جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این رساله در چهار فصل با عناوین : تاریخچه جبر و اختیار ، معتزله، اشاعره و نظر امر بین الامرین تدوین شده است، در فصل تاریخچه ، اولین کسی که پافشاری بر جبر کرده نام برده شده است و این جبرگرائی از بعد اسلام تا واقعه کربلا و سلسله ی امویان وعباسیان بررسی شده و دو مذهب اشاعره و معتزله و مؤسسان ایندو مذهب از نظر تاریخی مطرح شده و در انتها با مکتب شیعه یا امر بین الامرین این فصل خاتمه یافته است. در فصل دوم یعنی معتزله ، دلائلی عقلی معتزله همراه با نقد و بررسی استدلالها و سپس دلائل نقلی که خود شامل آیات و روایات است بیان شده که در بخش آیات و روایات است بیان شده که در بخش آیات؛ آیات متعدد به صور دسته بندی شده در ۷ عنوان که هر عنوان از چند بند که نمونه ای از آیات دال بر اختیار هستند تشکیل شده است . همچنین در بخش روایات ، روایات مختلف از ائمه طاهرین نقل گشته است و سپس دلایل عقلی بر رد تفویض ذکر شده اند و اینکه اصولا اعتقاد به تفویض با بعضی اعتقادات ضروری منافات خواهدداشت. در فصل سوم؛ یعنی اشاعره ، ابتدا مفهوم کسب و سپس دلائل عقلی اشاعره همراه با نقد و بررسی استدلالها و سپس دلائل نقلی اعم از آیات و روایات نوشته شده که بخش آیات ، در ۵ بند دسته بندی شده است ، و روایات نیز بصورت دسته بندی شده ذکر گشته وسپس دلایلی بر رد جبر آورده شده و اینکه اعتقاد به جبر با بعضی اصول اعتقادی منافتات دارد. در فصل چهارم ؛ یعنی مکتب امر بین الامرین ، نظریه فیلسوفان بزرگ از جمله شیخ مفید ، خواجه نصرالدین طوسی ، علامه حلی، ملاصدرا ، علامه طباطبائی و امام خمینی (ره ) در خصوص جبر و اختیار بررسی شده وسپس روایات متعدد از ائمه طاهرین بر رد جبر و اختیار و تأیید نظربین الامرین و در انتها دلایل ابطال تفویض و جبر بطور مشروح آورده شده است.

هدف پژوهشگر بیان تعریف و ارتباط و تفاوت معرفت حضوری و حصولی و اثبات این مساله که تمام علوم بشر به علوم حضوری باز میگردند و علم واقعی همان علم حضوری است روش نمونه گیری مراجعه به منابع فلسفی اعم از آثار متاخرین و پیشینیان است روش پژوهش : بیان نظر فلاسفه متاخر و متقدم و ارائه یک نتیجه گیری روشن از مجموع نظرات دیگران است نتیجه با هدف پژوهش و پژوهشگر ارتباط تنگاتنگی دارد در نتیجه کلی این محصول تحصیل شد که انسان و خدا به خود و ما سواد علم دارند و آگاهند انسان به خود علم حضوری دارند و به واسطه علم حضوری به صورت اشیاآ آنها را نیز می شناسد ولی خداوند به تمام موجودات به طور اجمالی و تفصیلی علم حضوری دارد و خود را نیز حضورا در می یابد.

هدف پژوهش : تشریح جایگاه تعاون و تعاضد در حکمت عملی و در فرهنگ اسلامی بیان اهمیت و ارزش داشتن روحیه تعاون و معاضدت میان مردم در جامعه اسلامی خصوصا بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و متعاقبا فواید پایبندی به این اصل مهم اجتماعی و بررسی اینکه چه عواملی در تقویت و تضعیف معاضدت و معونت در جوامع اسلامی نقش دارد. روش پژوهش : مباحثه٬ کتب نظری٬ و مراکز اطلاعات کامپیوتری علوم قرآنی و احادیث است. طرح پژوهش : تعریف جامع از حکمت عملی و جایگاه اعمال خیر و کمال فردی که مستلزم سود و نفع‬ اجتماعی است و طرح تشریح اخلاق عملی و تفکیک فضائل از رزائل اخلاقی و طرح عوامل پیدایش تعاون در میان جامعه و بررسی اصل تعاون و معاضد اجتماعی در آیات قرآنی٬ احادیث و احکام فقهی در فرهنگ اسلامی. نتیجه کلی : اصل روحیه تعاون و تعاضد در میان جوامع اسلامی که برگرفته از تعالیم غنی فرهنگ اسلام است در مکاتب غربی بسیار کم رنگ و بی محتوی است برای تقویت روحیه همکاری و همیاری می بایست به احکام و قوانین و سنن الهی پایبند بوده و براساس دستورات اجتماعی٬ اخلاقی اسلام و تاکیدات قرآن مجید احادیث و توجه به الفت و برادری و معونت با مؤمنین در میان جامعه همت گماشت

تحلیل پدیده وحی به روش درون دینی (از دیدگاه کتاب و سنت) و برون دینی و عقلی است. نویسنده ضمن بررسی لغوی و اصطلاحی وحی و واژه های همگون با آن از امکان، ضرورت و وقوع وحی با استفاده از دلایل عقلی و نقلی سخن گفته و به تحلیل دیدگاه های سنتی مختلف درباره وحی یعنی دیدگاه سه فیلسوف بزرگ: ابن سینا، شیخ اشراق و صدر المتألهین و سه عارف بزرگ: محیی الدین عربی، سید حیدر آملی و امام خمینی (ره)، و سه متکلم بزرگ: خواجه نصیرالدین طوسی، قاضی عبدالجبار و شیخ اشعری پرداخته است. وی همچنین تفسیرهای نوین درباره وحی را بررسی نموده و در این راستا، نظریه وحی نفسانی، نظریه نبوغ و نظریه تجربه دینی را مورد مداقه قرار داده و دیدگاه های اندیشمندان مسلمان و غیرمسلمان را درباره آن ها تحلیل نموده و در پایان به این نتیجه رسیده است که دیدگاه های نوین در تفسیر وحی ناکام بوده و صحیح آن است که بگوییم: وحی از سنخ تجربه های دینی، شهودی، فکری و اساساً از جنس معارف عقلی، ذهنی و بشری نیست و به تصریح امام علی (ع) این خداوند متعال است که در کلامش تجلی کرده و وحی و کلام خویش را از نزد خود به برخی از بندگان برگزیده اش اعطا نموده است.