جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این نوشتار با عنوان «رویکرد به رخداد عاشورا در دوره آل بویه» در پاسخ به این سئوال که رویکرد به رخداد عاشورا در دوره آل بویه چه بوده است؟چرا؟این فرضیه رامطرح می کند که آل بویه در رویکرد به رخداد عاشورا نه به شیوه تاریخی که منتج به الگوگیری ازآن شود بلکه به شیوه کلامی به آن توجه نمودند که نگاه خاصی به مقولات فراتاریخی وغیرقابل الگوگیری داشت.برای اثبات این فرضیه ابتدا نگاهی به شرایط سیاسی اجتماعی حاکم برعصرآل بویه وسیاست مذهبی حاکمان آل بویه می اندازیم. چرا که رویکرد به این واقعه مهم، مانند هرتحول دیگری ازشرایط سیاسی-اجتماعی جامعه یا نحوه نگرش حاکمان به مسائل تأثیر و تأثر می پذیرد.شرایط بوجود آمده دراین دوره برای شیعیان درابراز علنی عقائد و باورهای دینی خود حائزاهمیت است.درادامه به رویکردهایی که در دوره آل بویه به رخداد عاشورا در حوزه نظر وعمل وجود داشته است پرداخته شده و به نقش مورخان وارباب مقاتل و شعر شعرا ومرثیه سرایان حسینی که دراین دوره ی حکومتی ازنمود و ویژگی خاصی برخوردار است در تبیین این واقعه عظیم، اشاره شده است. به رویکرد و اقدامات عملی هیأت حاکمه در توجه دادن اذهان به این فرایند و نحوه تعامل آنها با اکثریت اهل سنت جامعه درپرتو آن نیز اشاره شده است.درپایان با تأکید براین مسئله که آل بویه سیاست تسامح وتساهل را درهمه امور به ویژه امور مذهبی دنبال می کردند وهر چند که در برپایی مراسم سوگواری شهدای کربلا همت گماردند و دراحیاء ورونق مراسم وتوجه دادن به مشاهد مشرفه شیعه خصوصاً کربلای معلی تلاش زیادی ازخود نشان دادند، اما به دلیل وجود اختلافات مذهبی درجامعه وسپاه تحت امرآنان وحاکمیت وخلافت اهل سنت که در بین مسلمانان مشروعیت داشت وریشه داربود درصورت داشتن رویکردی تاریخی به رخداد عاشورا باعث تحریک جامعه برعلیه حاکمیت خودشان می شد چرا که قیام علیه ظلم وبی عدالتی وبرعلیه خلافت غیرحق دردرون حادثه عاشورا نهفته است.لذا سعی شده است که درمعرفی این قیام جنبه های کلامی وماورائی بیشتر مورد توجه قرار گیرد. رویکردهای کلامی بیشتردر میان مورخین وعلماء شیعه که علم وعصمت امام را مد نظر قرار می دهند وجود دارد.چرا که در قرن 4 و 5 هجری کلام شیعه رشد وگسترش چشمگیری داشته است و رویکرد ماورائی بیشتر درمیان علماء ومقتل نویسان اهل سنت از جایگاه ویژه ای برخوردار است.

این پژوهش به پدیده غلو خواهد پرداخت. این جریان همراه با ورود افکار گوناگون به جهان اسلام و همراه شدن آن با دنیاطلبی عده‌ای فرصت‌طلب در جهان اسلام شکل گرفت.محدوده این پژوهش به شهر کوفه از سال تأسیس آن (17هـ) تا نیمه قرن دوم هجری (150هـ) باز می‌گردد. به طور یقین بسیاری از جریان‏های غالیانه در طی همین سالها و در این شهر شکل گرفت و گسترش پیدا کرد. و بعد از مدتی کوتاه توانست به دیگر بلاد اسلامی رخنه کند.این پژوهش بدان جهت ضرورت دارد که عده‌ای درصدد پیوند بین جریان‏های غالیانه با مکتب تشیع بوده‌اند و این دو را یکی دانسته‌اند. یا حداقل غلو را محصول اندیشه‌های شیعی برشمرده‌اند.به همین دلیل لازم دیده شد تا پژوهشی مستقل در این زمینه انجام بپذیرد تا غیرعلمی بودن این گمانه‌زنی‌ها ثابت شود. به طوری که در این تحقیق خواهد آمد، بیشترین درگیری با جریان غلو توسط ائمه هدی و اصحاب ایشان سازماندهی شده است.گرچه غالیان به هر نحو ممکن درصدد سوء استفاده از محبوبیت اهل بیت پیامبر اکرم(ص) در جهت فریب احساسات مردم بوده‌اند، اما ائمه با ردّ هرگونه انتساب ایشان به خود و پرهیز اصحاب از هم‌نشینی با ایشان، موجبات طرد غالیان را فراهم کردند.ایده اصلی ما در این تحقیق تفکیک اندیشه شیعی از گرایش‌های غالیانه می‌باشد، که اولی نتیجه آموزه‌های مکتب اهل بیت ودومی بازخورد اندیشه‌های وارداتی و دنیاطلبی عده‌ای فرصت‌طلب بوده است همچنین بعد از مفهوم‌شناسی به جریان‏های شیعی کوفه پرداخته خواهد شد، تا حدود و ثغور آن با جریان‏های غالیانه تبیین شود. همچنین به چگونگی تأثیر و تأثر و زایش این گروه‌ها توجه شده است. حاصل بحث ما در این پژوهش چنین خواهد بود که بین اندیشه‌های تشیع و گمانه‌زنی‌های غالیان تفاوتی بنیادین وجود دارد. و به هیچ وجه میان این دو پیوندی نمی‌باشد.

طاهریان اگر چه به طور رسمی از سال 205 تا 259 ق در خراسان حکومت کرده اند. اما فعالیت های سیاسی آنان از اواخر قرن دوم و در جریان نزاع امین و مامون آغاز شده است. مقاله حاضر درصدد است تا رفتار سیاسی آنان را در قبال خلافت عباسی طی دوره مذکور بررسی کند. هرچند برخی از نویسندگان براین باورند که طاهـریان اولین خاندان ایرانی هستند که درصـدد کسب استقلال برآمده اند و از این جهت با خلافت ستیز داشته اند. اما ادعای این نوشتار بر آن است که طاهریان صرفا کارگزاران خلافت عباسی بودند و در قبال خلافت رفتار سیاسی تبعی یا پیرومنشانه ای داشتند.

عنوان این پایان نامه گونه شناسی اخبار تحریف شده مربوط به شش خلیفه نخست در منابع تاریخی مشهور اهل سنت است . سوال اصلی این رساله به این شرح می باشد: تحریف اخبار مربوط به شش خلیفه نخست پیامبر اکرم6 در منابع معروف اهل سنت به چه میزان و در قالب چه گونه هایی صورت گرفته است؟فرضیه: تحریف اخبار مربوط به شش خلیفه نخست پیامبراکرم در منابع معروف اهل سنت به میزان گسترده ای صورت گرفته و در قالب هایی چون تحریف در اسامی و حذف کردن سخنان، تبدیل سخنان ومبهم ساختن واقعه شکل گرفته است.با توجه به این که مورخین و محدثین اهل سنت در حوزه تاریخ اسلام به خصوص سیره نبوی مشهور هستند ودر غالب پژوهش های تاریخی به کتب آنها استناد می شود ما درصدد بررسی منابع معروف آنان هستیم و می خواهیم در این رساله با بررسی گزارشات آنها خیانت ها و پنهان کاری های این مورخین معروف را برملاء کنیم . از آن جائی که اصل در قبول گزارشات تاریخی وثاقت مولفین آنها و قرار نگرفتن در معرض اتهام به خیانت و فریبکاری است لذا در این پژوهش اثبات می شود که مورخین و محدثین بزرگ اهل سنت درصدد پنهان کاری و خیانت در گزارش های تاریخی هستند و حقیقت آنها را از ما مخفی کرده و ما را از اشراف کامل به واقعه تاریخی دور می کنند. به همین علت نمی توان گزارشات آنان را خصوصا در مسائل اختلافی و وقایع حساس تاریخی اخذ کنیم. و به این نتیجه می رسیم که اگر می خواهیم به گزارشات اطمینان پیدا کنیم و به وقایع تاریخی اشراف کامل داشته باشیم باید به منابعی تکیه کنیم که دور از هر گونه خطا و اتهام به خیانت و پنهان کاری باشد. درپایان ذکر این نکته لازم است که ما در این رساله به اخباری که توسط مورخین و محدثین اهل سنت تحریف شده اند می پردازیم لذا این پژوهش شامل تحریف چاپی یعنی تحریفی که از جانب ناشرین در چاپ کتب تاریخی اعمال می شود نمی گردد.