام به عقل فعال كه با رفع موانع و محدوديتهاي بدني صورت ميگيرد، ادراك حقيقي لذات معنوي و ادراك حقيقي ذات نفس، از جملة اين آثار است. ملكات ناشي از هيئات بدني كه در نفس رسوخ يافته‌اند، تا حيات بعدي باقي ميمانند و در فراهم كردن بستر سعادت و شقاوت نفس و تعيين كم و كيف ثواب و عقاب اخروي آن دخالت ميكنند.
صفحات :
از صفحه 67 تا 78
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی حیات انسان قبل از عالم ماده در آراء افلاطون، ملاصدرا و علامه طباطبایی﴿ره﴾
نویسنده:
راضیه قنبری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
متن
وضعیت نشر :
دانشگاه اصفهان,
چکیده :
چکیده افلاطون از جمله فیلسوفانی است که به حیات انسان قبل از عالم ماده ، اعتقاد دارد.وی هم به وجود نفس انسان به نحو رب النوع قائل است وهم به وجود شخصی و جزئی نفس هر انسان در عالم مجرد نیز اعتقاد دارد.افلاطون می گوید نفوس انسان ها قبل از تجسد در عالمی که وی آن را عالم مثال می نامد موجود بوده اند و نفس در آن عالم، حقایق اشیاء را مشاهده می کرده و پس از ورود به عالم ماده ، دوباره آن حقایق را به یاد می آورد . ملاصدرا نیز دیدگاه افلاطون در مورد وجود رب النوع و انسان کلی را می پذیرد و این نظریه را بر اساس مبانی فلسفی خود از جمله اصالت و تشکیک در وجود اثبات می کند . وی معتقد است انسان ها قبل از عالم ماده به نحو وجود جمعی عقلانی موجود بوده و نفوس با وصف وحدت ، بساطت و تجرد در مرتبه عقول مفارق محقق بوده اند . برخی از آیات قرآن و روایات معصومین (ع) نیز مؤید این مطلب است که مجموع این آیات و روایات نیز یکی از مبانی و پایه های استدلال ملاصدرا برای اثبات این نظریه است . علامه طباطبایی (ره) نیز به حیات انسان قبل از عالم ماده ، معتقد است و با ادله عقلی و نقلی آن را اثبات می کند . ایشان نحوه ی حضور انسان در عالم میثاق را به صورت فردی و معین دانسته و در عین حال به وجود جمعی و عقلی انسان در عالم مفارقات نیز اعتقاد دارد . ما با بررسی تطبیقی آراء سه فیلسوف مذکور پیرامون این مسأله تلاش می کنیم ابعاد و زوایای مختلف حضور انسان در عالم قبل از عالم ماده را ، روشن تر کنیم . کلید واژه: نفس،کینونت عقلانی،عالم ذر،عالم مثال، حدوث و قدم نفس،اطوار و نشآت نفس،نظریه یادآوری.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 96