جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در پاسخ پرسش هاي مولي محمد علي خراساني «ساكن ارض الغري» (نجف). با روش «قال سلمه الله» و «اقول» . در ديباچه گويد اين پرسش ها براي شيخ من (احسايي) فرستاده بود و ايشان مرا به پاسخ وا داشتند نمايه پرسش ها در 5 بند در «فهرست كتب مشايخ: 313» آمده است: 1. وجه انحصار شرايع به شش گروه، 2. آيا ديگر پيامبران اولوالعزم بر كافه مردمان مبعوث بوه اند؟، ‌ائمه اربعه حاضر. 3. ديگر پيامبران و جنيان، 4. آيا پيامبر ما و ديگر پيامبران اولوالعزم بر همه اشياء فرستاده شده اند. نام رساله برفراز نسخه «رساله جواب ملا علي خراساني» و در «فهرست كتب مشايخ» «رساله غريه» و در «فهرست تصانيف» محيط كرماني (هف) به نام «اجوبة مسائل ملامحمد الخراساني في احكام الشرايع الست المنسوخة منها و الناسخة ... » آمده است. (احمد منزوي) آغاز كتاب: حمدله. صلاة. اما بعد‌، فيقول العبد الجاني كاظم بن قاسم الحسيني الرشتي. ان جناب المولي الاكرم ... مولينا محمد علي ساكن ارض الغري ... قد ارسل الي العلم الانوار ... و كان شيخنا في غاية الاشتغال. انجام كتاب: و قال رسول الله (ص) علي ما رواه ابن عباس انه لايوجد عند احمد من الخلق شيئي من الحق الا بتعليمي و تعليم علي (ع). و هنا نختم الكلام ليكون ختامه مسك. و لاحول و لاقوة الا بالله ... [دائرة‌ المعارف اسلامي 1/184؛ اعلام، 3/1884؛ مشار، مؤلفين 5/37: ‌تصوير]

پاسخ پنج پرسش است در توحيد و امور اعتقادي، با مقدمه اي مشتمل بر مطالبي كه در فهم جوابها كمك خواهند كرد. اين پرسشها را محمد رحيم خان تقديم داشته و رشتي با عناوين «قال-اقول» جواب مي دهد. (سيد احمد اشكوري) مولف رساله را در جواب محمد رحيم خان كه پنج مسئله براي وي فرستاده نگاشته است: المسئلة الاولي: في شرح حديث «العبودية جوهرة كنهها الربوبية». المسئلة الثاني: في شرح حديث مثل النبي عناول ما خلق الله قال ع اول ما خلق الله نور نبيك. المسئلة الثالث: في شرح احاديث الظنية. المسئلة الرابع: في بيان امر بين الامرين. المسئلة الخامس: في الاشارة الي حقيقة المعاد وحشر الارواح والاجساد. (طيار مراغي) سيد كاظم رشتي كه از پيشوايان مكتب شيخي است مي گويد محمد رحيم خان پنج سوال در مسائل توحيد آورد كه لازم آمد بآنها پاسخ گفته شود پس بپاسخ ايستادم بدين شرح: او بابتداء مباحث مفيدي در شناخت و ادراك و موازين آنها مي آورد و سپس مسائل را باز مي گشايد. مسأله اولي: شرح اين قول حضرت صادق كه مي فرمايد الربوبيه فيما فقد في العبوديه وجه في الربوبيه و ما خفي في الربوبيه اصعب في العبوديه. مسأله ثانيه: معناي اول ما خلق الله، مسأله ثالثه: شرح احاديث الظنيه. مسأله رابعه: ‌در بيان سر الامر بين الامرين. مسأله خامسه: در اشاره بحقيقه معاد. (عبدالله انوار) رساله اي كه در آن پاسخها ايست از سيد كاظم رشتي كه بمحمد رحيم خان داده است. (دانش پژوه) آغاز كتاب: الحمدلله رب العالمين. . ان جناب المفخم المعظم ذا الصفات الجليلة و السمات الجميلة اللوذعي الألمعي طالب الحق و الرشاد. بسمله ... . اما بعد فيقول العبد الفاني ... . . ان جناب المفخم المعظم ذات الصفات الجليله والسمات الجميله ... . . قد اتي بخمس مسائل كل مسئلة منها مفتاح باب من غوامض ابواب التوحيد. انجام كتاب: و يتوهمون أن الآدمي حقيقة يكون غذاءا لآدمي آخر و ذلك معلوم انشاء الله تعالي. [مرعشي 22/314؛ حضرت معصومه 2/136؛ دانشكده حقوق تهران 352؛ ]

پرسنده عبدالرحيم بن ولي محمد اردبيلي است. (محمد باقر حجتي) [الهيات تهران ص 259]

پاسخ سه پرسش است از كسي كه از وي نام نمي برد. نخستين پرسش درباره حديث ممازجت و مزايله كه در » كافي» آمده است: ان الله داخل في الاشياء لا بالممازجة و خارج عنها با بالمزايلة. همانكه نمايه 3 پرسش آن در «فهرست كتب مشايخ 350» آمده است. اين گفتار در «فهرست تصانيف سيد ... » از محيط كرماني چنين نشان داده شده است: «الرسالة الرابعة و الثلاثون في اجوبة مسايل من التوحيد و غيره» آنگاه نمايه سه پرسش. در انجامه تاريخ به پايان رسيدن دوشنبه دهه پاياني رمضان 1242ق آمده است. (احمد منزوي) سؤالاتي را كه درباره حديث «داخل في الاشياء لا بالممازجة ... » و قصد قربة در عبادات و آيه « لن تنالوا البر حتي تنفقوا مما تحبون ... » يكي از مريدان رشتي از وي نموده، به صورت مزجي جواب داده است. و آن را در روز دوشنه دهه آخر رمضان 1242 به پايان رسانده است. (علي صدرائي) اين رساله پاسخي است اعتقادي به سه سوال يكي از اجله به قرار زير: 1- مقصود از حديث «داخل لا كدخول الشئي في الشئي» و حديث «ان الله داخل في الأشياء لا بالممازجة و خارج عنها لا بالمزايلة». 2- مقصود از نيت قربتي كه شرط صحت عبادت است. 3- تأويل لن تنالوا البر حتي تنفقوا مما تحبون. رشتي در رمضان 1242 تأليف اين رساله را به پايان رسانده و ظاهراً چاپ نشده است. اين رساله حاوي پرسشهايي درباره مسائل زير است: طينت عليين و طينت سجين؛ تفسير آيات «انا لله و انا اليه راجعون» و «الا الي الله تصير الامور» ؛ وجه صحيح بسيط الحقيقه كل الاشياء؛ آيه مباهله و ... . . آغاز كتاب: بسمله. قال سلمه الله تعالي. سئوال كيف يدل العقل القاطع المطبوع علي النبوة الخاصة‌ و الولاية الخاصة بل ما نجد لايدل عليه العقل المسموع فلاينفع مسموع ... . اقول لئن اقصر الخطبة فقد اعظمت المسئلة. اعلم ... انجام كتاب: و قد قال الشاعر و من حضر السماع بغير قلب و لم يطرب فلا يلم المغني [عكسي دائرة المعارف 1: 110؛ فهرست معصوميه 2: 152]

رساله ايست در پاسخ به سؤالات ميرزا محمد باقر طبيب بهبهاني که از مراتب توحيد و مقام وحدت و تفريد و از مراتب و مقامات و ولايت ائمه عليهم السلام در كربلا از مؤلف پرسيده بود. وي جواب مختصري بر آنها نگاشته و بعد از آنكه به وطنش باز گشته سوال كننده درخواست جواب مفصل آنها را كرده و مؤلف درهنگام خروج از كربلا و عزم زيارت امام رضا عليه السلام نامه او را دريافت و رساله حاضر را در جواب وي در منازل بين راه نگاشت. رشتي اين رساله را در 12ربيع الاول 1238به پايان رسانده است. سه پرسش است پيرامون: مراتب توحيد، مراتب ائمه عليهم السلام، اعتقاد سيد در معاد. اين سؤالها را ميرزا محمد باقر طبيب بهبهاني تقديم داشته و رشتي بروش هميشگي خود با عناوين «قال-اقول» از آنها به تفصيل پاسخ گفته و دوازدهم ربيع الأول 1238 بپايان برده است. (سيد احمد اشكوري) گفتاري است از سيد كاظم بن قاسم رشتي (م-1259 هـ) در پاسخ ميرزا باقر طبيب بهبهاني. از نسخه اي از اين رساله كه در دست ماست (3/66 مجلس) بر ميآيد كه در پاسخ دو مسئله نگاشته شده اما در ذريعه آمده كه اين رساله در پاسخ سه مسئله است. (عبدالحسين حائري) پاسخ به دو مساله و تاليف شده در 12 ربيع الاول 1238. پاسخ ميرزا محمد باقر طبيب بهبهاني است كه از مراتب توحيد، مراتب ائمه عليهم السلام و جسماني يا روحاني بودن معاد پرسيده. رشتي معتقد است منكر معاد جسماني منكر يكي از ضروريات دين است و به اجماع مسلمين كافر و واجب القتل است. سيد كاظم سؤال را به عنوان «متن» و پاسخ را به عنوان «شرح» قرار داده و با عناوين «قال سلمه الله - اقول» به بيان آن پرداخته است. (غلامي مقدم، براتعلي) رساله اي است با عناوين «قاله -اقول» در پاسخ به سه مسأله آقا سيد علي بهبهاني (قرن13). بدين شرح: 1-مراد از بينونيت عزلت و بينونيت صفت در فرمايش حضرت امير عليه السلام چيست؟ 2-معني حديث شريف الجمع بلا تفرقه زندقه، ‌و التفرقه بلا جمع تعطيل، و الجمع بينهما توحيد چيست؟ 3-وجود امر انتزاعي اعتباري است يا متأصل. اين رساله ضمن رسائل چاپ شده است. رساله اي است در پاسخ به مسائل «ميرزا محمد باقر طبيب بهبهاني» با عناوين «قال - اقول» شامل سه مسئله بدين شرح: 1-مراتب توحيد و مقام وحدت و تفريد 2- مراتب ائمه اطهار (ع) و مقامات ايشان و ولايت ايشان 3- بيان حقيقت معاد و اينكه آيا معاد جسماني است يا روحاني. طبق ترقيمه نسخه حاضر و نسخه مرعشي؛ مؤلف در 12 ربيع الاول 1238 هنگام خروج از مشهد الحسين (ع) به سمت الرضا (ع) تأليف اين رساله را به پايان رسانده است. اين رساله چاپ نشده است. آغاز كتاب: حمدله. صلاة. اما بعد، فيقول العبد الجاني و الاسير الفاني كاظم بن قاسم الحسيني الرشتي ان الدر الفاخر ... ميرزا محمد باقر الطبيب البهبهاني حرسه الله، عن شر كل غاشم غادر اوجهني في مشهد ... انجام كتاب: قد وقع الفراغ من تسويدها بيد منشيها في الثاني عشر من ربيع المولود في سنة 1238ق، مع كمال اختلال البال و اغتشاش الاحوال و عروض الامراض المانعة من استقامة الحال مع مارد من تهجم الهموم. [الهيات مشهد 2/181؛ نسخه پژوهي 3/108؛ جامع گوهرشاد 5/615]

در ديباچه از پرسنده نامي نيامده و از او به «بعض اخوان الصفا ... » ياد شده است. ولي در «فهرست تصانيف السيد ... » كار محمد حسين محيط كرماني (هفـ) (رديف 6) و نيز در «فهرست كتب مشايخ» (ص309) از وي به شيخ اسماعيل بن شيخ اسدالله الكاظمي نام برده شده است. چهار پرسش و پاسخ است كه نمايه آنها در همان فهرست ها ‌آمده است: 1. معني عصمت 2. تفسير «اني جاهل في الارض خليفة» 3. وجوب معرفت ائمه دوازده گانه، 4. حديث طينت. با روش «قال سلمه الله» و «اقول» . (احمد منزوي) رساله اي است در پاسخ به يكي از اخوان الصفا درباره چند سوال: 1- اتفاق نظر اماميه بر وجوب عصمت امام (ع) قبل و بعد از حجيت و بلوغ (از ولادت تا وفات) و عصمت انبياء. 2- شرح مباحث طينت به اجوبه مسائل محمد رحيمخان ارجاع داده شده است. آغاز كتاب: حمدله. صلاة. اما بعد، فيقول العبد الجاني ... الرشتي ان بعض اخوان الصفا و قدوة اصحاب الوفا ... قد اتي بمسايل عويصة و اراد الجواب علي الاستعجال، و انا مع اعتشاش البال. انجام كتاب: و قد شرحت مباحث الطيبة علي اكمل ما ينبغي علي حسب و سعي مما يسع الاظهار في عدة من الرسايل و اجوبة المسايل خصوصاً اجوبة مسايل محمد رحيم خان. و الله الموفق للصواب و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين. [دائرة المعارف اسلامي 1/112؛ فهرست كتب مشايخ 309ش 190]

پاسخ پرسش هاي ست از مولا علي برغاني، كه نمايه 7 پرسش آنها در «فهرست كتب مشايخ» (ص 298) آمده است. نخستين آنها تفسير حديث روايت شده از ابن عباس است: «اول ما خلق الله. خلق نوراً ... » هفتين: جواب مسائل به طريق باطن و باطن باطن. در فهرست پيشگفته تاريخ به انجام رسيدن 25 ج 2/1238ق آمده. نسخه (17) 1739 كرمان تاريخ را ندارد. (احمد منزوي) پاسخ پرسشهاي مولي علي برغاني است كه رشتي هنگام سفر به مشهد مقدس و زيارت حضرت امام رضا عليه السلام نوشته با عناوين «قال - اقول»، با استفاده از آيات كريمه و احاديث اهل بيت عليهم السلام به روش مخصوص شيخيه. (سيد احمد اشكوري) رساله در جواب اخوند ملا علي برغاني از مطالب زير: 1. از ابن عباس از حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام مروي است اول، خلق الله الخلق خلق نوراً ابتداعه من غير شيء ثم خلق منه ظلمة الخ چگونه نور از ظلمت و ظلمت از نور خلق مي شود 2. فرق صيغين در حديث شريف چيست كه حضرت صادق عليه السلام فرمودند لما ابراهيم و اسمعيل ببنائ البيت و تمت بناؤه قعد علي ركن ثم نادي هلم الي الحج لم يحج الامن كان يومئذ انسياً مخلوقاً 3. در فرمايش امام عليه السلام: اتزعم انك جرم صغير و وفيك انطوي العالم الاكبر راه تطبيق تفاصيل عالم كبير با انسان چيست 4. در عالم كبير انبيا محسوس و مشهورند و شرايع آنها ثابت است تفاصيل اينها در عالم صغير چيست. 5. موت و حشر و حساب كه براي انسان است تفاصيلش در عالم كبير چيست 6. ظهور امام عليه السلام و رجعت ايشان در عالم كبير است تفصيلش در عالم صغير چيست 7. استفسار از جواب مسائل بطزيق باطن. پاسخ پنج پرسش ملا علي برغاني است از سيد كاظم رشتي، نخستين آنها سؤال از شعري است كه منسوب به اميرالمؤمنين عليه السلام است و پايان آن شش سؤال از چنين حديثي است كه گويد: إن في الصراط سبعة كود ... سيد رشتي به تفصيل از منظر خويش به پاسخ سؤالات پرداخته، چندين نسخه از اين رساله در برخي از كتابخانه هاي داخل كشور موجود است (سيد محمود مرعشي نجفي) رساله اي است در پاسخ به سوالات ملاعلي برغاني به شرح زير: 1-چگونگي خلقت نور از ظلمت و بالعكس طبق حديث امام علي (ع) : «اول ما خلق الله الخلق خلق نوراً ... » 2- فرق دو صيغه در حديث شريف «لما امر ابراهيم و اسماعيل ببناء البيت ... ثم نادي هلم الي الحج و لو نادي هلموا الي الحج لم يحج الا من كان يومئذ انسياً مخلوقاً» 3-راه تطبيق عالم كبير با انسان طبق فرمايش امام (ع) «أتزعم انك جرم صغير ... » 4- در عالم كبير، انبياء محسوس و شرايع آنها ثابت است در عالم صغير چطور 5-تفاصيل موت و حشر و حساب انسانها در عالم كبير 6-ظهور و رجعيت امام (ع) در عالم كبير و عالم صغير 7- استفسار از جواب مسائل به طريق باطن و باطن باطن. آغاز كتاب: حمدله. صلاة‌. و لعنة الله علي اعدائهم ... اما بعد فيقول ... كاظم بن. . ان المولي الاجل. . مولانا علي البرقاني ... قد اتي بمسائل صعبة مشكل‌قصرت دونها الافهام ... انجام كتاب: و عجل فرجهم. هذا آخر كلماته نقلتها بالفاظه الشريفة و كتبت الجواب علي حسب ما و سعي ... و ظني ان ذلك بكفيه. . بجميع ما اردت فقد حصلت. الحمدلله رب العالمين و صلي الله علي محمد و‌اله الطيبين الطاهرين. [محمد علي دياني ص 85؛ شخصي ميبدي 2/101؛ كتابخانه وزيري 3/1068؛ دائرة المعارف اسلامي 1/121؛ شيخ علي حيدر 1/368 و 1/386؛ رايانه ملي 1191 و 1286]

در جواب سيد احمد بن سيد حسن حسيني در رد بر يهود و نصاري و اثبات نبوت و ولايت ائمه اطهار عليهم السلام و بطلان مذهب مخالفين ايشان و مخالفين شيعه كه آنرا در 25 ربيع الاول 1258 هـ ق، ساخته است و چاپ شده. در پاسخ سيد حسن الحسيني نگاشته است. در پاسخ سيد احمد فرزند سيد حسن حسيني. در رد يهود و اثبات پيامبري حضرت محمد و ولايت حضرت علي و فرزندانش، با ديدي شيخي. در انجامه نگارنده تاريخ به پايان رسيدن 15 ع 1/1258ق آمده است. (احمد منزوي) در شرح رساله سيد احمد بن حسن حسيني در نبوت و امامت. اين اثر شرحي است بر كتابي كه سيد احمد احصايي براي مؤلف نوشته بوده است، و در متن به كلمات قال اقول بر مي خوريم. اين اثر بايد جزو آخرين آثار مؤلف باشد چرا كه تاريخ اتمام آن را ماه صفر از سال 1258 يعني يكسال پيش از درگذشتش ثبت نموده و كتابت نسخه حاضر هم در همان سال اتفاق افتاده است. (احسان شكراللهي) آغاز كتاب: الحمدلله الذي اوضح السبيل باقامة البرهان و الدليل و ابطل ... اما بعد، فيقول العبد الجاني. . كاظم بن قاسم الحسيني الرشتي ان السيد السند و الاخ المعتمد السيد احمد بن سيد حسن الحسيني قد كتب الي كتابا علي طريقة السلوك محصله الرد علي اليهود و النصاري و اثبات نبوة. انجام كتاب: ان اردت الاصلاح ما استطعت و ما توفيقي الا بالله. عليه توكلت و اليه انيب ... قد فرغ من املائها منشيها في الخامس عشر من شهر ربيع الاول من ... [الهيات مشهد 3/880؛ رايانه آستان قدس؛ ]

هفده سؤال است درباره معني توحيد و صفات و اسماءالله و ظهور آيات الهي در ائمه و رموزات حرفيه و حروف مقطعه قرآن و فضل حضرت پيامبر بر اميرالمؤمنين عليهما السلام و جبر و تفويض و وجود و مراتب آن و وجوب كليات ثلاثه در خارج و تعريف عقل و مناسبت بين ألفاظ و معاني و تركيب ضدين و تقسيم اشياء به كثيف و لطيف و ألطف و بطلان مفهوم واجب و معني گفته حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام «من عرف نفسه فقد عرف ربه». عبدالله بيك بن نصرالله بيك اين پرسشها را تقديم داشته و سيد رشتي از آنها با روش خاص خود پاسخ مي گويد. (سيد احمد اشكوري) احتمالا همان است كه در ذريعه ج 5 ص 189 ش 866 ذكر شده، فراغت از تاليف عصر شنبه 15 محرم سال 1237 مي باشد. رساله ايست در مسائل متفرقه توحيد حق وصفات و اسماء خدا و غيره باعنوانهاي « قال » و « اقول » در پاسخ سؤالات نصرالله بيك از سيد كاظم رشتي (م-1259) رساله حاضر شاد همان « جوابات الاسئلة التوحيدية » سيد كاظم رشتي است. (عبدالحسين حائري) رساله اي كه در پاسخ عبدالله بيك پسر نصرالله بيك در روز شنبه 15 محرم 1237 پرداخته است. (دانش پژوه) رساله اي ديگر كه او در پاسخ عبدالله بيك نوشته است. (دانش پژوه) آغاز كتاب: الحمدلله رب العالمين. . ان الاخ السديد و الولي الرشيد الزكي اللوذعي و اللبيب الالمعي. انجام كتاب: فمن أراد أن يطلع حقيقة الاطلاع فعليه بمطالعة تلك الرسالة الشريفة و السلام علي من اتبع الهدي. [مرعشي 6/100]