جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش به بررسی نقش فشارهای سیاسی- اجتماعی، در پیدایش و تقویت فرقه‌های شیعی، از آغاز شکل‌گیری شیعه تا پایان امامت امام‌محمدباقر(ع) پرداخته است. پس از رحلت پیامبر(ص) و انکار جانشینی حضرت علی (ع) توسط اکثریت جامعه‌ی اسلامی آن روز، شیعیان پیرو امام علی(ع) نسبت به غاصبین مقام خلافت معترض بودند به همین دلیل آنان همواره از طرف دستگاه حاکم تحت فشار بودند که اوج این فشارها از سال 41تا حدود پایان قرن اول هجری بوده است. این فشارها و اختناق سبب ناتوانی بخشی از جامعه‌ی شیعه در شناخت حقیقی امام معصوم و باعث به وجود آمدن گرایش‌های انحرافی و پیدایش یا تقویت فرقه‌های شیعی شد.

این پایان نامه به دنبال یافتن پاسخی به این سوال است که فشارهای سیاسی-اجتماعی در پیدایش و تقویت فرقه‌های شیعه از دوران امامت امام‌جعفرصادق(علیه السلام) تا غیبت صغری چه تأثیری داشته است. جهت رسیدن به پاسخ سوال فوق، ابتدا به اختصار امامان (علیه السلام) و اوضاع سیاسی و اجتماعی زمان امامان(علیه السلام) و رخدادهای مهم سیاسی که در دوران امامان رخ داد، شرح داده شد و نیز برخورد امامان با فرقه‌های که در دوره آنان وجود داشت، و دشواریهای که زمامداران دوران هر امام برای امام و شیعیان ایجاد می‌‌‌‌‌کردند و در پایان هر فصل وضعیت مذهبی شیعیانبعد از شهادت هر امام بررسی شد.

آزادی بیان، یکی از مهمترین حقوق و ارزش اسلامی است که تاثیر زیادی در رشد و شکوفایی استعدادهای فردی و تکامل مادی و معنوی جامعه و اصلاح ساختارهای مختلف آن دارد. مسئله مهم در مورد آزادی بیان؛ نبود تعریفی جامع و کامل از آن است؛ تعریفی که در آن نه آزادی دیگران نادیده گرفته شود و نه به بهانه ی آن به ارزشها و مقدسات دیگران توهین شود؛ و اینکه چه اصول ومبانی می تواند تضمین کننده حق آزادی بیان افراد در جامعه باشد.این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه ای انجام گرفته و به بررسی آزادی بیان ازدیدگاه امام علی علیه السلام با محوریت نهج البلاغه می پردازد.سیره و روش امام علی علیه السلام در برابر حق آزادی بیان افراد جامعه همواره بر اساس احترام به آزادی و اندیشه مخالفان، پایبندی به اصول و ارزش های دینی، مذاکره و گفتگو، ارشاد و هدایت و اخلاق مداری بوده است؛ و بر اساس آن افراد آزادند، تا نظرات، انتقادات، عقاید و افکار خود را تا آنجا که، به امنیت، اصول و مبانی اسلامی، مصلحت جامعه و رعایت حقوق دیگران آسیبی نرساند؛ آزادانه در جامعه مطرح کنند. نظارت و بازرسی، گزینش کارگزاران شایسته، احترام به قانون، برابری، مشورت و عدالت از مهمترین اصولی هستند که رعایت آنها در جامعه تضمین کننده حق آزادی بیان افراد در جامعه است.

خانواده خميرمايه و سنگ بناي جامعه بزرگ انساني است. در نظام خانواده، هر يک از اعضاء جايگاه خاص خود را دارند، که با جايگاه ديگري متفاوت است. در بین اعضاء خانواده مرد دارای جایگاهی مهم و تأثیرگذار است. از یک‌سو به‌ عنوان همسر، تأمین‌کننده‌ی نیازهای روانی، عاطفی، مادی و معنوی همسر خویش است، و از سویی دیگر به‌ عنوان پدر، مسئولیت سرپرستی، حمایت و هدایت‌ فرزندان را به عهده دارد. این تحقیق بر آن است با روش توصيفي‌ـ تحليلي و با مطالعه متون دینی، به ویژه روایات و علی‌الخصوص نهج‌البلاغه، چگونگی رفتار امام علی(ع) در خانواده نسبت به همسر و فرزندان را تحت عنوان «سلوک امام علی(ع) در شئون خانوادگی با تأکید بر نهج‌البلاغه» مورد بررسی قرار دهد. ابتدا به احسان و محبت امیر مؤمنان علی(ع) به خانواده پرداخته می‌شود. از ديدگاه امام علي(ع) اساس و بنیان خانواده‌ی اسلامی بر محور صمیمیت و محبت بنا شده است. با توجه به اینکه سرسبزی و شادابی کانون خانواده به حضور بانشاط زن بستگی دارد و زن موجودی عاطفی است و نشاط وی به محبت مرد وابسته است، لذا در روایات و سیره‌ی معصومین(ع) و امام علي(ع)، درمورد محبت مرد به همسر خویش سفارش بسیار شده است و البته این محبت گرچه در رفتار مرد نشان داده می‌شود، لیکن لازم است به زبان نیز ابراز گردد. رفتار و برخورد حضرت علی(ع) با همسر و فرزندان خویش، به‌گونه‌ای بود، که نه‌تنها عطر عشق و علاقه را در زندگی میان زن و شوهر و ‏پدر و فرزند جاری می‌ساخت، بلکه باعث استحکام بنیان خانواده در سخت‌ترین شرایط می‌گرديد .‎بعد از آن این اصل در زندگي امام مورد بررسی قرار می‌گیرد که محبت و علاقه‌ی فراوان آن حضرت به اعضای خانواده هرگز مانع اجرای احکام و اوامر الهی نسبت به خانواده نبوده است. حضرت در اجرای احکام و اوامر الهی هیچ تفاوتی بین خانواده‌ی خویش و افراد دیگر قائل نبودند. از آنجایی که مرد به عنوان سرپرست خانواده شناخته می‌شود، علاوه بر محبت نسبت به اعضای خانواده وظایفی را در قبال همسر و فرزندان خویش برعهده دارد. در فصل آخر به حقوق همسر و فرزندان از دیدگاه امیر مؤمنان علی(ع) پرداخته می‌شود.